Het Cross Cultural Human Rights Centre, gelieerd aan de VU, ontving geld voor onderzoek naar mensenrechten van een Chinese universiteit. Dat bleek gisteren uit stukken die de NOS had opgevraagd. Het ging om jaarlijkse bedragen tussen de 250 duizend en 300 duizend euro.

Communistische partij

Het leidde tot ophef omdat de universiteiten in China nauw verbonden zijn aan het politieke regime. Deskundigen plaatsen grote vraagtekens bij de onafhankelijkheid van het onderzoekscentrum.

De argwaan wordt gevoed doordat medewerkers van het Amsterdamse onderzoekscentrum het Chinese mensenrechtenbeleid in het openbaar hebben verdedigd. Zo ontkende VU-docent Peter Peverelli in een interview met universiteitsblad Ad Valvas dat het regime de Oeigoeren onderdrukt.

Ongewenste beïnvloeding

De VU zegt in een statement op haar website dat er “begrijpelijkerwijze” twijfel is ontstaan over de onafhankelijkheid van het onderzoek. “Zelfs ‘de schijn’ van afhankelijkheid” noemt de universiteit “onacceptabel”. De Chinese subsidie wordt daarom stopgezet en teruggestort. De universiteit wil ook onderzoeken of de onafhankelijkheid van het onderzoek op alle fronten gewaarborgd is gebleven.

Onderwijsminister Dijkgraaf noemt het op Twitter “verstandig dat de VU nu actie onderneemt.” Het is volgens hem “belangrijk dat kennisinstellingen alert blijven op risico’s van ongewenste beïnvloeding. Zeker waar het mensenrechten betreft.”

De academische vrijheid is vaker onderwerp van gesprek bij samenwerkingsverbanden met China. Zo adviseerde voormalig onderwijsminister Van Engelshoven hogescholen en universiteiten vorig jaar om zich los te koppelen van de Chinese Confucius Instituten.