Met het Zwaartekrachtprogramma financiert het ministerie onderzoek dat een onderzoeker in zijn eentje niet van de grond kan krijgen. Het gaat om enkele tientallen miljoenen per project, met een looptijd van vijf tot tien jaar. Een commissie van onderzoeksfinancier NWO doet de selectie.

Twee verschillende voorstellen krijgen geld om dieper in het brein kijken. Het ene gaat over eiwitten die betrokken zijn bij ziektes als Alzheimer en Parkinson, in het andere willen neurobiologen, chemici, psychiaters en datawetenschappers samen de herkomst van angst, depressie en psychose achterhalen.

Een derde voorstel richt zich op het voorkómen van blindheid door oogziekten. Er gaat ook geld naar onderzoekers die werken aan nieuwe vormen van energieopslag op nanoschaal, en naar cultureel, sociaal-maatschappelijk onderzoek over crises in de samenleving (onder leiding van terrorisme-expert Beatrice de Graaf). Ook onderzoeken naar cybersecurity en afweermechanismen van planten krijgen geld.

Nanoschaal

De voorstellen zijn ingediend door ‘consortia’ van meerdere onderzoekers uit verschillende disciplines. De winnende voorstellen komen van de universiteiten van Utrecht (twee keer), Amsterdam (UvA), Nijmegen, Leiden, Eindhoven en Wageningen.