Mark Bentum: “Uitleggen aan een ander is de hoogste vorm van leren”

Hoogleraar Mark Bentum (Electrical Engineering) geeft in de bachelorfase onder meer het verplichte vak Electromagnetics II. Dat doet hij zó goed, dat hem tijdens MomenTUm de titel beste bachelordocent werd toegekend. Geheim van de smid: humor gebruiken en de studenten vanaf dag één betrokken maken bij het vak. “Hatsiflats, direct aan de gang.”

door
foto Mark Bentum

“Ik reed op m’n mountainbike in het bos, toen het bericht van de nominatie binnenkwam”, zegt Mark Bentum, professor Radio Science bij Electrical Engineering. “Dat was op een zondag en tijdens een pauze checkte ik m’n mail, - ja, zo verslaafd ben ik wel - en ik voelde me daardoor al zó geëerd.” Er werd hem gevraagd een pitch van maar liefst zeven minuten te houden voor de SAO (Student Advisory Body) en daar heeft hij zich heel goed op voorbereid. “Ik deed mijn uiterste best en het werd een echt leuke bijeenkomst waar de studenten heel kritische vragen stelden.” Dat was in juni en daarna was het stil tot MomenTUm.

De verrassing van de winst spat van de foto af die op zaterdag 16 oktober werd gemaakt van de best bachelor teacher 2021-22. “Ik heb de pitches van mede-genomineerden (Jim Portegies, Bettina Speckmann en Hans Jeekel - red.) niet gezien en ik wist écht niet of ik zou winnen”, zegt Bentum. Cursor spreekt hem via een beeldscherm. Als hij naar buiten kijkt ziet hij de enorme telescopen van Dwingeloo, want hij is in zijn werkkamer in het sterrenkunde-instituut ASTRON, waar hij momenteel drie dagen per week werkt.

Wat hem een goede docent maakt? Na een bescheiden lachje weet Bentum best wat hij goed doet in het onderwijs. “Ik ben heel committed, maar dat zijn er meer. Wat er aan de hand was, is dat bij onze faculteit het vak Electromagnetics II heel slechte slagingspercentages had. In een heel goed jaar slaagde 20 procent van de studenten. Daar hebben ze mij op gezet, want dat past ook een-op-een met mijn onderzoek. Samen met mijn collega Ramiro Serra heb ik een nieuwe techniek ingezet voor dit vak.” Het heet Student-led tutorials, en is bedacht door een Zweedse docente die Bentum en zijn collega om advies vroegen.

Humor

“Wij geven de studenten iedere week zes erg moeilijke vraagstukken - een week voorafgaand aan een werkcollege - waar ze mee aan de slag moeten. Die opgaven van tentamenniveau zijn uitdagend en er zit vaak een twist in met humor. Hoe kun je de buurman afluisteren? Hoe leg je het prisma uit dat je ziet op de albumhoes van Dark Side of the Moon van Pink Floyd? Ze mogen ze individueel oplossen of met medestudenten, met behulp van internet of door vragen richting ons, alles mag, áls ze er maar mee bezig zijn. Tijdens de student-led tutorial bijeenkomst die we houden in vijftien groepen van maximaal twintig studenten, worden de vraagstukken besproken onder leiding van een teaching assistent.”

Straf

Een paar spelregels bij Student-led tutorials: docenten geven geen antwoorden, studenten beslissen zelf welke vraagstukken ze maken (minimaal zestig procent aan het einde) en geven dat door, er wordt niet vals gespeeld. Over dat laatste is Bentum streng: “Als blijkt dat de student een vraagstuk duidelijk níet heeft voorbereid en dat wél heeft aangegeven, dan zijn voor ons bij die sessie alle opgaven ongeldig. En moet de student een volgende sessie harder aan het werk om de zestig procent te halen.”

Waar het Bentum om gaat is dat de student vanaf dag één betrokken is bij het vak. “Hatsiflats, direct aan de gang. En uitleggen aan een ander, wat we hier dus laten doen, is de hoogste vorm van leren. En het werkt; nu is Elektromagnetics II nog steeds moeilijk, maar het slagingspercentage schoot omhoog naar zestig procent, zonder het niveau te verlagen. En ook belangrijk, studenten vinden het leuker en zijn nu gemotiveerd om hard te werken.”

Een heel goed hoorcollege is niet een goede vorm van onderwijs, vindt Bentum. Hij zakt voor het beeldscherm achteruit, om aan te geven hoe een student luistert naar een geweldig hoorcollege. “Dan denkt de luisteraar dat hij of zij het zelf ook wel kan. Maar je moet zélf stappen zetten om je kennis eigen te maken.”

Werkdruk?

Bentum steekt naar eigen zeggen belachelijk veel tijd in het onderwijs. Het thuisfront snapt het. “Mijn vrouw is directeur van een basisschool en die vindt het ook wel grappig. Ach, onderwijs is ook nooit af. Je kan altijd méér doen. Maar op een gegeven moment moet er wel een streep onder. En dan heeft het onderwijs, anders dan onderzoek, gelukkig wel de deadlines van tentamens. Dan houdt het op.”

Als je Bentum hoort praten lijkt het of de zin ‘Werkdruk, wat is dat?’ door zijn hoofd zweeft. “Je hebt het soms wat drukker, maar dat hoort erbij in de academische wereld. Keuzes maken is mijn slechtst ontwikkelde competentie. Ik zeg graag ja. Ik heb nu net ook ja gezegd om een onderzoeksevaluatie te schrijven van een Zuid-Afrikaanse collega en dat moet ik dan in de komende twee treinreizen tussen Beilen en Eindhoven doen. Kan net.”

Altijd beschikbaar

Ondanks dat hij gaming platform Discord ongeschikt acht voor onderwijs hebben Bentum en zijn collega toch een Discord channel geopend om studenten onderling te laten overleggen over vraagstukken. “Iedere student kent Discord en wij hebben geprobeerd er een beetje structuur in te brengen. Eigenlijk hebben we het omarmd. Het is een supergroot succes geworden. We hebben tweeduizend interacties op dit platform gehad dit jaar.” Als ze zien dat studenten er samen niet uitkomen, dan bemoeien de docenten zich er mee. Niet met antwoorden, wel met aanwijzingen.

Keuzes maken is mijn slechtst ontwikkelde competentie. Ik zeg graag ja.

Mark Bentum
best bachelor teacher 2021

Studenten mogen hem alles vragen, op ieder moment. “Privéproblemen kan ik niet voor ze oplossen, maar in principe mogen ze me altijd alles vragen. En ze weten dat ik ook altijd snel reageer.” Bentum denkt aan die ene student die niet op de traditionele manier een tentamen kon maken vanwege medische problemen. “Daar hebben we een oplossing voor bedacht en die student heeft het gehaald. Daar doe ik het voor! Een extra mile maken om de student de mogelijkheid te geven door te kunnen studeren.”

Toekomst

Wat wil de beste bachelordocent verder nog bereiken in het onderwijs? “Ik zou nog meer onderzoek in onderwijsinnovatie willen doen. We hebben daarvoor ook BOOST!-geld toegekend gekregen. En de tienduizend euro die ik won zal ik onder andere inzetten om een MOOC te maken over radiosterrenkunde samen met collega’s van hier en andere universiteiten. Maar ik zal er ook een beeldje of iets voor kopen. Dat raden mijn kameraden me aan: Koop iets dat je vaak ziet, zodat je er vaak aan herinnerd wordt dat je in 2021 de beste bachelordocent was.”

Deel dit artikel