- Onderzoek
- 29/05/2020
Noodfondsen bieden startups even wat lucht
Ondanks soepelere overheidsmaatregelen kampen bijna alle bedrijven met een terugslag als gevolg van de coronacrisis. Voor startups en scale-ups, vaak nog afhankelijk van investeerders, kan deze pandemie een enorme impact hebben. Wat als een investeerder zich terugtrekt? Gaan die bedrijfjes met hun innovatieve producten en diensten dan verloren? Om dat te voorkomen heeft de overheid de Corona-OverbruggingsLening (COL) opgezet. Maar ook regionaal is er een fonds opgestart.
“Stilstand is achteruitgang. We moeten voorkomen dat de ontwikkeling van ons product stilvalt”, stelt een strijdvaardige Alex Pap, TU/e-alumnus en CEO van XYZ Dynamics, een startup die elektrisch aangedreven assen voor bestelbussen maakt. Zo kunnen bestaande bestelbussen deels elektrisch rijden, waardoor ze bijvoorbeeld een milieuzone wel in mogen. Zo’n as maakt duurzaam rijden ook betaalbaar.
“Wij hadden bijna een grote investering binnengehaald, maar die staat nu on hold”, vertelt Pap. “Daarom hebben we ook zelf enige investeringen moeten uitstellen en hebben we gesneden in andere uitgaven, waar we liever niet in zouden snijden. We zijn ook meteen met onze partners in gesprek gegaan. Ze waren zeer welwillend en zien de waarde van ons product nog steeds. Maar deze bedrijven hebben ook te maken met omzetverlies. Daarom hebben we verschillende aanvragen ingediend bij noodfondsen, zoals bij Bright Move, een initiatief waar ook de TU/e bij betrokken is.” Die aanvraag is inmiddels goedgekeurd, laat Pap weten.
Tussen wal en schip
Naast het landelijke fonds, de Corona OverbruggingsLening (COL), waarvan de coördinatie op lokaal niveau is ondergebracht bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM), hebben bedrijven, kennisinstituten en overheden in de Brainportregio dus ook een eigen fonds opgezet. Het is bedoeld voor ondernemers die tussen wal en schip dreigen te raken bij de landelijke regelingen. Het gaat dan om leningen van tussen de 15 duizend en 30 duizend euro.
“Die regionale fondsen van Bright Move en die van de landelijke overheid vullen elkaar aan”, stelt Robert Al, hoofd Business Development bij het Innovation Lab van de TU/e en directeur van Bright Move. De financiële ondersteuning moet voorkomen dat innovatie in de regio de komende jaren flink terugvalt. Al: “Het is bedoeld voor kleine ondernemingen die nog niet in aanmerking komen voor steun van de overheid. Daarnaast kunnen wij sneller reageren, waardoor start-ups minder lang hoeven te wachten op ondersteuning. Dat is voor dit soort bedrijfjes van cruciaal belang.”
De regionale fondsen van Bright Move en die van de landelijke overheid vullen elkaar aan
Dat laatste was ook voor XYZ Dynamics erg belangrijk. Pap: “De lening geeft ons weer lucht, maar het is niet genoeg om verder te ontwikkelen. Daarom zijn we nog steeds actief bezig met het binnenhalen van andere vormen van financiering, tot dat die investering die nu nog on hold staat, alsnog doorgang vindt.”
Onderzoek op de lange baan
Ook startup VitalFluid BV ziet haar inkomsten teruglopen tijdens de coronacrisis. Het bedrijf activeert water met plasma waardoor het unieke eigenschappen krijgt. Zo heeft het voor korte tijd een desinfecterende werking. Op dit moment wordt dit vooral in de agrarische sector gebruikt om zaden van planten te ontsmetten zodat deze geen ziekten bij zich dragen. Het bedrijf heeft al diverse klanten en had bijna een investeringscontract getekend.
