Ralph Roelse

“Ik wil zonnetechnologie zacht maken”

De mens dichterbij de zon brengen, dat is het doel van de Solar Biënnale. Medeoprichter Pauline van Dongen, die aan de TU/e een promotie afrondde en er als postdoc werkzaam was, noemt het evenement ook wel een manifestatie en “ode aan de zon”. Met exposities, projecten en Solar Labs - waaronder één in Eindhoven - wil ze een beweging opzetten met een andere oriëntatie op de zon. “We willen de focus verleggen van technocratisch naar cultureel.”

door
foto Ralph Roelse

Als het over zonne-energie gaat, dan gaat het vaak over technologie, geld en terugverdientijden. Maar eigenlijk gaat zonne-energie over het welzijn van mensen en de aarde, zegt Van Dongen. “We zitten vast in die retoriek die we moeten zien te doorbreken.” Om dat voor elkaar te krijgen heeft ze samen met Marjan van Aubel The Solar Biennale in het leven geroepen. Het evenement moet mensen informeren en inspireren. “We willen solar design als discipline op de kaart zetten.”

Er is volgens Van Dongen technologisch veel potentieel op solar-gebied, vooral als het gaat om de toepassing in verschillende materialen. Zo bestaan er al zonnecellen in de vorm van dunne, flexibele folies en zelfs zonnecel-kraaltjes. “Je zou een zonnecel in de toekomst misschien zelfs op textiel kunnen drukken.” Het zijn technieken die ze toepast in haar werk als modeontwerper en onderzocht tijdens haar promotietraject en als postdoc bij Industrial Design.

Solar Lab

Een belangrijk onderdeel van haar onderzoek is de relatie tussen mens en technologie: “Kleding medieert tussen je lichaam en je omgeving”. Juist dat thema komt bij het Solar Lab in Eindhoven aan bod. In een vierdaagse workshop, die van 26 tot en met 29 september plaatsvindt in het New Order of Fashion Lab op Strijp-S, verkennen deelnemers ‘“embodied interactions” met zonne-energie en het ‘zacht’, tactiel en uitnodigend maken van de technologie.’ Dat doen ze aan de hand van lezingen, workshops en opdrachten.

Elke dag komt een expert langs. Op een van de dagen is dat Angella Mackey, die ook aan de TU/e haar promotie deed. Van Dongen: “Zij doet auto-etnografisch onderzoek naar zonne-energie. Ze laadt nu al maandenlang haar telefoon met een draagbaar zonnepaneel. We gaan van haar horen én zelf onderzoeken wat dat betekent, als je solar power ‘leeft’. Hoe beïnvloedt dat je relatie met energie, met de zon en met je omgeving? Je gaat mogelijk vaker naar buiten om op te laden. Je brengt misschien meer tijd door op bankjes in het park, waar weer sociale interacties uit voortvloeien.”

Materialen

In het lab gaan mensen ook zelf aan de slag, met een focus op materialiteit. “Normaal gesproken zijn zonnepanelen glad, glimmend, groot, hard en rigide. In het lab gaan mensen nieuwe voorstellen voor materialen bedenken.” Het gaat daarbij niet alleen om hoe het materiaal eruit ziet”, benadrukt Van Dongen, maar ook om hoe het voelt, smaakt en klinkt. “Alle zintuigen worden bij het ontwerp betrokken.” Uit het project komt – als het goed is – een soort prototype dat getest kan worden op het lichaam en in de ruimte.

“Het Personal Lab is belangrijk om de energietransitie vorm te geven”, zegt Van Dongen. “Die is voor veel mensen heel groot, hoog-over en abstract. Je moet beginnen vanuit je eigen relatie met energie. Voorbij de standaard zonnepanelen is er nog een hele wereld te ontdekken.” Het lab is volgens haar interessant voor studenten en professionals uit zowel de technologische hoek als voor designers. Het is een plek om die twee invalshoeken nader tot elkaar te brengen.

Sharing is caring

In haar eigen werk zijn technologie en design al met elkaar verweven. Dat betekent niet dat ze alle technologische kennis in huis heeft om alle nieuwe toepassingen van zonne-energie zelf te ontwikkelen. “Ik ben geen engineer. Voor de technische kant werk ik met allerlei partijen en mensen samen. Door samen te werken kan ik mijn ideeën realiseren.”

Niet voor niets heet één van de punten in een manifest van de oprichters Sharing is Caring, zegt Van Dongen. Ze hoopt dat designers en technici nader tot elkaar komen. “Een designer komt bijvoorbeeld met een idee dat voor een technicus misschien niet het meest logische is. Maar het zou mooi zijn als die technicus daar toch voor open zou staan en dat wil onderzoeken, en vice versa. We moeten niet alleen kijken naar hoeveel energie de technologie ons oplevert, maar ook naar wat het met de gebruiker doet.”

Aanmelden voor het lab kan nog via deze link. Resultaten en inzichten zullen tijdens de Dutch Design Week aan bod komen bij het Solar Paviljoen op het Ketelhuisplein.

Deel dit artikel