Heeft Eindhoven straks een Smart Supercomputing Center?

Joris Poort, CEO van supercomputing platform Rescale bezocht gisteren het HPC-lab van de TU/e. Dit lab voor supercomputing zorgt ervoor dat wetenschappers en studenten gebruik kunnen maken van supercomputers om wetenschappelijke vraagstukken op te lossen. HPC-Lead Richard Zoontjens en Poort hopen op meer samenwerking in de toekomst voor de universiteit en de Brainport-regio. ”Misschien hebben we binnen een paar jaar wel een groot aantrekkingsproject hier zoals destijds gebeurde met de windtunnel", zegt Zoontjens, "een ‘Eindhoven ‘Smart’ Supercomputing Center’."

door
foto Maud Staassen

Poort is geboren in Nijmegen en heeft een grote vlucht gemaakt in Silicon Valley met niet de minste sponsoren achter zich: Sam Altman (OpenAI, ChatGPT), Jeff Bezos (CEO Amazon), Richard Branson (CEO Virgin) en Microsoft, waardoor zijn bedrijf Rescale marktleider is voor supercomputing in the cloud. Het High Performance Computing-lab van de TU/e gebruikt de clouddiensten van het Rescale-platform met succes voor onderzoekers, maar ook voor studententeams zoals bijvoorbeeld voor het Solarteam, University Racing Eindhoven en FruitPunch AI. Toch kunnen ook ‘gewone’ studenten die hier nieuwsgierig naar zijn ermee rekenen.

“Dit lab in Eindhoven is van wereldklasse”, zegt Poort. “We hebben momenteel te maken met uitdagende maatschappelijke vraagstukken. Klimaatverandering, de energietransitie, vaccinatieontwikkelingen, medicijnonderzoek. Achter de oplossingen voor dit soort vraagstukken liggen computermodellen (simulaties). Daarmee kunnen we theorieën doorrekenen en virtueel testen alvorens we ze in de echte wereld toepassen (zoals bijvoorbeeld in zogenaamde ‘digital twins’). Als wetenschappers gemakkelijk en ruimer toegang hebben tot supercomputingdiensten kunnen ze meer wereldproblemen oplossen.”

Toegankelijk maken

Poort kan het weten. Hij heeft jarenlang bij Boeing gewerkt en had daar ook supercomputers nodig om aan de ontwikkeling van de Boeing 787 te werken. Maar om dat te kunnen doen, was hij gedwongen veel kennis over computerwetenschap op te doen. Terwijl zijn sterkte ligt op aerospace engineering. “De enige reden dat ik de vraagstukken bij Boeing kon oplossen was omdat ik me ook die computerwetenschap eigen heb gemaakt. Het is jammer als je jaren nodig hebt om je de kennis van supercomputing eigen te maken alvorens je ermee kunt werken. Met Rescale is de leercurve veel minder steil en de interface toegankelijker. De lab-assistenten van het HPC-lab kunnen je ook nog helpen ermee te werken. En dat vind ik zo belangrijk: het toegankelijk maken van supercomputing. Want er heerst toch nog vaak het misverstand dat alle wetenschappers en studenten toegang hebben tot supercomputing. Dat is echt (nog) niet zo. Daarnaast denken veel organisaties dat het bouwen van hun eigen fysieke supercomputer de enige mogelijke oplossing is. Ook dat hoeft niet. Wij hebben het Rescale-pakket zo ingericht dat verschillende supercomputers wereldwijd via de cloud ontsloten zijn en dus mensen die het pakket gebruiken ook toegang hebben tot al die aangesloten supercomputers wereldwijd.”

Richard Zoontjens heeft in het verleden een andere High Performance Computing-omgeving opgezet bij ASML alvorens hij aan de TU/e het HPC-lab startte. Uit die tijd kent hij Poort nog. Zoontjens en zijn team focussen vooral op de menselijke support die nodig is bij de techniek die het HPC-lab wetenschappers en studenten biedt. “Ik zie onze supercomputingoplossingen als een Zwitsers zakmes en onze lab-assistenten weten precies welke tool je daaruit nodig hebt voor het beste resultaat.”

Nationaal rekenmodel

Zoontjens heeft een voorbeeld om de toepassingen van supercomputing nog wat concreter te maken. Lisanne Havinga, universitair docent bij faculteit Built Environment, is door het HPC-lab geholpen om gebruik te maken van de nationale supercomputer voor haar onderzoek naar de energietransitie bij woningen. We hebben haar geholpen veel meer te kunnen. Ze heeft toen een rekenmodel gemaakt dat precies uitrekent hoe een huis het beste duurzaam gemaakt kan worden. De overheid heeft haar rekenmodel overgenomen en dit wordt nu gebruikt voor elk huis in Nederland.”

Zoontjens kent nog een voorbeeld, maar dan uit de studentenhoek. “FruitPunchAI, dat van een studententeam uitgroeide tot een startup, gebruikt onbemande vliegtuigjes en AI-modellen om te zoeken naar stropers. Dat kan omdat ze nu het Rescale-pakket gebruiken in de cloud. Een gewone studentenlaptop of een grote computer onder een tafel is daarmee niet te vergelijken in de mogelijkheden.”

De toekomst

Poort en Zoontjens hopen meer te kunnen gaan samenwerken met Brainport. “Brainport groeit hard en ook de TU/e heeft aangegeven flink te willen groeien (de schaalsprong, red.)”, zegt Zoontjens. “Dit soort tools zijn relevant voor deze hele omgeving. Onderzoekers kunnen niet meer zonder snelle computerfaciliteiten en diensten”, stelt hij. Dromend over de toekomst: ”Misschien hebben we binnen een paar jaar wel een groot aantrekkingsproject hier zoals destijds gebeurde met de windtunnel. We zouden het dan bijvoorbeeld het ‘Eindhoven ‘Smart’ Supercomputing Center’ kunnen noemen, met de focus op supercomputingsupport voor onderzoeksvraagstukken en samenwerkingsprojecten tussen Nederlandse universiteiten onderling en bedrijven, overheden en onderwijsinstellingen in Brainport.

Poort ziet zeker een toegevoegde waarde om juist op en rond een universiteit de toegang tot supercomputing uit te breiden: “De grote problemen van morgen worden opgelost door de studenten van vandaag. Dus zij moeten dan juist nu al leren hoe ze supercomputing kunnen meenemen in hun onderzoek. En als meer universiteiten hun studenten toegang geven, kunnen die universiteiten ook onderling weer makkelijker samenwerken. Datzelfde geldt natuurlijk ook bij publiek-private samenwerkingen.”

Ook proberen?

Rescale is overigens niet het enige pakket dat het HPC-lab aanbiedt aan wetenschappers en studenten om mee te rekenen. Er zijn meer toepassingen beschikbaar en de lab-assistenten kunnen je helpen om te zien welke toepassing het beste bij jouw onderzoek past. Zo zijn er lokale oplossingen en ook de nationale supercomputing oplossingen bij SURF.

Geïnteresseerd om meer te weten wat supercomputing voor jou zou kunnen doen? Het HPC-lab (let op: intranetlink) organiseert twee keer per jaar een dag om mensen voor te lichten over de mogelijkheden. De volgende zal in maart plaatsvinden. De exacte datum is nu nog niet bekend.

Deel dit artikel