Waar Halbe Zijlstra aangeeft dat een 4%-daling in studeerkracht de limiet is voor de VVD, gaan de laatste berekeningen van RTL Nieuws uit van een daling van 30% in de studeerkracht. Vooral bètastudenten uit de hoogste onderwijsschijf worden het hardst getroffen, evenals studenten die dagelijks meer dan een uur reizen. RTL Nieuws berekende verder dat alleenstaande, Zeeuwse, uitwonende studenten met twee huisdieren, zwemmerseczeem en een nieraandoening er zelfs 35% op achteruit kunnen gaan.

Het nieuwe onderwijsplan behelst een cijfer- en opleidingsafhankelijke onderwijspremie. De cijferafhankelijke premie laat studenten die hogere cijfers halen meer collegegeld betalen dan hun studiegenoten. Diederik Samsom licht toe: “Aangezien lagere cijfers leiden tot studievertraging, worden deze studenten gecompenseerd door de ‘snelstudeerders’, zodat iedereen evenveel voor zijn studietijd betaalt.” De opleidingsafhankelijke premie houdt in dat de instellingsgelden van universiteiten hoger zullen zijn dan die aan mbo-instellingen. Samsom: “De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. Zo komen we samen sterker uit de kenniscrisis.”

De controverse rondom de aangekondigde plannen is fors. De oppositie staat en masse op haar achterste poten. Zo noemt Geert Wilders, ‘Marx’ Rutte “de kampioen nivelleren”, en verwacht hij dat “de tsunami van kritiek alle geslagen bruggen zal wegslaan.” Alexander Pechtold is ook woest: “De studerende middenklasse wordt de dupe van deze onderwijsmaffia.”

Rutte ondergaat de kritiek gelaten en wacht de nieuwe berekening van het CPB af: “Studenten horen te weten waar ze aan toe zijn. Zomaar onderwijsmaatregelen terugdraaien, dat zou natuurlijk één groot toneelstukje zijn.”