Robin Doddema en Robbert Willems (beiden promovendus bij Werktuigbouwkunde) maken regelmatig een rondje over de campus op zoek naar interessante dieren en planten. Tijdens hun wandelingen hadden ze de afgelopen weken kleine karekieten gehoord in het riet langs de Dommel ter hoogte van het Auditorium. Op dinsdag 21 mei lieten volgens Willems naar schatting zelfs vier van deze bruine rietvogeltjes hun karakteristieke krassende zang horen. De teleurstelling was dan ook groot toen de dag daarna het riet ter plekke grotendeels weggemaaid bleek. “Dat vonden we vreemd”, zegt hij. “Je zou verwachten dat ze tot na het broedseizoen wachten met het maaien van riet. Er zullen wellicht ook meerkoetennesten zijn gesneuveld, want er is duidelijk met harde hand gemaaid.”

Invasieve exoot

Navraag bij Thijs Mooren van Dienst Huisvesting leert dat de campus ecologisch beheerd wordt, maar dat de Dommel, inclusief vegetatie, valt onder het gelijknamige Waterschap. “Wij maaien alleen het talud, en zijn verplicht om het Waterschap toegang te bieden tot de Dommel. Ik heb begrepen dat zij maaien om de grote waternavel te bestrijden, een invasieve exoot. Zelf maaien wij alleen in de herfst, en bepaalde stukken zelfs niet elk jaar, om dieren gelegenheid te geven om tussen het groen te overwinteren. Via Heijmans, die voor ons het groenbeheer doet, hebben we hier ecoloog Harold Appelo rondlopen die ons daarover adviseert.”

De grote waternavel was inderdaad de aanleiding voor de maaiactie, laat Waterschap De Dommel weten via medewerker Ines van Hees. Het waterschap maait volgens haar nu voor het tweede jaar één kant van de Dommel, en laat op de andere oever het riet staan. Wachten tot na het broedseizoen is geen optie, omdat de waterplant zich dan al heeft verspreid. “De plant woekerde explosief op de gemaaide delen van de oever, en was al tot diep in het riet doorgedrongen. Het waterschap probeert de waternavel te bestrijden door het handmatig weg te halen. Op deze manier hopen we deze plant op dit deel van de Dommel binnen enkele jaren weer helemaal weg te hebben. Op het moment dat deze uitheemse waterplant verdwenen is kunnen we het riet aan beide kanten van de oever weer laten groeien.”

Bestrijding is dus noodzaak en beslist geen sinecure, zo blijkt uit de reactie van het waterschap: “De uitlopers van de grote waternavel kunnen wel 30 centimeter per dag groeien. Elk stukje plant dat wegdrijft groeit elders in de Dommel weer aan. Als we deze soort niet bestrijden, kan de Dommel binnen enkele weken dichtgroeien. Het belemmert de waterdoorvoer en het dikke pakket zorgt ervoor dat er geen licht meer in de beek valt, waardoor planten en vissen verdwijnen.”

Woekeraar

Jammer voor de rietbewoners dus, maar er spelen grotere belangen. Dat begrijpt ook Willems, die bekend is met het probleem van invasieve exoten. “De Japanse duizendknoop is ook zo’n ontzettende woekeraar. Ik weet dat die langs de Dommel bij het Auditorium al een paar keer flink is weggemaaid toen hij ontzettend hoog stond. Maar daar zijn inmiddels al weer een paar exemplaren van terug.” De campus is een goede plek voor vogelaars en andere natuurliefhebbers, benadrukt hij. “Robin en ik houden nu ruim een jaar bij welke vogels we allemaal hebben gezien, en we zitten al boven de vijftig soorten. Dat is meer dan we zelf hadden verwacht.”

En de karekiet? Afgelopen donderdagochtend liet één exemplaar zich nog even heel voorzichtig horen in het overgebleven plukje riet. Misschien is dus nog niet alles verloren.