Reinoud Lavrijsen. Foto | Bart van Overbeeke

Reinoud Lavrijsen: “Ik wil kritische denkers opleiden”

De TU/e Best Master Teacher Award is niet de eerste prijs die Reinoud Lavrijsen ontving, maar wel de leukste. De universitair hoofddocent bij Applied Physics won bijvoorbeeld al de Nationale Wetenschapsquiz in 2016, een Rubicon in 2011 die de overtocht naar Cambridge mogelijk maakte en een Venibeurs die hem weer naar Eindhoven bracht, maar de award die hij tijdens MomenTUm ontving past helemaal bij zijn passie. “Die is: jonge mensen dingen aanleren en ze er hun eigen weg in te laten vinden.”

Voor de oude opzet van het vak Nanomagnetisme had STOOR, de onderwijscommissie van Applied Physics (AP), Reinoud Lavrijsen al vaker een onderwijsprijs toegekend, maar nu hij dit jaar het vak volledig lock-down-proof heeft gemaakt, kreeg hij die eer van de héle TU/e-gemeenschap. De student council koos de zijne uit de pitches van de drie genomineerden, Lavrijsen, Wybo Houkes (IS) en Zümbül Atan (IE), als allerbeste.

Wat in de smaak valt bij studenten is dat het vak asynchroon is en dat ze zelf de controle hebben over hoe ze het tot zich nemen. Lavrijsen werkt met het softwarepakket Panopto, dat beschikbaar is via Canvas. “Je kunt er echt meer mee dan de meeste mensen weten. Ik dacht eerst dat het misschien veel werk was, maar dat viel reuze mee. Rechtsonder zien studenten mijn PowerPoint, linksboven mijn pratende hoofd en ze kunnen meerdere streams tegelijk kijken. Studenten kunnen schakelen tussen de slides, ze kunnen terugscrollen, vooruitspoelen, pauzeren - wat ze maar nodig vinden. Ze hebben een totaaloverzicht. Het belangrijkste vind ik dat er een connectie met de docent is. Ik kan op verzoek over de slides heen schrijven om iets te verduidelijken, ik kan een quiz toevoegen: het is geweldig.”

Valkuil

“Toen ik de colleges voor Nanomagnetisme ging opnemen, maakte ik eerst een fout die veel collega-docenten maken: ik wilde de perfecte video maken. Maar dat kan eigenlijk niet. Daarom heb ik een nieuwe instelling: ik doe het in één keer, en als er een foutje in zit, so be it. Ik maak nu gewoon gebruik van de fouten of ik maak er een grapje over.” Het kan best zijn dat dát een van de elementen is waardoor studenten Lavrijsen zo toegankelijk noemen in het juryrapport. “'Je bent makkelijk om mee te praten', zei een studente bij wie ik zag dat ze minder gesloten werd. En dat klopt wel. Ik vertel net zo open over wat ik met mijn kinderen heb beleefd, als over wat ik op een conferentie hoorde.”

De zelfcontrole die Lavrijsen zijn studenten geeft, wordt ook erg gewaardeerd. “Nanomagnetism is een keuzevak in de master. Studenten hebben in die fase honderd dingen tegelijk te doen. Je moet ze niet dwingen aan jouw hand mee te lopen. Ik moet er wel voor zorgen dat ze niet op het laatste nippertje voor het tentamen gaan leren. Daarom heb ik elke week een Q&A-sessie. Als studenten niet zelf met vragen komen, zet ik er een discussiestuk op. Het is een studio classroom, waarin studenten actief leren.”

Feedback

Lavrijsen neemt zijn studenten “superserieus”. Altijd blijft hij vragen naar feedback en wil hij weten wat er nog beter kan. Zo zoekt hij op verzoek naar geschiktere leerboeken of presenteert hij de opgaven in een meer concrete context. Ook de studio classroom kreeg een metamorfose. Hij is afgestapt van de grote blokken van vier uur, waarin hij drie kwartier college gaf, dan drie kwartier opgaven liet maken en dit herhaalde. “De eerste twee keer ging dit goed, de derde maal viel iedereen in slaap.” Lavrijsens oplossing was feedback vragen en laten merken dat hij daar wat mee deed.

