Het is de eerste keer dat een Nederlandse universiteit de salarisverschillen tussen mannen en vrouwen binnen de eigen organisatie naar buiten brengt. “Dat juichen wij toe”, reageert Lidwien Poorthuis van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH). “Het geeft aan dat Tilburg University serieus is over de aanpak ervan en dat ze de verschillen in alle openheid tegemoet wil treden. Dat biedt perspectief voor daadwerkelijke oplossingen.”

Het LNVH bracht in 2016 al de landelijke loonkloof onder wetenschappers in kaart. Uit dat onderzoek bleek dat mannen zo’n 390 euro bruto per maand meer verdienen dan vrouwen van dezelfde leeftijd. Kwamen ook de functie en inschaling overeen, dan was het verschil nog altijd 53 euro in het voordeel van de mannen.

Fors

Ook Tilburg heeft gekeken naar het ‘onverklaarde salarisverschil’, dus zonder invloed van leeftijd, type contract, deeltijd/voltijd aanstelling, functie, ervaring en aantallen publicaties. Alleen op basis van hun sekse verdienen vrouwen alsnog 175 euro minder dan hun mannelijke collega’s. Onder hoogleraren is het verschil het grootst: 372 euro bruto per maand.

Tilburg ligt dus 122 euro boven het landelijk gemiddelde, meldt de Tilburgse nieuwssite Univers. “Het verschil is inderdaad fors, maar de onderzoeken zijn niet helemaal één op één te vergelijken”, zegt Poorthuis. Bij de onderzoeken zijn namelijk verschillende parameters gebruikt.

Structureel

Wat volgens haar opvalt, is dat vrouwen in bijna alle functies (docent, hoofddocent, hoogleraar) minder verdienen dan mannen. “Ik heb ook cijfers van universiteiten gezien die niet met hun resultaten naar buiten zijn gekomen. Daar leek het verschil minder structureel te zijn.”

Bias blijkt dus nog steeds een groot probleem. “Zelfs al zijn de leeftijd en het cv volledig gelijk, dan nog krijgen vrouwen het stempel ‘minder’ op zich gedrukt. Onbewust wordt er vanuit gegaan dat mannen al veel meer ervaring hebben. Dat werkt door in de toekenning van een salaris”, aldus Poorthuis.

Looncorrectie

De Tilburgse collegevoorzitter Koen Becking “betreurt” de beloningsverschillen, die volgens hem haaks staan op het diversiteitsbeleid van de universiteit, laat hij aan Univers weten. Maar voor looncorrecties is het nog te vroeg. Eerst gaat de universiteit op individueel niveau uitzoeken wat de salarisverschillen precies zijn.

Ook gaat ze op de korte en lange termijn maatregelen nemen om de loonkloof aan te pakken. Zo wil Tilburg consequent vastleggen hoe de salarissen per functie worden bepaald. Dan kan daar ook verantwoording over worden afgelegd, is de gedachte. “Dat maakt dat beslissers zich bewust zijn van de manier waarop zij beslissingen nemen en wat de gevolgen van hun beslissingen zijn”, aldus het rapport. Tegelijkertijd wil de universiteit werken aan “een cultuur van openheid rondom beloning”.

Bewust

Een goede eerste stap, denkt Poorthuis. “Er moeten heel duidelijke criteria komen waarop de salariëring wordt toegekend. Als die er niet zijn, dan zal er altijd een verschil blijven bestaan.” Ook moeten de betrokken partijen zich bewust worden van hun bias.

Bovendien is het volgens haar van belang dat er aandacht komt voor de niet-financiële verschillen tussen mannen en vrouwen in de academie, zoals het wel of niet krijgen van een vaste aanstelling, de verdeling van onderwijs- en onderzoekstaken en de toegang tot hulpbronnen. “Dus niet alleen maatregelen nemen om het salaris recht te trekken, maar ook het verschil in de onzichtbare vormen van beloning aanpakken.”

TU/e

De TU/e onderzocht naar aanleiding van het LNVH-rapport in 2017 of er verschillen bestaan tussen de beloningen voor vrouwen en mannen binnen haar vaste wetenschappelijke personeel, laat woordvoerder Ivo Jongsma desgevraagd weten. Daaruit bleek volgens hem dat er geen verschil was bij de universitair hoofddocenten en hoogleraren.

“Bij de universitair docenten leek er een klein verschil qua inschaling in de eerste twee jaar van aanstelling, maar dat kwam door andere eigenschappen dan geslacht, zoals meer werkervaring”, zegt Jongsma. De TU/e wil dit onderzoek volgens hem met regelmaat gaan herhalen; de eerstvolgende keer is komend najaar.