TU/e leidt FOM-onderzoek naar marginale materialen

De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) heeft bijna tien miljoen euro toegekend aan vijf nieuwe onderzoeksprogramma’s op gebieden waar de Nederlandse natuurkunde internationaal in excelleert. TU/e-onderzoeker dr. Kees Storm geeft leiding aan een programma dat gericht is op het onder controle krijgen van de mechanica van zachte materialen.

Dr. Kees Storm, onderzoeker bij Technische Natuurkunde, is programmaleider van een samenwerkingsverband tussen de Vrije Universiteit, de Universiteit Leiden, het FOM-instituut AMOLF, en de Universiteit Utrecht in coöperatie met Unilever R&D.

De onderzoekers gaan zich richten op de vraag wat er overblijft van een sterk verbonden structuur als je één voor één alle overbodige verbindingen wegneemt. Daarmee wordt een geheel nieuw type materie gecreëerd: de zogenaamde marginale materialen. De mechanische respons van zulke materialen, net voordat ze hun samenhang verliezen en uiteenvallen, is uniek. Recent theoretisch werk heeft uitgewezen dat kleine veranderingen in structuur, temperatuur, compositie en belasting een ongekend sterk effect op eigenschappen hebben. Dat principe wijst de weg naar materialen die sterker worden als ze dreigen te breken, materialen die zichzelf kunnen repareren, of materialen die uitstekend schokken en geluid kunnen absorberen.

De onderzoekers gebruiken een volledig nieuwe strategie om zeer gericht innovatieve, functionele zachte polymere materialen te maken en te karakteriseren. Hierbij maken ze gebruik van de grote mechanische responsiviteit van marginale zachte netwerken. Programmaleider Storm: “Dit biedt ons een uitgelezen kans om deze nieuwe strategie voor het ontwerpen van zachte materie van de computer naar de werkelijkheid te brengen. Met ons programma bestrijken we het spectrum van nieuwe fundamentele fysica tot materialen die klaar zijn voor industriële toepassingen.” Voor dit programma stelt FOM 1,68 miljoen euro beschikbaar.

FOM realiseert met deze zogeheten Vrije Programma’s 'focus en massa': met een fors aantal van de beste onderzoekers in Nederland gaat gecoördineerd gewerkt worden aan een beperkt aantal uitdagende onderwerpen. De vijf gehonoreerde programma's zijn overgebleven uit een competitie die dit voorjaar startte met achttien aanvragen. De andere programma’s richten zich onder meer op donkere  materie, dna-processen en turbulentie. Bij dat laatste programma, dat wordt geleid door de Twentse hoogleraar Detlef Lohse, is vanuit de TU/e de groep Vortex Dynamics van TN betrokken.

Deel dit artikel