Nobelprijswinnaar Jean-Marie Lehn bespeelt het TU/e-orgel.

Nobelprijswinnaar chemie inspireert én bespeelt het orgel

Nobelprijswinnaar Jean-Marie Lehn had eigenlijk meer ruimte en tijd moeten krijgen voor zijn lezing ‘Perspectives in Chemistry’, georganiseerd door Studium Generale en ICMS. De Blauwe Zaal was veel te klein voor alle belangstellenden en een uur was te kort voor al zijn voorbeelden. Na afloop speelde Lehn een muziekstuk op het orgel in het Auditorium.

Een grote opkomst had gastheer Bert Meijer, wetenschappelijk directeur van het Instituut voor Complexe Moleculaire Systemen (ICMS), wel verwacht voor een lezing van de grondlegger van supramoleculaire chemie. Maar dat scheikundestudenten in zulke aantallen kwamen dat alle beschikbare stoelen nog niet genoeg waren, verraste hem ook. “Ook al had ik de eerstejaars die ik college geef verteld dat ze zouden moeten gaan.”

Lehn is een enthousiast verteller die het publiek telkens wijst op de betekenis van chemie. Hij gaat er - bijna terecht - van uit dat de zaal vol scheikundigen zit. Als een van de vroege mijlpalen noemt hij de ontdekking van vitamine B12, waar hij bij betrokken was. “Jullie kunnen ook een steentje bijdragen aan de studie naar complexe processen.”

Later introduceerde hij het begrip supramoleculair. De Fransman ontving daar in 1987 de Nobelprijs voor Chemie voor. Het mooiste dat mensen hebben bereikt, vindt hij de vaststelling van het periodiek systeem der elementen. “Want dat vertelt ons waar onze zichtbare wereld van gemaakt is.”

Lehn laat zien wat complexiteit van materie inhoudt, hoe chemici een dubbele helix bouwen en hoe een zelfhelend supramoleculair polymeermateriaal werkt. Het gaat een deel van het publiek boven de pet, maar voor veel masterstudenten van Scheikundige Technologie is het inspirerend. Camiel Steffanie offerde er tijd, bestemd voor voorzitterstaken bij studievereniging Japie, voor op. “Zo krijg ik een nieuwe kijk op mijn vak. Heel interessant, de vooruitzichten die hij schetste. Bij colleges in mijn bachelor leerde ik de basis die Lehn gebruikt. Daarmee kon ik zijn verhaal wel volgen.”

Dat geldt niet voor eerstejaars studenten Femke Peeters en Job Nijhuis. Zij: “Af en toe herkende ik een molecuul, maar het is teveel gezegd dat ik het kon volgen. Het scheelt ook dat we geen les in het Engels krijgen en de lezing wel in het Engels was. Ik ben gegaan omdat ik het knap vind dat een Nobelprijswinnaar hier komt praten. Dat vind ik chique.” Hij: “Op de middelbare school heb je dit soort gelegenheden niet.”

Anouk Scheers, die op dit moment eigenlijk het college Physical Organic Chemistry zou hebben, is hier omdat docent Rint Sijbesma alle negentig masterstudenten naar de Blauwe Zaal stuurde. “Het is een aanvulling op onze stof. Ik onthoud dat Lehn het voor ons tastbaarder maakte met zijn voorbeelden. Ik dacht vaak ‘Oh, is dat allemaal mogelijk?’”

Nu gaat ze nog even luisteren naar het spel van de man die zeker uren had kunnen doorpraten over chemische vergezichten, maar door Lucas Asselbergs van SG naar het orgel wordt geleid.

Deel dit artikel