De missie bracht tientallen Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen samen met Japanse partners op het gebied van hightech en digitalisering. Ook de TU/e was vertegenwoordigd: hoogleraar Electromagnetics Bart Smolders bezocht tijdens de missie, in het gezelschap van enkele collega’s, verschillende universiteiten om nieuwe samenwerkingen aan te gaan. “Het doel van deze missie was om gezamenlijke onderzoeksactiviteiten op het gebied van semicon, fotonica en 6G-communicatietechnologieën te versterken”, aldus Smolders.

Nieuwe samenwerkingen

Volgens Smolders zijn tijdens de missie de eerste afspraken gemaakt met toonaangevende Japanse universiteiten – waaronder die van Tokio, Osaka, Kyoto en Kyushu – om uitwisselingsprogramma’s op te zetten voor studenten en promovendi. “Dat sluit perfect aan bij het Beethoven-project”, legt hij uit. Met die investering van de Nederlandse overheid wil de TU/e de komende jaren meer mensen opleiden voor de snelgroeiende chipindustrie, en dus meer studenten aantrekken voor onderzoek naar halfgeleiders. “De samenwerking met vooraanstaande universiteiten in Japan – en de mogelijkheid om daar bijvoorbeeld stage te lopen, af te studeren of promotieonderzoek te doen – kan die opleidingen aanzienlijk aantrekkelijker maken”, stelt Smolders.

“Tegelijk kunnen Japanse studenten en onderzoekers bij ons ervaring en kennis opdoen.” Door krachten te bundelen, kunnen de landen elkaar versterken, vindt hij. “Japan is net als Nederland een van de topspelers op het gebied van semicon, en daarmee is het een belangrijke partner voor ons”, onderstreept hij.

Co-creatie

Nederland is voor Japan een zeer aantrekkelijke partner, benadrukt Smolders. “De relatie met China en Korea is complex, en door de recente ontwikkelingen in de VS onder het bewind van Trump is die samenwerking minder vanzelfsprekend dan ooit”, legt Smolders uit. “Vanwege deze gespannen geopolitieke situatie is Japan juist nu actief op zoek naar strategische samenwerkingspartners in Europa. En Nederland, met toponderzoek op het gebied van technologische innovaties, leent zich daar bij uitstek voor.” Tijdens de gesprekken viel een term vaak: co-creatie. “Dat is het nieuwe toverwoord in Japan”, aldus Smolders. “Niet alleen kennis delen, maar écht samen ontwikkelen.”

Ook voor Nederland is Japan strategisch een goede keuze. Zo biedt Japan een goed alternatief, nu uitwisselingen en studieverblijven bij Amerikaanse universiteiten en instellingen steeds moeilijker worden. “In het verleden gingen best veel van onze studenten naar de VS tijdens hun studie of PhD-traject, maar Japan kan een deel daarvan vervangen, net als Canada, Zuid-Afrika of Zuid-Amerikaanse landen”, vertelt hij.

Perfecte timing

Smolders heeft de sfeer tijdens de missie in Japan als erg prettig ervaren. “We werden met open armen ontvangen”, zegt hij. “Japanners zijn enorm gastvrij en je merkt een grote drive om de samenwerking met Nederland echt van de grond te krijgen.” De aanwezigheid van koning Willem-Alexander en twee ministers maakte de reis extra bijzonder, erkent hij. “Het gaf de reis een officiële, statige toon, maar ik heb het vooral als heel speciaal en plezierig ervaren.”

Smolders wijst erop dat Japan de afgelopen jaren sterk veranderd is. “Veel meer mensen spreken nu bijvoorbeeld Engels. Vroeger was het land vrij gesloten en zelfvoorzienend, maar tegenwoordig zijn Japanners steeds meer naar buiten gericht en zien ze het belang en de noodzaak van samenwerking met andere landen steeds beter in. Het is wat dat betreft echt een perfecte timing.”

Talent uitwisselen

“Ik vind dat de missie heel succesvol was. We hebben met de universiteiten, waaronder The University of Tokyo, verschillende MOU’s (Memorandum of Understanding, oftewel formele afspraken tussen organisaties, zoals universiteiten, om samen te werken, red.) afgesloten.” De volgende stap is volgens hem om deze samenwerkingen in de komende maanden concreet te maken en verder uit te bouwen. “We hopen na de zomer de eerste studenten naar Japan te kunnen sturen en natuurlijk ook Japanse studenten hier te ontvangen”, zegt hij hoopvol. “Het is belangrijk dat we aan het begin vooral onze topstudenten laten gaan, zodat zij een goede indruk maken en het enthousiasme voor de samenwerking groeit.”

“Ik geloof dat talentuitwisseling de beste manier is om de samenwerking echt op gang te brengen. Daarom willen we niet alleen studenten uitwisselen, maar in een volgende fase ook wetenschappelijk personeel.”