“En dat omvat meer dan alleen het concert zelf. Zo zijn we nu aan het experimenteren met bloemen op de grond van de foyer. Een tafeltje in het hart, elk bloemblad op anderhalve meter daaromheen. Mensen kunnen zo samen bijkletsen en een drankje nuttigen zonder al te veel opletten.” Want niet voor iedereen is anderhalve meter vanzelfsprekend, benadrukt Haans. “Pak maar eens een meetlint en teken het maar eens uit. Of neem iets simpels als een stoeptegel als rekenmiddel. Die anderhalve meter is verder dan je denkt.”

Naast eenvoudige hulpmiddelen is volgens Haans ook het aanbieden van informatie essentieel om mensen gecontroleerd te laten bewegen en op afstand te houden. “Mensen moeten nu gaan samenwerken in een complex optimaliseringsvraagstuk. Je moet van tevoren weten hoeveel personen ergens zijn of worden verwacht om een goede beslissing te kunnen maken. Om onze samenleving weer goed op gang te krijgen, moeten we ons nu gaan richten op systemen die ons die informatie bieden.”

Optimale verdeling per concert

Voor het Muziekgebouw ontwikkelden wiskundestudenten onder leiding van hoogleraar Frits Spieksma al een model om de zaalverdeling per concert te optimaliseren, vertelt Ouillet. “Aan de hand van eerdere gegevens over het aantal bezoekers - komen ze bijvoorbeeld alleen, met z’n tweeën of in een groepje - kan berekend worden hoe ze geplaatst kunnen worden. Dat kan per genre verschillen, een popconcert heeft een ander dynamiek dan een pianorecital.”

“Met ons model kunnen we zien hoeveel plaatsingscombinaties de zaal kan bieden terwijl we rekening houden met de anderhalvemeter-eis. Vervolgens moeten we dan in het gebouw zelf ook kijken hoe we dat aantal mensen veilig kunnen laten doorlopen. Maar de wiskundige benadering die we gebruiken om een zaal in te delen is eigenlijk voor elk muziekgebouw of theater toepasbaar. We hopen dan ook dat niet iedereen zelf het wiel gaat uitvinden en onze kennis weet te vinden.”

Afstand in openbare ruimte

Een vergelijkbare methode, maar dan om zichtbaar te maken hoeveel mensen op een plein, in een park, of andere openbare ruimte passen met inachtneming van de juiste afstand, gebruikt Álvaro González García in zijn open-source (beta) web-app ConquerYourPlazas. Sinds de COVID-19 uitbraak zet de postdoc bij de ST-vakgroep Fysische Chemie zijn kennis in om de maatschappij te helpen met het virus om te gaan; hij vormde met een team ConquerYourSpace en hoopt zo snel mogelijk een TU/e-startup op te richten.

“Nu we weer langzaam uit de lockdown komen, moeten we inzichtelijk maken wat wel en niet kan. Met een paar klikken op een plattegrond is duidelijk hoeveel mensen er maximaal op een veilige manier op een bepaalde plaats kunnen rondlopen. Een handige tool voor allerlei toeristische hotspots, maar straks ook belangrijk voor concerten en evenementen.”

Het monitorsysteem wordt door Corbetta momenteel nog aangepast - hoe maak je bijvoorbeeld automatisch onderscheid tussen gezinsleden die dicht bij elkaar mogen staan en mensen die de afstandsregels overtreden? “We zijn druk bezig om het op korte termijn ook daadwerkelijk te kunnen inzetten. In eerste instantie op het station, later mogelijk op andere potentiële drukke plekken. Studenten van de nieuwe Bachelor College USE-leerlijn ‘Physics of social systems’ die in september start, kunnen in ieder geval meteen met uitdagende maatschappelijke cases aan de slag.”