“Tot die investeerder op de dag van het tekenen naar de notaris belde om te zeggen dat het toch niet doorging vanwege de coronacrisis”, vertelt Paul Leenders, die samen met Polo van Ooij, onderzoeker bij de TU/e-faculteit Electrical Engineering, het bedrijf in 2014 oprichtte. VitalFluid heeft inmiddels negen mensen in dienst, inclusief Leenders, en die zegt er alles aan te willen doen om iedereen aan boord te houden.
Leenders heeft inmiddels een COL aangevraagd bij de BOM. “Voor onze klanten ligt de prioriteit nu bij het veiligstellen van de productie. Ons product wordt vooral voor de ontwikkeling op lange termijn gebruikt. Die projecten worden nu vaak vooruitgeschoven”, zegt Leenders. “Ook ons eigen onderzoek naar de ontwikkeling van nieuwe producten met deze technologie heeft door de lockdown vertraging opgelopen. Het is toch lastiger om onderzoek te doen op afstand”, verklaart hij.
Duurzaam businessmodel
“De leningen die we nu verstrekken zijn bedoeld als overbrugging naar een break-even situatie, dus wanneer een onderneming weer winst gaat maken, of naar een nieuwe investeringsronde, waarbij de ondernemer dat wel moet kunnen aantonen”, legt Marc Jansen, manager Brabant Ventures bij de BOM, uit. Bij de COL gaat het om bedragen van tussen de 50 duizend en 2 miljoen euro. Jansen: “Bij de aanvraag moeten bedrijven laten zien dat zij voor de coronacrisis al een potentieel duurzaam businessmodel hadden en dat hun verlies door de uitbraak van het virus komt.”
De BOM ontving inmiddels al zo’n 130 aanvragen voor leningen met een totaalbedrag van ruim 50 miljoen euro. Er zijn verschillende varianten om een lening af te sluiten, met verschillende bedragen en verschillende manieren van terugbetalen. Dit hangt af van de omvang van de lening. Sommige leningen worden na drie jaar afgelost als de co-investeerder haar belang heeft geconverteerd naar aandelen in het bedrijf, terwijl andere binnen een paar jaar afgelost moeten zijn. “Er wordt bij de aanvraag ook gekeken of een bedrijf de lening binnen de gestelde periode kan terugbetalen", aldus Jansen. "Daarom is zicht op break-even of een nieuwe investeringsronde zo belangrijk."
Er wordt bij de aanvraag ook gekeken of een bedrijf de lening binnen de gestelde periode kan terugbetalen
Over het terugbetalen van de leningen, zowel de landelijke als regionale, maken ondernemers Pap en Leenders zich niet veel zorgen. Zij verwachten dat binnen nu en een jaar een nieuwe investeringsronde zal plaatsvinden. Jansen denkt ook dat investeerders weer van zich laten horen. “De komende tijd zal het wat moeilijker zijn omdat een aantal investeringsmaatschappijen nu terughoudend is. Die focussen zich nu eerst op hun eigen portefeuille voordat ze weer gaan investeren in nieuwe bedrijven. Ik verwacht dat dit over zes tot negen maanden weer wat beter zal zijn.”
Creatief en innovatief
Leenders geeft aan dat het op dit moment lastig is in te schatten hoeveel vertraging de ontwikkeling van zijn bedrijf en nieuwe producten gaat oplopen door de crisis. “Maar ik denk dat wij uiteindelijk ons businessplan gewoon uit kunnen voeren en kunnen groeien als bedrijf.” Ook Pap bekijkt het positief. “Een crisis zorgt ervoor dat mensen creatief en innovatief worden. Er zullen bedrijven failliet gaan en daarmee zal innovatie verloren gaan, maar er komen zeker ook nieuwe bedrijven en producten bij.”
Met eenzelfde positieve blik kijkt hij ook naar zijn eigen bedrijf, XYZ Dynamics. “Het is vervelend te moeten snijden in de uren van mensen, maar we moeten blijven anticiperen op de situatie. Onze partners en wijzelf zijn nog steeds enthousiast over onze duurzame oplossing. Dat is het belangrijkste.” Hij hoopt dat de overheid dat ook ziet en leningen verstrekt aan startups die bijdragen aan de duurzaamheid van het land. “Dat is immers de toekomst.”
Discussie