Compass toont strijd van transpersonen in expo

Mensen die zich distantiëren van het bij geboorte vastgestelde of aan hen toegewezen geslacht, hebben zich lang verborgen gehouden - of doen dat nog steeds. Een reizende tentoonstelling over transgenders maakt zichtbaar welke strijd transmannen en -vrouwen, non-binaire gender queers en crossdressers al vanaf de jaren vijftig in Nederland voeren. Dappere persoonlijke verhalen zijn vanaf vandaag te vinden in de hal van Atlas.

Het initiatief om de reizende tentoonstelling van historicus Alex Bakker en de internationale LGBTI-erfgoedorganisatie IHLIA naar de TU/e te halen is genomen door Chloe van de Heuvel. De masterstudent was tot voor kort voorzitter van Compass, de LGBTQ+ community aan de TU/e. Compass is een stichting en telt daarom geen leden. Wel kan mede-bestuurslid Ludo van Meeuwen (medewerker General Affairs) laten zien dat er 173 actieve volgers in de whatsappgroep zitten en dat er 756 volgers op Insta zijn. “Die aantallen groeien nog steeds.”

Compass bestaat nu vijf jaar. Jaarlijks organiseert ze wel een lezing of discussie in samenwerking met Studium Generale, dit lustrum wordt wat groter uitgepakt. De beeldschermen en enorme doeken in de hal van Atlas tonen de verhalen van drag queens, transmannen en -vrouwen en niet-binaire personen. Ze kwamen terecht in travestietheaters, illegale cafés of zelfs de gevangenis. Ze vertellen over het zoeken naar rolmodellen, het vinden van hulp en willen zijn van zichzelf. 

Glazen kast

Om de tentoonstelling een Eindhovens tintje te geven heeft Compass tweemaal een workshop georganiseerd waarbij voorwerpen zijn verzameld die een illustratie geven van de emancipatiestrijd van TU/e’ers. Die T-shirts, zwarte pumps in maat 45, de glas-in-lood-kunst en andere spullen zijn geëxposeerd in een vitrine van glas.

Chloe van den Heuvel heeft er haar injectienaald en flesje met estradiolhormoon in gelegd. “Toen ik in transitie wilde gaan was er een extreem lange wachtlijst voor medische hulp. Daarom heb ik dit hormoon besteld bij een transvrouw die het zelf - illegaal - verhandelde. Het maakte mijn huid zachter, mijn borstgroei groter, mijn emoties vrouwelijker. Het is een kunstmatige variant van oestrogeen. Na die eerste eigen injecties heeft mijn arts me verder geholpen.”

Scheldkanonnades

De transgenderemancipatie gaat snel de laatste jaren. De oud-voorzitter van Compass is nu 28 en is - staand bij de verhalen van transgenders uit vorige decennia - blij dat zij zich geaccepteerd kan voelen. “Bij Compass-vrienden die jonger zijn dan ik merk ik dat zij al meer weten dan ik acht jaar geleden.”

Van Meeuwen is ook trots op de vooruitgang, maar merkt op dat nog lang niet alles vanzelfsprekend is. “Met taalgebruik kunnen we nog veel winnen, denk aan het welkom heten van 'Beste dames en heren'. Dat is niet inclusief voor niet-binaire personen. We hebben nog veel werk te verrichten. Dat zie je ook hier. Transgenders krijgen nog veel haat toegezonden op social media.”

Voor die haatberichten heeft Alex Bakker een gordijn gehangen. Het stelt je voor de keuze; kijken of niet kijken? Van Meeuwen: “Ik zou het doen. Je ziet dat het nog niet vanzelfsprekend is om jezelf te mogen zijn. …..”

De expo Transgender in Nederland is te zien tot en met 13 december in de hal van Atlas.

Deel dit artikel