De cryo-elektronenmicroscoop vormt de basis van het Eindhoven Center for Multiscale Electron Microscopy (CMEM). Foto | Bart van Overbeeke

17 miljoen voor Nederlandse elektronenmicroscopie

NWO kent ruim 17 miljoen subsidie toe aan het verder ontwikkelen van een Nederlands netwerk voor elektronenmicroscopie: NEMI. De TU/e is één van de dertien deelnemende instellingen die hun verschillende technieken op het gebied van elektronenmicroscopie bundelen en zo meer te weten komen over de samenstelling en samenhang van de biologische en materiële microwereld.

De TU/e brengt in de persoon van hoogleraar Nico Sommerdijk de expertise in van elektronenmicroscopie van ‘zachte materialen’ (soft matter), zoals virussen, botten of eiwitten. Sommerdijk leidt het Eindhoven Center for Multiscale Electron Microscopy. Hij maakt al jaren faam met zijn cryo-elektronenmicroscopie (Cryo-TEM), waarmee hij processen op de nanoschaal live en in 3D in beeld brengt. Onlangs kreeg Sommerdijk nog een ERC-subsidie van 3,5 miljoen euro voor zijn onderzoek. Naast Sommerdijk zijn ook Heiner Friedrich, Jom Luiten en Erwin Kessels vanuit TU/e aangesloten bij NEMI.

Nederland heeft een sterke internationale positie in de elektronenmicroscopie (EM). Deze techniek zorgt ervoor dat je op een heel gedetailleerd niveau kunt kijken naar de allerkleinste bouwstenen van zowel mensen en dieren als materialen. Met elektronenmicroscopie kun je letterlijk de basis van het leven en de atomaire samenstelling van materialen in beeld brengen. Nieuwe technische ontwikkelingen zorgen ervoor dat er steeds meer mogelijk is binnen elektronenmicroscopie.

NEMI

In het netwerk van NEMI (Netherlands Electron Microscopy Infrastructure) worden alle EM-technieken gebundeld en uitgewisseld zodat er een steeds completer beeld ontstaat van structuren en processen die de basis van het leven en materialen vormen. Door gezamenlijk keuzes te maken wie welke expertise beheert, kan de apparatuur gericht en gezamenlijk worden aangeschaft en gebruikt. Een elektronenmicroscoop kost vaak enkele miljoenen in aanschaf en heeft hoge onderhoudskosten. De NWO-subsidie zal gebruikt worden voor aanschaf van de nieuwste EM-apparatuur, het ontwikkelen van de volgende generatie microscopen en het faciliteren van EM voor een brede groep gebruikers.

Deelnemende organisaties

Het netwerk bestaat uit vijf UMC’s en acht universiteiten, met UMC Utrecht als coördinator. Naast TU/e zijn verder aangesloten Universiteit Utrecht, Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), Universiteit Leiden, UMC Groningen (UMCG), Rijksuniversiteit Groningen (RUG), Maastricht University, TU Delft, Academic Medical Centre (AMC), Maastricht Multimodal Molecular Imaging Institute (M4I), Netherlands Center for Electron Nanoscopy (NeCEN), Radboud UMC, Wageningen Universiteit, Universiteit Twente.

Nationale Roadmap

De beurs is onderdeel van de Nationale Roadmap voor Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur. Voor een totaalbedrag van €138 miljoen werden vandaag de tien gehonoreerde projecten bekend gemaakt door Minister van Engelshoven. Deze subsidies maken de bouw of vernieuwing mogelijk van toponderzoeksfaciliteiten met een internationale uitstraling. Deze faciliteiten hebben de hoogste prioriteit voor de wetenschap en bieden Nederlandse onderzoekers toegang tot hoogwaardige nationale en soms internationale wetenschappelijke infrastructuur.

Hoofdfoto | Bart van Overbeeke

Deel dit artikel