door

Treinetiquette

13/03/2018

Nu ik iedere dag op-en-neer trein tussen Eindhoven en Delft, neemt de treincoupé voor mij vaak andere functies aan dan ‘alleen maar’ een plek om te zitten. In de ochtend is mijn stoel een plek om te ontbijten, muziek te luisteren en wat mails te lezen. In de middag transformeert mijn simpele stoel in een observatorium. Als een bijna-echte David Attenborough bestudeer ik alle organismen aanwezig in deze NS-habitat. Hoe dien je je hier te gedragen, welke ongeschreven regels gelden er?

Het eerste fenomeen dat mij tijdens mijn verre treinreizen is opgevallen is dat zodra deze organismen, ook wel ‘reizigers’ genoemd, op hun blauwe stoeltje zijn gaan zitten, zij hun besef van anderen kwijt lijken te raken. Alsof ze ineens mijlenver van anderen verwijderd zijn, zich bevinden in een sociale bubbel, afgezonderd van de rest van de coupé. Denken zij althans, want in realiteit kan echt iedereen meegenieten met de vaak intieme gesprekken die gevoerd worden.

Een ronduit fascinerend fenomeen waar je in eerste instantie van denkt dat dat jou niet zal overkomen. Toch betrapte ik mezelf een maand geleden ook op deze fout toen ik na een avondje bier in de trein terug naar Eindhoven was gestapt. Met een bakje friet in m’n hand was ook ik een betoog aan het houden voor een volle coupé. En, de awkward blikken vielen ook mij pas op bij het verlaten van de trein. Pijnlijk.

Alleen zitten

Ten tweede is het me opgevallen dat zodra mensen de kans krijgen, zij het liefste alleen zitten. Je blijft niet naast iemand anders zitten terwijl er ergens anders nog een paar stoelen vrij zijn. Dat doe je gewoon niet. Ik besloot een aantal weken geleden de uitdaging aan te gaan en gewoon aan het gangpad, naast mijn buurman, te blijven zitten terwijl er andere stoelen vrij waren. Ook deze sociale slag verloor ik toen mijn buurman zich uiteindelijk krampachtig uit zijn stoel wurmde en een paar stoelen verderop ging zitten, alleen welteverstaan. Hierdoor kon ik de rest van de treinrit ook lekker aan het raam zitten. Ik probeer deze verloren slag maar als een win-win aan mezelf te verkopen, voel ik me net iets beter door.

Als laatste vraag ik me altijd af of sommige mensen nu echt niet doorhebben dat ze hun oortjes eigenlijk net zo goed achterwege kunnen laten, want iedereen kan toch meeluisteren met hun muziek. En hoewel ik op zich niet zoveel tegen Sieneke en Gerard Joling heb, hoef ik ze niet per se om 7 uur s’ ochtends al te horen. ‘Sjalalie Sjalala, opgedonderd ja’!

Gezellig praatje met je buurman

Toch moet ik ook zeggen dat ik het dapper vind hoe sommige mensen dit sociaal experiment (lees: alles gaande in een treincoupé) proberen te beïnvloeden. Met enige regelmaat probeert een treinmanager van de NS mensen aan te sporen om “nu gewoon eens even die telefoon weg te leggen, en even een gezellig praatje met je buurman te maken”. Als blikken konden doden... interessant fenomeen.

Maar, ik moet toegeven, ook ik heb vaak weinig zin om met anderen te praten tijdens de terugreis naar Eindhoven. Vaak is mijn honger naar sociale contacten dan even gestild en wil ik alleen maar naar buiten staren, koeien tellen en soms andere reizigers afluisteren. Daarom houd ook ik stug m’n koptelefoon op m’n oren, vermijd ik ieder oogcontact met andere reizigers, en claim ik als het even kan beide stoeltjes voor mezelf. Ook ik ben maar één van de vele schapen in de kudde.

Deel dit artikel