Hoe zat het ook weer? In januari van dit jaar ontstond in Den Haag een debat na een item van NOS op 3 over studenten die met hun universiteit twistten over het eigendomsrecht op hun vindingen. De VVD stelde Kamervragen over de TU/e, die als enige universiteit studenten al bij inschrijving verplicht afstand liet doen van mogelijke rechten op intellectueel eigendom.

In juni nam de Tweede Kamer een motie aan die stelt dat de toegankelijkheid van onderwijs niet mag afhangen van de bereidheid intellectueel eigendom over te dragen. Per september 2020 moest er een eenduidige, landelijke richtlijn liggen. Koepelorganisatie VSNU presenteerde het nieuwe richtsnoer op 23 september aan onderwijsminister Ingrid van Engelshoven. Maar intussen had het Eindhovense College van Bestuur begin juli al besloten het inmiddels beruchte vinkje al bij het begin van het collegejaar 2020-2021 in de ban te doen.

Die beleidswijziging vraagt om nieuwe regels, want wat als een student een interessante vondst doet tijdens een project met een bedrijf? Robert Al, als hoofd Business Development werkzaam bij het Innovation Lab, is de initiatiefnemer van het groepje dat het nieuwe IP-rechtenbeleid voor de TU/e heeft uitgedacht. Dit, aan de hand van het VSNU-richtsnoer.

Bureaucratie

Is er, nu het collegejaar twee maanden oud is, al iets in de plaats gekomen voor het vinkje? "Daar is hard aan gewerkt", zegt Al. “Om een duidelijke streep te zetten onder de oude gang van zaken, heeft het CvB alle studenten in september per mail laten weten dat het vinkje van de baan is. Het kostte echter nog tijd om het nieuwe beleid te ontwikkelen; we komen er niet onderuit dat bij het nieuwe systeem meer bureaucratie komt kijken. Want bij projecten met het bedrijfsleven leggen we de IP-rechten (IP staat voor intellectual property, red.) zorgvuldig vast in samenwerkingscontracten. Omdat studenten niet in dienst zijn van de TU/e, moeten we hun IP-rechten daarbij apart regelen.”

Al zegt dat er een gestandaardiseerde afstandsverklaring komt, die docenten bij elk bedrijfsproject laten ondertekenen door deelnemende studenten. “Afhankelijk van het projectcontract vallen de rechten op hun mogelijke intellectueel eigendom dan toe aan de TU/e of het bedrijf. Studenten die dit niet willen, kunnen voor andere projecten kiezen. We gaan de de faculteiten zorgvuldig voorlichten, zodat docenten op de hoogte zijn van het nieuwe beleid en de administratie die daarbij hoort.”

Beeldvorming

Extra administratie is vervelend, maar studenten behouden voortaan wel hun rechten op intellectueel eigendom dat zij buiten bedrijfsprojecten ontwikkelen. Ziet Al dat als verbetering? “Zeker, maar de universiteit is hier nooit onredelijk in geweest, hoor. De eigendomsrechten op ideeën die studenten bijvoorbeeld tijdens onderwijs opdeden, gaf de TU/e voorheen op verzoek graag terug aan de bedenker”, benadrukt Al. “Als een student met zo’n vinding een bedrijf wilde starten, regelden we dat bij het Innovation Lab. Niettemin is de nieuwe situatie absoluut beter, zowel juridisch als qua beeldvorming.”

Het inlichten van de faculteiten is vorige week vrijdag van start gegaan met een mailing. “Wij  bespreken deze week hoe we het nieuwe beleid uit gaan zetten in de faculteit”, meldt Ruben Trieling, ESA-manager bij Electrical Engineering. Dat die informatie de eerste maanden van het collegejaar nog ontbrak, heeft bij de faculteit Chemical Engineering and Chemistry niet tot problemen geleid, vertelt ESA-manager Ouafae El Fahmi: “Ik heb er in die periode geen vragen van studenten over gekregen. Want hoeveel er in de media ook te doen is geweest over het intellectueel eigendom van studenten, in de praktijk zijn er zelden conflicten over."

Puntjes op de i

Jos Hermus, directeur bedrijfsvoering bij Industrial Design, is goed ingevoerd in de materie. Wat logisch is, omdat hij voorzitter is van de werkgroep waar ook Al deel van uitmaakt. Hermus: “We hebben net de laatste puntjes op de i gezet. Waar moeten de faculteiten de administratie bewaren? Hoe borgen we de eisen rondom de Algemene Verordening Gegevensbescherming? Binnen mijn faculteit maken de docenten al gebruik van de nieuwe formulieren. Ik heb nog geen klachten gehoord van studenten die wel graag deel zouden willen nemen aan een bedrijfsproject, maar die niet de afstandsverklaring willen tekenen. Er is genoeg keuze in projecten en anders is een béétje ID-student prima in staat zelf een interessant project te bedenken.”