Foto | Bart van Overbeeke

Nooit meer koffie nodig door ijskoude douche

Wim Hof is als Iceman uitgegroeid tot een ware bekendheid. Behalve het grote publiek heeft ook de wetenschap het fenomeen de laatste jaren ontdekt. De man, die in het bezit is van zesentwinig wereldrecords en naar eigen zeggen zijn immuunsysteem kan beïnvloeden, is een populair onderwerp voor onderzoek. Is Wim Hof een biologisch unicum, of zou iedereen dit met de juiste training kunnen? Cursor ging op uitnodiging van Studium Generale de uitdaging aan en zocht het uit.

Het Gaslab staat dinsdagavond vol met zenuwachtige studenten, uitgerust met trainingsbroek en yogamatje. De deelnemers variëren van ware Wim Hof-volgelingen tot studenten met een concentratiewens. Eén ding hebben ze gemeen: dat ijsbad moet eraan geloven!

Masterstudent Human-Technology Interaction Roelof (die liever niet met zijn achternaam genoemd wordt) heeft al enige ervaring met meditatie en is heel benieuwd naar de training: “Ik denk dat het in eerste instantie vooral heel pijnlijk gaat zijn. Het is interessant om te zien hoe ons gepamperde lichaam reageert op dit soort extreme situaties. Dit zijn we gewoon niet meer gewend”.

De workshop, die wordt gegeven door medisch bioloog Kelly Mostard, start met een ademhalings- en meditatieoefening. Deze is het best te vergelijken met gecontroleerde hyperventilatie, waarbij je zuurstofniveau dermate stijgt dat je licht wordt in je hoofd en je lichaam gaat tintelen.

Dit wordt vijf keer herhaald; daarna wordt je steeds gevraagd je adem in te houden totdat je de neiging krijgt om weer te ademen. De eerste keer happen de meeste studenten binnen een halve minuut naar adem, maar na vijf repetities ligt dit resultaat bij iedereen veel hoger. Sommigen kunnen bij hun ultieme poging zelfs meer dan twee minuten hun adem inhouden. 

De meditatie heeft een effect dat te vergelijken is met dat van sommige drugs en wordt zelfs door atleten ingezet om hoogtestages te simuleren. Op de lange termijn kan het een soort EPO-effect oproepen (grotere productie van rode bloedlichaampjes en dus betere zuurstofopname).

Na een aantal oncomfortabele yoga-oefeningen en een goede maaltijd is het dan eindelijk zover: in zwembroek en met handdoek in de hand staan de studenten een beetje schuchter om de baden heen. Voor het zicht worden nog ettelijke zakken met ijsklontjes in het water gekieperd.

En dan komt de onvermijdelijke vraag: wie eerst? Dapper steken twee mannen de handen op en stappen ze langzaam het drie graden koude water in. Eerst de voeten, dan de knieën, zitten en vervolgens echt helemaal de kou in - het is tenslotte een ligbad - met als motto: blijven ademen!

De eerste reactie is inderdaad: kou, pijn - maar door diep te blijven ademen en jezelf goed te concentreren, is het verrassend goed te doen. Lachen is een doodzonde (want funest voor je zo zorgvuldig gecontroleerde ademhaling) en dat is nog best lastig als 34 anderen je glazig aankijken om te zien hoe je gaat reageren.

Zes minuten in ijskoud bad

Dat het goed te doen is, blijkt ook uit het feit dat iedereen slaagt voor de test. Roelof gaat nog een tweede keer en een iets ervarener koukleum besluit zelfs ongeveer zes minuten in het bad te blijven liggen. Voor Josella Stroo, PDEng-trainee bij Technische Natuurkunde, had het nog wel iets verder mogen gaan: “Ik had gehoopt dat we kopje onder gingen, want dit was eigenlijk wel heel goed te doen.” Maar daar was een reden voor, zou Mostard later uitleggen: “Met je hoofd in ijswater vereist een ander niveau. Tachtig procent van de hitte verlies je via je hoofd; hier zit ook bijna geen bescherming omheen.”

Mostard geeft aan dat de ademhalingsroutine - exclusief ijsbad - heel positieve effecten heeft en raadt dan ook aan dit dagelijks te doen, maar goed naar je lichaam te luisteren. Dat we onze grenzen kunnen verleggen met deze methode is duidelijk, maar om de extreme prestaties van Wim Hof te evenaren, is jarenlange training nodig. Na een anekdote over hoe Hof twee minuten lang onder een ijslaag door zwom, klinken dan ook de woorden: “Do not try this at home”.

Ook heeft Mostard met een gerichte tip voor studenten: “Als je ’s morgens klaar bent met douchen, neem dan nog dertig seconden lang een kóude douche. Dit is bijzonder goed voor je weerstand en je wordt er wakker van. Je hebt nooit meer koffie nodig!”

Deel dit artikel