Cursor legt uit: Koningsdag

Alles wat je moet weten over de leukste Nederlandse traditie

Lees meer

Cursor legt uit: Koningsdag

Morgen is het weer zover. Om de verjaardag van Willem-Alexander te vieren, hult het hele land zich in oranje, worden parken en straten gevuld met de vrijmarkt en proosten we met een biertje op onze koning. Maar waar komt deze traditie precies vandaan en wat is er in de loop der jaren allemaal veranderd? Cursor legt het uit!

door
foto Robert_vt_Hoenderdaal / iStock
Wilhelmina, Juliana en Beatrix

Koningsdag is oorspronkelijk begonnen als Prinsessedag. Deze werd voor het eerst op 31 augustus 1885 gevierd ter gelegenheid van de vijfde verjaardag van prinses Wilhelmina. Toen Wilhelmina in 1890 – op haar tiende (!) – koningin werd, werd er de eerste Koninginnedag gevierd. In 1949 werd Juliana de nieuwe koningin en werd Koninginnedag vanaf dat moment op 30 april gevierd – haar verjaardag. Toen Juliana in 1980 opgevolgd werd door Koningin Beatrix, werd er besloten om de traditie te behouden en Koninginnedag op 30 april te blijven vieren in plaats van op Beatrix’ verjaardag. Het feit dat Beatrix in de winter is geboren, zou ongetwijfeld een rol hebben gespeeld. Winterse omstandigheden zouden een minder geschikt decor vormen voor de feestelijke activiteiten die grotendeels buiten plaatsvinden.

Willem-Alexander

In 2013 is Koninging Beatrix afgetreden en is haar oudste zoon de nieuwe koning geworden. Sindsdien wordt Koningsdag ieder jaar gevierd op de verjaardag van Willem-Alexander Claus George Ferdinand, koning der Nederlanden, Prins van Oranje-Nassau, jonkheer van Amsberg. Of gewoon Willem-Alexander, als je hem wat beter kent. Je zou het misschien niet zeggen, maar de Nederlandse koning wordt dit jaar alweer 57 jaar.

Nationale feestdag

Koningsdag is een officiële nationale feestdag, wat betekent dat de meeste mensen op die dag vrij zijn. Dit jaar valt de Koningsdag helaas op een zaterdag, zo krijgen we dus geen extra vrije dag. Wanneer Koningsdag op een zondag valt – wat het geval zal zijn volgend jaar – dan wordt deze een dag eerder gevierd, zodat mensen de hele middag bier kunnen drinken en de volgende dag niet met een kater naar het werk of colleges hoeven te gaan. In 2025 zullen we dus Koningsdag op 26 april vieren, en alweer op een zaterdag.

Oranje

Al sinds de tijd van Willem van Oranje, Vader des vaderlands, staat ‘Oranje’ in de familienaam van de leden van de koninklijke familie. Daarom is oranje al eeuwen de nationale kleur van Nederland en ook onlosmakelijk verbonden met Koningsdag. De meeste mensen kiezen dus voor een oranje outfit, soms aangevuld met andere attributen zoals een oranje hoed of boa, hoe gekker hoe beter. Ook met de Nederlandse vlag geschminkt op je gezicht val je op Koningsdag niet uit de toon. Zelfs feestelijke hapjes die op Koningsdag worden geserveerd hebben vaak een oranje kleur. Een klassieke traktatie op Koningsdag is de oranje tompouce – een variatie op het populaire gebakje dat normaal gesproken een roze kleur heeft.

Bezoek

Ieder jaar bezoekt de koninklijke familie – Koning Willem-Alexander, Koningin Máxima en hun dochters Prinses Amalia, Prinses Alexia en Prinses Ariana - een gemeente in Nederland op Koningsdag. Het idee is dat het Koningshuis eens per jaar onder de gewone mensen komt. Daarnaast krijgt de geselecteerde gemeente de kans om zich te presenteren voor de rest van het land. Dit jaar is Emmen de gelukkige plaats die het koninklijke gezin mag verwelkomen en voor die gelegenheid helemaal oranje zal kleuren. Om elf uur ’s ochtends zal de koninklijke familie een wandeling door Emmen maken en zullen duizenden mensen zich langs de route verzamelen om een glimp van het gezin op te vangen. Wie niet helemaal naar Emmen wil reizen, kan de koninklijke wandeling live op NPO1 volgen.

Bier

Op Koningsdag wordt nogal wat bier achterovergeslagen. Zeker als het weer een beetje gunstig is, vullen parken door het hele land zich met mensen die met een glas (of plastic beker) bier proosten op de koning. Maar let op, het is niet overal toegestaan om bier te drinken. Zo is het van 26 april 19.00 uur tot 28 april 7.00 uur verboden om alcohol meenemen naar NS-stations of in de trein.

Vrijmarkt

Een vast onderdeel van Koningsdag is de traditionele vrijmarkt waar mensen hun spullen verkopen. Normaal gesproken heb je hier een vergunning voor nodig, maar op Koningsdag staat het iedereen vrij om zijn spullen op straat aan te bieden. Rondstruinen op de vrijmarkt vinden Nederlanders gezellig, maar daarnaast is het een goede kans om voor een goede prijs leuke tweedehands spullen te scoren. 

Koningsnacht

Voor wie niet kan wachten om Koningsdag te vieren, is er Koningsnacht. In de nacht van 26 naar 27 april worden er namelijk door het hele land feesten en festivals georganiseerd als een soort van pre-party. Ook in Eindhoven is er dit jaar genoeg te beleven! Zo wordt er op Strijp-S King-S Festival met discohouse-vibes georganiseerd, kun je naar het Klokgebouw voor het technofeest King-S Rave en verandert Stratumseind in één groot buitenfestival. Bekijk het hele uitgaansaanbod tijdens de Koningsnacht 2024 hier. Ook het dispuut Camelot organiseert dit jaar Kingsnight om alvast een beetje op te warmen voor Koningsdag.

Deel dit artikel