Tentamens. Archieffoto | Bart van Overbeeke

Speciale behoeftes bij tentamens vormen uitdaging

“We hebben steeds meer studenten met speciale behoeftes bij tentamens”. Zo schreef Boudewijn van Dongen, hoogleraar bij Computer Science, onlangs in zijn column. Hij sprak uit eigen ervaring, maar navraag bij de Dienst Education and Student Affairs (ESA) leert dat ze ook daar een toename zien. De steeds grotere hoeveelheid studenten en het ruimtetekort maken het er niet makkelijker op om die studenten optimaal te faciliteren.

Bij ESA zien ze het aantal studenten dat zich bij de studentendecanen meldt voor tentamenvoorzieningen toenemen. Annemarie Urselmann, manager Student Facilities, licht toe: “Dat komt deels door de toename in instroom van studenten. We zien de afgelopen jaren bovendien meer studenten die niet-standaardvoorzieningen willen voor tentamens - zoals prikkelarme ruimtes of meer tijd dan de standaard extra tijd. We hebben hier echter geen exacte getallen van, maar de studentendecanen lijken een toename te zien in het aantal studenten met angst- of paniekstoornissen, AD(H)D en depressies.”

Studentendecaan Patricia Veling bevestigt dat het aantal aanvragen voor speciale tentamenvoorzieningen is gestegen. En daarmee ook de knelpunten om daaraan tegemoet te komen. “Vanuit ESA en ook vanuit de tentamenorganisatie signaleren we al langer knelpunten, in het bijzonder in de bezetting en in de logistiek. We willen studenten graag helpen, ook lastminute. Maar we lopen er dan bijvoorbeeld tegenaan dat het moeilijk is om nog geschikte ruimtes te vinden, voor studenten die apart mogen zitten. Ik ken ook gevallen waarbij de studieadviseur zelf ging surveilleren, omdat er geen surveillant beschikbaar was.” Een ander voorbeeld: “Het komt steeds vaker voor dat studenten van spraaksoftware gebruik mogen maken, maar daar hebben we geen campusbrede licentie voor.”

In het vernieuwde TU/e-plan over studeren met een functiebeperking worden aanbevelingen voor verbeteringen op dit vlak en ook in bredere zin gedaan. Het huidige beleidsplan dateert van 2013 en was daarmee aan grondige vernieuwing toe. Een van de aanbevelingen die in de nieuwe beleidsnotitie staan, is om al ruim van tevoren standaard extra ruimtes te boeken voor de tentamens en om campuslicenties voor bepaalde programma’s aan te vragen. Dat nieuwe beleidsvoorstel en het implementatieplan gaat nu door allerlei bespreekrondes en zal later nog in de U-raad worden besproken.  

Veling noemt de bevindingen van Boudewijn van Dongen ‘deels herkenbaar’, maar om aan de TU/e dan maar te stoppen met speciale behandelingen - zoals Van Dongen, weliswaar met enige overdrijving, suggereert - is volgens haar praktisch onmogelijk. ”We hebben als universiteit een zorgplicht. We voeren al wel langer een bredere discussie over waar die zorgplicht ophoudt - je moet goed kunnen beargumenteren wat je wel en niet doet. We willen heel veel doen, maar niet alle eisen zijn goed te realiseren en je moet ook rekening houden met de werkdruk voor docenten en surveillanten.”

Ook Urselmann geeft aan dat de TU/e de extra voorzieningen niet zomaar toekent. “Studenten waren gewend van de middelbare school om daar veel begeleiding te krijgen. Die scholen zijn in de regel wat gemakkelijker in het toekennen van examenvoorzieningen. Als de student dan aan de TU/e komt studeren, bekijken de studentendecanen en examencommissies opnieuw kritisch of alle voorzieningen nog steeds nodig zijn. Dat is even wennen voor de meesten. Vaak wordt de tentamenvoorziening tijdelijk toegekend en na een kwartiel of een studiejaar geëvalueerd en soms aangepast.”

De aantallen

Zoals gezegd heeft ESA geen exacte cijfers van welke voorzieningen zijn toegekend. Om een indicatie te geven van de toename in aanvragen: in 2015 hebben zich ongeveer 250 studenten gemeld bij de studentendecanen voor tentamenvoorzieningen en de afgelopen drie jaar zijn het er tussen de 300 en 350 per jaar geweest. Dit zijn studenten die voor het eerst voorzieningen aanvragen en de meesten daarvan zijn eerstejaars. De groep die jaarlijks recht heeft op een bepaalde voorziening is echter veel groter. In onderstaande tabel vind je een overzicht met een schatting van de cijfers van de aangevraagde tentamenvoorzieningen voor 2018-2019.

Zoals ook duidelijk in de tabel is te zien, hebben de meeste studenten de ‘standaard’ extra tijd-voorziening van tien minuten. Urselmann: “Studenten met dyslexie vormen de meerderheid binnen de groep die deze voorziening nodig heeft. Maar ook studenten met autisme en ADHD hebben baat bij tijdsverlenging. Ongeveer driekwart van de studenten die zich meldt bij de studentendecanen heeft dyslexie, ongeveer tien procent heeft AD(H)D of autisme. Overigens zijn er ook studenten met een tijdelijke blessure - zoals een gebroken pols, rugklachten of een hersenschudding - die van tentamenvoorzieningen gebruikmaken.”

Hoe worden de extra voorzieningen toegekend?

Studenten die aanspraak willen maken op bepaalde voorzieningen of vragen daarover hebben, kunnen terecht bij de studentendecanen. Zij onderzoeken de bewijsstukken en proberen in te schatten wat het verband is tussen de aandoening en het effect op de studie (-vertraging). De studentendecaan mag extra tijd toekennen en dat is in principe tien minuten per tentamenuur. Voor de niet-standaard voorzieningen - zoals prikkelarme ruimte of voorleessoftware - geldt dat de studentendecanen de examencommissie van de opleiding van de student hierover adviseert. De beslissing ligt dan bij de examencommissie.
De TU/e biedt studenten met een functiebeperking overigens veel meer voorzieningen dan alleen die voor tentamens. Je kunt daarbij denken aan trainingen via ESA, aan financiële ondersteuning bij studievertraging via het profileringsfonds, aan een aangepaste studieplanning en aan een uitgesteld Bindend Studie Advies. Meer informatie hierover, vind je in de Studiegids.

Deel dit artikel