Het plan staat nog in de kinderschoenen, vertelt collegevoorzitter Arent van der Feltz van de Open Universiteit, maar de Nederlandse universiteiten, verenigd in koepelorganisatie VSNU, willen samen een ‘leven lang ontwikkelen’ bij de hoorns vatten. Het is een van de punten in een visiestuk dat ze gisteren lieten uitgaan in aanloop naar Prinsjesdag. Ze willen een ‘platform’ lanceren om hun aanbod van scholing eenvoudig toegankelijk te maken.

Hoe ver is het plan?

AvdF: “Het is nog niet volledig uitgewerkt, maar het is stevig genoeg. Het gaat om post-initieel onderwijs, oftewel onderwijs na het masterdiploma. Het is niet evident dat zo’n plan gaat lukken, maar het moet een keer van de grond komen.”

Er wordt inderdaad al heel lang over een ‘leven lang leren’ gepraat.

“Ik zeg altijd: er zijn heel wat vliegtuigen neergestort voordat het eerste kon vliegen. Het is nu een goede tijd hiervoor. ”

Wat moet er gebeuren om het te laten slagen?

“Het aanbod moet beter aansluiten op de behoefte en gemakkelijker te vinden zijn. We willen de volle breedte en diepte van de universiteiten ontsluiten. We moeten afstemmen hoe we het onderwijs organiseren, zodat deelnemers makkelijker modules kunnen combineren. We kunnen ook kennis delen over digitale didactiek, want die zal een grote rol spelen.”

Wie doen er mee?

“We zijn nog in gesprek, maar we willen een open platform voor universiteiten, hogescholen én private aanbieders. Zo gek is dat niet. Als je over een bepaald onderwerp een cursus of bijscholing wilt volgen, dan wil je liefst het hele aanbod zien, van alle onderwijsaanbieders.”

Jullie roepen de overheid op om zulk onderwijs te bekostigen. Wat hebben jullie in gedachten?

“Nu werkt het ministerie met ‘vouchers’ om flexibel onderwijs te stimuleren, maar daarmee dek je de kosten onvoldoende. En het onderwijs wordt ook wat kortademig als alles van vouchers afhangt. Het is soms van belang om bepaalde cursussen aan te bieden, ook al zijn ze misschien niet meteen kostendekkend. Denk alleen al aan lerarenopleidingen. Ik zou best willen verdedigen dat alle opleidingen van Nederland een post-initiële variant moeten krijgen.”

Samenwerken is soms lastig, want onderwijsinstellingen zijn ook elkaars concurrenten.

“Precair is het wel. Daarom doe ik liever geen hoogdravende uitspraken. Maar in het onderwijs heb je eigenlijk geen concurrenten, alleen medestrijders. En het is echt belangrijk dat mensen zich kunnen blijven ontwikkelen. Daar moeten ook de universiteiten een rol in spelen. Noblesse oblige, toch?”

Inventariseren

Beleidsmedewerkster Chantal Brans is in opdracht van het College van Bestuur van de TU/e ook bezig met dit onderwerp. Brans: “We hebben ons aangesloten bij dit initiatief van de VSNU en eind september leggen we een aantal scenario’s voor aan het onderwijsbestuur. Het CvB ziet het als een taak van de TU/e om alle kennis die hier aanwezig is, te ontsluiten en toegankelijk te maken voor onze alumni en voor de kenniswerkers hier in de regio.”

Volgens Brans wordt geïnventariseerd wat op de universiteit wenselijk is op het gebied van leven lang ontwikkelen. “We gaan uiteindelijk ondersteuning bieden om ervoor te zorgen dat wat er vanuit de TU/e wordt aangeboden, straks goed is terug te vinden op dat centrale platform.” Op dit moment is dat aanbod er overigens niet tot nauwelijks, aldus Brans.

Als Brans eraan herinnerd wordt dat het opzetten van post-doctoraal onderwijs aan de TU/e in een grijs verleden (zie kader) niet erg succesvol is verlopen, wijst ze erop dat de situatie toen totaal anders was dan nu. “We zien op dit moment dat functies inhoudelijk zeer snel veranderen, of dat ze zelfs ophouden te bestaan. Dat was destijds veel minder aan de orde. Iedereen dient zich nu te realiseren dat voortdurend ontwikkelen een pure noodzaak is.”

EUFORCE

In 1997 werd er in de strategienota van de TU/e ook al melding van gemaakt: 'Continuing education is een kerntaak van de universiteit'. De TU/e wilde er destijds een eigen gezicht aan geven met de oprichting van het Eindhoven University Forum for Continuing Education (EUFORCE). Het werd een nieuwe BV binnen de TU/e Holding en toenmalig directeur Piet Cijsouw had er ambitieuze plannen mee.

In 2001 zou volgens hem een omzet van 6,2 miljoen gulden mogelijk moeten zijn en binnen drie jaar verwachtte hij winst te behalen. EUFORCE richtte zich op veeleisende 'klanten': mensen die al langere tijd werkzaam waren bij het bedrijfsleven of bij de overheid, en die heel doelgericht weer in de collegebanken zouden komen zitten. EUFORCE werd later nog omgedoopt tot de TU/e-Postgraduate School, maar het initiatief kwam nooit echt goed van de grond en uiteindelijk fuseerde het met de Tilburgse zuster Tias tot Tias Business School Eindhoven. Daar levert de TU/e qua cursusaanbod geen wezenlijk bijdrage aan, maar de TU/e zit er nog wel in met een aandelenpakket van twintig procent.