De Tweede Kamer broedt nog steeds op mogelijkheden om ‘pechstudenten’ tegemoet te komen die tussen 2015 en 2017 geen basisbeurs meer ontvingen, maar nog niet profiteerden van beter onderwijs.

Dankzij de miljoenen die beschikbaar komen sinds de basisbeurs is afgeschaft, kunnen hogescholen en universiteiten vanaf 2018 extra investeren in hun onderwijs. In afwachting daarvan beloofden zij dat ze daar uit eigen vermogen alvast een begin mee zouden maken tussen 2015 en 2017. De Algemene Rekenkamer, die onderzoek deed naar deze zogeheten ‘voorinvesteringen’, concludeerde echter dat veel instellingen die belofte niet hebben waargemaakt.

Dupe

Regeringspartij CDA riep het kabinet afgelopen voorjaar op om de studenten die daarvan de dupe werden alsnog te compenseren. Maar minister Van Engelshoven maakte duidelijk dat er geen landelijke regeling zou komen. Studenten die zich tekortgedaan voelden, moesten een eventuele compensatie maar – via de medezeggenschap – met het instellingsbestuur zien te regelen.

De vertrouwelijke rapporten die de Rekenkamer maakte over de voorinvesteringen per instelling kunnen daarbij behulpzaam zijn, benadrukt de minister nogmaals in antwoord op nieuwe Kamervragen. Met de hogescholen en universiteiten heeft ze afgesproken dat de besturen deze rapportages zullen delen met de medezeggenschap. Hoeveel instellingen dat inmiddels gedaan hebben, weet ze niet. Ze zijn dit niet wettelijke verplicht, maar de minister vertrouwt erop dat dit alsnog gebeurt bij de besprekingen over de inzet van de leenstelselmiljoenen vanaf 2019.

Erik van Heijst, tot eind 2018 fractievoorzitter van studentengroepering Groep-één, zegt dat de Eindhovense universiteitsraad het rapport van de Rekenkamer "na stevig aandringen bij het College van Bestuur" wel kreeg toegestuurd. Van Heijst: "In het rapport konden we lezen dat de Rekenkamer had geconcludeerd dat 27 procent van de voorinvesteringen wel beantwoorden aan de uitgangspunten daarvoor, 22 procent deed dat niet en bij 51 procent kon de Rekenkamer niet bepalen of die het wel of niet deden." In september 2018 liet Van Heijst in de U-raadsvergadering weten dat de raad tevreden was over de mate van betrokkenheid bij het opstellen van de plannen en stemde de raad ermee in onder voorwaarde dat ook de Gemeenschappelijke Opleidingscommissie nog om advies gevraagd zou worden. Aan die voorwaarde is inmiddels ook voldaan. Van Heijst zegt tevreden te zijn met de plannen waarmee de raad akkoord is gegaan.

Mocht een instelling zich echter onverhoopt niet aan de afspraak houden om de rapporten te delen, of als de gesprekken over de rapportages onbevredigend verlopen, dan kan de medezeggenschap daar “een punt van maken”, zegt Van Engelshoven. De raden kunnen “in het uiterste geval aangeven dat zij niet instemmen met de begroting”, aldus de minister en daarmee de nieuwe kwaliteitsafspraken tegenhouden. Om de druk op de ketel te houden, zal ze de Kamer komend voorjaar “informeren over hoe de gesprekken over de instellingsrapportages zijn verlopen”.