Nina zegt nee #sleepwet

Het referendum over de sleepwet: in de media is er al weken geen ontkomen aan. Een van de initiatiefnemers van de volksraadpleging morgen, woensdag 21 maart, tegelijk met de gemeenteraadsverkiezingen, is de bevlogen TU/e-studente Nina Boelsums. En ook al vindt ze naar eigen zeggen het gros van de jongeren aan haar zijde, toch is ze "een beetje bang. Want als die jongeren morgen niet gaan stemmen, krijgen we straks een tweede Brexit”.

Ja, ze kan soms wat heftig uit de hoek komen, bijvoorbeeld als Cursor op Facebook iets post over een bezoek van Shell-topvrouw Marjan van Loon aan de TU/e. Lachend: "Sorry nog daarvoor". Maar: "Als universiteit kun je het gewoon niet máken om een bedrijf als Shell steeds op een podium te zetten. Dat is greenwashing van een bedrijf dat de hele aarde verkloot.”

De bachelorstudente Industrial Design mag zich dan ook graag openlijk zorgen en druk maken, meer ook dan de ‘gemiddelde’ bèta wellicht, denkt ze: “Aan de TU is altijd een beetje neergekeken op maatschappelijke betrokkenheid.” Een politieke carrière ambieert ze trouwens niet, “de politici die ik tegenkom, zijn bijna allemaal een beetje ingekakt en al hun principes kwijt. Ik zie mezelf eerder in het maatschappelijk middenveld, bij de opiniemakers. Ik denk dat ik op die manier meer kan betekenen. Democratie is niet een of ander ding op tv - het is wat jij doet wanneer je als burger een megafoon pakt en je mening verkondigt”.

Haar mening over de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (kortweg Wiv of sleepwet) waarover burgers zich morgen - raadgevend - mogen uitspreken, mag helder zijn. Weg daarmee. “Het massaal verzamelen van data, bijvoorbeeld via een soort sleepnet, is om te beginnen heel kwalijk voor beroepen die fundamenteel zijn binnen een democratie, zoals advocaten of journalisten die zo niet meer hun beroepsgeheim kunnen bewaren. Maar er wordt ook nadrukkelijk mee aan de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van gedachten van burgers gezaagd. Ik vind het niet wenselijk dat je jezelf als burger, zodra je bijvoorbeeld op een linkje naar een kritisch artikel klikt, steeds moet afvragen wat inlichtingendiensten daarvan denken.”

Schijnveiligheid

Boelsums wil ervoor waken dat vrijheden waarvoor lang gevochten is, te gemakkelijk te grabbel worden gegooid in ruil voor schijnveiligheid. “Privacy is een fundamenteel mensenrecht. Zonder privacy kunnen mensen zich geen afwijkende mening vormen en die al helemaal niet uiten. Onze vrijheden moeten we nu niet inleveren voor de schijn van meer veiligheid. De politiek en voorstanders van de sleepwet gaan er teveel vanuit dat meer data per definitie meer kennis en daarmee béter is. Terwijl er geen enkele wetenschappelijke basis is voor het doorvoeren van deze wet.”

Deze dinsdag voert ze actie in Amsterdam (waar ze het afgelopen half jaar een minor volgde aan de UvA), maandag was ze met megafoon en flyers in touw op de TU/e-campus. “Ik vond het opvallend hoeveel mensen aan de uni niet wisten dat er morgen überhaupt een referendum is. Vooral veel jongeren geven aan tegen de sleepwet te zijn, blijken kritisch en goed geïnformeerd, en zien een computer niet zomaar als een soort magische box waar alle antwoorden uit komen. Maar dat ze morgen kunnen gaan stemmen: geen idee.” Ze refereert aan de Brexit vorig jaar: “Jongeren waren massaal tegen, maar de Brexit ging uiteindelijk alsnog door omdat de jeugd niet naar de stembus ging. Daar ben ik nu ook wel een beetje bang voor”.

Niettemin hoopt ze dat burgers morgen de stembus weten te vinden en zich niet alleen uitspreken over de lokale politiek, maar ook over de sleepwet. Liefst tégen natuurlijk, maar wat de uitkomst ook gaat zijn: “Mensen wisten tot voor kort gewoon niet dat deze wet bestond en dat is wel veranderd. Iedereen wordt nu gedwongen zich in te lezen en zich een mening te vormen. Daardoor kunnen we nu, zowel in de politiek als daarbuiten, eindelijk een volwassen debat over privacy voeren, dat verder gaat dan wat precies in welk wetsartikel geregeld is. En met die gedachte ga ik morgenavond sowieso met een goed gevoel naar bed.”

Ook een groep van ruim dertig cybersecurity-onderzoekers, computerwetenschappers en veiligheidsdeskundigen waarschuwt in een open brief voor de sleepwet. Onder die onderzoekers zijn zes TU/e'ers: dr. Andreas Hülsing, prof.dr. Tanja Lange, dr. Boris Skoric, prof.mr.dr. Jan Smits , ir. Christine van Vredendaal en dr. Benne de Weger.

Deel dit artikel