Een kleine drie jaar geleden hoorde Carlo van de Weijer, directeur van TU/e’s strategic area Smart Mobility, voor het eerst van SingularityU, gevestigd op een vroegere NASA-campus in het Amerikaanse Silicon Valley. “Ik las een boek van Ray Kurzweil, één van de oprichters en een echte futurist - dat al bijna vijftig jaar.” Kurzweil beschrijft daarin volgens Van de Weijer onder meer de exponentiële groei van technologische ontwikkelingen - en de patronen daarin - en hoe deze de industrie soms opeens volledig kunnen ontwrichten.

Op een gegeven moment, zo stelt Kurzweil, gaan ontwikkelingen zó snel dat de mens het zich bijna niet meer kan voorstellen en de machine simpel gezegd slimmer wordt dan hij. Van de Weijer: “Daarop is de term singularity gebaseerd.” Hij vervolgt: “Je kunt daar bang voor zijn, maar je kunt ook zeggen: ‘het gebeurt tóch, we kunnen maar beter kijken naar de gigantische mogelijkheden die die ontwikkeling biedt’”.

Brainport is bij uitstek een regio waar dat hele gedachtengoed werkelijkheid wordt, stelt Van de Weijer, “met een creatieve, Silicon Valley-achtige industrie”. En dat vonden onder anderen ook TU/e-hoogleraar Maarten Steinbuch en René Penning de Vries (voormalig directeur van NXP), met wie hij op een nieuwjaarsreceptie twee jaar terug over Singularity in gesprek raakte. “We dachten: ‘Dat groeit daar in Amerika, er moet eigenlijk een vestiging in Eindhoven komen’.” In dezelfde tijd ontstonden ook de eerste contacten tussen Eindhovens burgemeester Rob van Gijzel en SingularityU, weet Van de Weijer.

Zelf bemoeide hij zich “vooral op persoonlijke titel, maar steeds in afstemming met de TU/e” tegen de verkenningen en onderhandelingen aan. Vorig jaar was een delegatie van SingularityU te gast in Eindhoven, waarbij de TU/e onder meer haar onderzoek in de (medische) robotica en automotive presenteerde.

Denktank

Vier keer bezocht Van de Weijer SingularityU in Amerika de afgelopen jaren. Een universiteit waar dagelijks studenten onderwijs volgen en wetenschappers onderzoek doen, is het volgens hem absoluut niet, “ik zie het meer als een denktank die de groten der aarde bij elkaar weet te brengen voor high-end cursusprogramma’s en inspiratiesessies. Misschien niet heel groot in volume, maar inmiddels wél qua naam en impact. Daarbij richten ze zich op alle technologieën die de potentie hebben om op termijn een miljard mensen positief te beïnvloeden”.

Onder andere Google, Amazon en Deloitte, zo weet Van de Weijer, behoren tot de enthousiaste ‘klanten’ van het Amerikaanse instituut, die SingularityU - met haar zware executive programs - als één van hun favoriete denktanks zien. “Daarmee heeft het instituut grote invloed op het gedachtengoed van grote bedrijven.” Samen met deze bedrijven wil SingularityU zo grote mondiale uitdagingen te lijf gaan, bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, voedsel, duurzaamheid, armoede en veiligheid.

Ook in Nederland zullen dergelijke topprogramma’s voor bedrijven opgezet worden, “hopelijk ook op middle management-niveau, want dat slaat in Nederland toch wat beter aan”, stelt Mengelers. De Eindhovense vestiging gaat zich daarbij onder meer richten op de thema’s ‘agrifood’, gezondheid, mobiliteit en water.

Van de Weijer wijst daarnaast op Singularity’s beurzenprogramma voor studenten en op de verwachte komst van grotere congressen en symposia naar Nederland en Eindhoven: “Daarmee kun je jezelf ook als universiteit weer extra op de kaart zetten. Ook brengt het je in contact met nieuwe, interessante mensen van naam en faam - en omgekeerd”.  

Volgens Mengelers en Van de Weijer wil de TU/e graag haar aandeel leveren in SingularityU, onder meer op het vlak van robotics, mobiliteit en datascience. Van de Weijer spreekt van “een duidelijke intentie tot verdere samenwerking, maar concrete afspraken daarover zijn er nog niet”.

Mengelers vult aan: “Het is altijd goed om een dergelijk instituut, beroemd om zijn hightech topcreativiteit, dichtbij te hebben. Er komt iemand in onze wijk wonen die enige reuring meebrengt en hier leuke dingen gaat doen. En zelfs al zou het meer reuring zijn dan inhoud, dan nog is dat niet slecht voor de wijk - zo moet je het zien”.