Ieder moment

Hij biedt de nieuwe variant van Nanomagnetisme nu vier keer per jaar aan. Het is een pilot om uit te zoeken of het de vijftig studenten meer keuzevrijheid geeft. Dit kwartiel heeft hij vier studenten, het volgende kwartiel bijna dertig. Omdat de instructie vooraf opgenomen is, blijft het werk voor Lavrijsen beperkt tot de interactieve momenten bij de Q&A-sessies, twee uur per week.

Toch kunnen studenten ieder moment bij hem terecht voor advies of coaching. Hij reageert direct, en doet dat ook in zijn weekenden. “Als een vak asynchroon aangeboden wordt, moeten er ook asynchroon vragen beantwoord worden, vind ik.” Hij houdt van studenten die met hem de discussie aangaan. “Hoe kritischer hoe beter.”

Magnetisme

Lavrijsen is naar eigen zeggen een vakidioot voor magnetisme, maar wat hem ook drijft om studenten te enthousiasmeren voor het vak is de wens om goede afstudeerders en promotiestudenten te vinden voor de vakgroep Fysica van Nanostructuren (FNA). “We doen onderzoek naar data-opslag en de logica-chips van de toekomst. Hoe beter de basis van de studenten is, hoe beter ons onderzoek wordt als zij blijven.” 

Lees verder onder de foto

Graag laat hij de studenten ‘hun handen vies maken’. “Ze worden immers opgeleid tot experimenteel fysicus. Voor de practica van dit vak gebruiken we de materialen, high end meetopstellingen en methoden die de PhD's in ons lab ook gebruiken. De studenten kunnen zo de abstracte theoretische concepten meteen toepassen in de praktijk.” Zelf zit hij ook het liefst in het lab, maar zijn taken bestaan tegenwoordig vooral uit het managen van de onderzoeksgroep, het schrijven van voorstellen, het maken van de visie voor lange termijn en het begeleiden en inspireren van de promovendi.

Zelf werd hij ooit geïnspireerd door zijn afstudeerdocent en promotor - tegenwoordig collega - Henk Swagten. “Bij iedere meeting kwam ik eruit met méér vragen en nieuwe inzichten. Dat is de manier waarop je in mijn ogen leert: het formuleren van de juiste vragen, dan volgt het inzicht vanzelf. Daarmee groeit je zelfvertrouwen en krijg je het gevoel dat je de leider bent van je eigen onderzoek - of leerproces. Dat probeer ik er bij de masterstudenten ook al in te krijgen.” Zelfvertrouwen kreeg de 41-jarige zelf pas laat. Was hij voorheen een perfectionist, tegenwoordig vindt hij het ook prima om wat meer te improviseren.  “Door de stap van UD naar UHD, die ik vorig jaar maakte, is mijn zelfvertrouwen sterk gegroeid.” 

Toekomst

Lavrijsen is benieuwd of de manier waarop hij het onderwijs aanpakt in zijn eigen discipline, ook goed van pas komt in andere tracks van Applied Physics. “Ik wil wel in de plasma’s of in de stromingsleer aan de slag. Dat zou ik zelf leuk vinden om te doorgronden. En je weet, de beste manier om iets te leren is het aan studenten te onderwijzen. Maar ik zou ook wel meer ervaring willen opdoen in hoe je het beste bachelorstudenten motiveert en enthousiasmeert. Ook het invoeren van onze visie van Challenge Based Learning in onze opleiding zie ik als een leuke uitdaging. Ik zit al in de denktank.”

De gewonnen tienduizend euro gaat hij gebruiken voor een groepsuitje, nadat hij een kleine reis met zijn gezin heeft gemaakt. “Het is een brutobedrag dat ik onbelast kan gebruiken voor een inspirational event. Volgende week gaan we trouwens met de groep TU/e’s Best Master Teacher van 2019 vieren. Dat is groepsvoorzitter Bert Koopmans.”

Verjaarsexperimenten

Voor z’n kinderen, nu 3 en 6 jaar oud, is Lavrijsen de uitvinder Willie Wortel uit Donald Duck. “Drie weken geleden heb ik als verjaardagsfeestje voor m’n dochter een proefjesdag geregeld. Je kent het wel, met dingen die ‘BOEM’ zeggen of hard schuimen. Het was zo leuk, ze wilden de labjas niet meer uittrekken en uiteindelijk wilden al die meiden professor worden. Dat is een goed bericht, toch?”

Deel dit artikel