Hoger onderwijs zucht onder energiekosten

De energierekening van universiteiten kan zomaar met enkele honderden miljoenen stijgen. Ook de TU/e gaat vanaf 1 oktober fors meer betalen. De kosten voor een kuub gas gaan voor de universiteit dan omhoog van 15 eurocent naar 2 euro.

door
foto Kodda / Shutterstock

Net als iedereen heeft het hoger onderwijs last van de hogere energiekosten. Het gaat om grote bedragen. In 2021 besteedden de universiteiten samen al bijna 100 miljoen euro aan water en energie, blijkt uit de jaarverslagen.

Van alle universiteiten betaalde Utrecht het meest: 16 miljoen euro. De tarieven staan dit jaar nog vast, laat een woordvoerder daar weten, maar voor volgend jaar houdt de Utrechtse universiteit rekening met een verdrievoudiging van de kosten naar 48 miljoen euro.

De Universiteit Maastricht verwacht eveneens hogere tarieven, nu de instelling weg moet bij de Russische energieleverancier Gazprom. De rekening gaat stijgen met 5 à 8 miljoen euro, voorspelde collegevoorzitter Rianne Letschert op Radio 1. De gebouwen gaan waarschijnlijk eerder dicht om stookkosten te drukken en voortaan is het de hele winter ‘warmetruiendag’.

Eindhoven

De TU/e zit met hetzelfde probleem. De universiteit had al tot 2024 gas ingekocht bij Gazprom, maar besloot in navolging van Europese sanctiepakketten om dat contract per 1 oktober van dit jaar op te zeggen, vertelt Thijs Meulen, adviseur Energiemanagement van de TU/e. De universiteit stapt over naar leverancier Greenchoice. “We gaan daarmee van 15 eurocent naar ongeveer 2 euro per kuub gas. Dat betekent dat we alleen dit jaar al minstens een miljoen euro meer gaan betalen en dan hebben we het alleen nog maar over het vierde kwartaal.”

Of de hoge prijs die de universiteit moet betalen ook het gewenste effect zal hebben met betrekking tot het inperken van de Russische oorlogshandelingen in Oekraïne is nog maar de vraag, omdat Gazprom het ‘vrijgekomen’ gas nu voor hogere tarieven aan andere afnemers kan doorverkopen. Meulen vindt het moeilijk verteerbaar. “We hebben als universiteit alle stappen doorlopen die we moesten doorlopen. Nu komt vanuit de overheid ineens bericht dat het per direct opzeggen bij Gazprom moeilijk tot niet uitvoerbaar was en de TU/e een vrijstelling had kunnen krijgen tot 1 januari 2023." Terugdraaien kan niet meer, maar dat zou de universiteit ook niet moeten willen, vindt Meulen. “De overstap naar Greenchoice is gevoelsmatig nog steeds de juiste.”

Weglekken

Als de totale energierekening drie keer zo hoog wordt, dan moeten de universiteiten een klap van 200 miljoen euro opvangen. Gas en licht zouden een flinke hap nemen uit het extra geld dat het kabinet voor het hoger onderwijs en onderzoek heeft uitgetrokken.

Zal de energie inderdaad twee of drie keer zoveel gaan kosten? Het kan best meer zijn, want de prijsstijging lijkt nog niet voorbij. Gas is al bijna vier keer zo duur als vorig jaar en elektriciteit twee keer zo duur. En het is de vraag waar het ophoudt.

Reactie OCW

Het ministerie van OCW is in gesprek met het hoger onderwijs, laat de woordvoerder van minister Robbert Dijkgraaf desgevraagd weten. Met de jaarlijkse loon- en prijsbijstellingen en de verlaagde energiebelasting kunnen instellingen de prijsstijgingen “in elk geval gedeeltelijk dekken”.

De volledige reactie van OCW is hieronder te lezen:

“Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is in gesprek met het hoger onderwijs over de ontwikkelingen op het gebied van oplopende energieprijzen. Het ministerie heeft op dit moment geen signalen dat instellingen in continuïteitproblemen komen als gevolg van de gestegen prijzen. De impact van de stijgende energieprijzen op onderwijsinstellingen is wisselend en met name afhankelijk van de vraag of instellingen vaste of variabele contracten hebben en wanneer deze afgesloten zijn.

Heel Nederland heeft of krijgt te maken met hogere energieprijzen. Instellingen ontvangen jaarlijks loon- en prijsbijstelling over hun bekostiging, waarmee zij prijsstijgingen in elk geval gedeeltelijk kunnen dekken. Daarnaast heeft het kabinet gezorgd voor compensatie in 2022, met name via de Energiebelasting. Hier kunnen ook onderwijsinstellingen voor in aanmerking komen. In het voorjaar van 2023 wordt besloten over de prijsbijstelling voor 2023, daar komen naar verwachting ook deze prijsstijgingen in elk geval deels in terug.”

Deel dit artikel