Minister Robbert Dijkgraaf wil de druk voor eerstejaarsstudenten verlagen. De norm voor het bindend studieadvies (BSA) gaat wat hem betreft omlaag naar hooguit 30 studiepunten in het eerste jaar en nog eens 30 studiepunten in het tweede jaar.

De hogescholen vinden het prima, maar de universiteiten zijn mordicus tegen. Dinsdag schreven de rectoren in dagblad De Telegraaf een open brief aan de minister, samen met actiegroep WOinActie en vier universitaire studentenraden. Zwak de norm niet af, is hun pleidooi. De brief is ondertekend door studentenraden van de Universiteit Leiden, Universiteit Twente, Wageningen University & Research en TU Delft. Echter níet door TU/e-studenten uit de U-raad.

Meningen verdeeld

Mette Schouten is fractievoorzitter van Groep-één en zit samen met enkele partijgenoten, DAS-vertegenwoordigers en vertegenwoordigers van personeelsfractie PUR in de onderwijscommissie van de Eindhovense U-raad. “In de commissie zijn de meningen nog verdeeld en dat is waarom wij de brief niet ondertekenden. Waar de commissie het wel over eens is, is dat we tegen het onvoorbereid verlagen zijn van het BSA. In het midden gelaten of het, educatief gezien, de gewenste vorm van motivatie is en of dit middel wel of niet in lijn is met onze educatievisie, heeft het BSA wel degelijk een effect op studenten. Het kan voor sommige studenten een positieve en voor sommige een negatieve werking hebben op het prioriteren of over-prioriteren van de studie. We moeten ons dus bewust zijn van de gevolgen die het afschaffen van het BSA zou kunnen hebben op ons onderwijssysteem”, zegt Schouten.

Leren leren

In de brief in de krant laten rectoren weten dat ze tegen een versoepeling van het bindend studieadvies zijn omdat dat ertoe kan leiden dat zwakkere studenten doorstromen naar het tweede jaar. De rectoren: “Meer studenten betekent meer werkdruk voor docenten. In een sector waar de werkdruk al zeer hoog is, is dat het laatste wat we moeten willen.”

Schouten: “We willen vanuit de UR-educatiecommissie wel gebruik maken van het momentum van dit debat om de universiteit te wijzen op zijn verantwoordelijkheid om studenten te begeleiden in het leren leren. Het liefst in een zo gepersonaliseerde vorm mogelijk zonder de behoefte aan te veel, rigide, excentrieke motivatie. Daar zijn we als universiteit nog niet en we stimuleren de universiteit graag om na te denken over wat voor gevolgen het eventuele verlagen van het BSA heeft. In een brief naar het College van Bestuur zal de UR-commissie dit uiteen zetten inclusief suggesties hoe dit te implementeren.”

Twee kanten

Voor studenten kan het voordeel zijn dat ze op tijd weten waar ze aan toe zijn. Als ze niet geschikt zijn voor de opleiding, blijkt dat binnen een jaar en kunnen ze ergens anders hun heil zoeken. Ook is het voor sommige studenten een stok achter de deur: uit cijfers van de universiteiten blijkt dat een deel precies genoeg punten behaalt voor het BSA en er daarna met de pet naar gooit. Verhoog je de norm, dan werken ze harder. Een eenmaal opgelopen achterstand wordt vrijwel nooit weer helemaal ingehaald.

Maar er zijn ook nadelen. Er kunnen allerlei redenen zijn waarom studenten in het eerste jaar wat moeilijk op gang komen. Ze wonen misschien net op zichzelf, ze moeten zelfstandiger studeren. Ze hebben veel aan hun hoofd. “Te veel druk werkt verlammend, kan leiden tot slechtere leerprestaties en vertroebelt zo het beeld of een student al dan niet geschikt is voor een opleiding”, zegt Dijkgraaf. Dat geldt natuurlijk niet voor alle studenten, maar voor sommigen.

De landelijke studentenorganisaties ISO en LSVb zijn minder genuanceerd dan de UR-educatiecommissie. Zij hebben de plannen van Dijkgraaf voor een lager BSA juichend ontvangen.