Ieder complex is uniek. In elke flat hangt een andere sfeer, die zich moeilijk laat beschrijven. Studentencomplexen vormen het toneel van de verhalen die in een studententijd worden geschreven. Elke student kent ze met naam en toenaam. Een orale traditie die stadsgrenzen overbrugt. Sommige complexen steken er met kop en schouders bovenuit en vormen de lokale Olympus van de studentenmythologie.  Elke stad heeft er wel één: het Amsterdamse Uilenstede, het Utrechtse IBB of het Delftse JvB. Eindhoven heeft er ook één: de monumentale Zusterflat aan het begin van de Vestdijk.

Ik hoorde voor het eerst van ‘Vestdoekoestan’ in de vorm van een gerucht; een uitstekend uitgangspunt voor mythevorming. Zo zou er achter de fietsenhokken een geheime tweede kelder zijn, waar zich tussen het puin weekendenlange raves afspelen. Het blijkt dat die kelder bestaat. Vandaaruit kan je zelfs de achterliggende oude luciferfabrieken verkennen, door een ondergronds doolhof onder de binnenstad van Eindhoven. De feesten bestaan ook. Die spelen zich echter vaker af op het dak, waar de ‘resident’-dj’s zich ontfermen over driehonderd man plus een groep sussende politieagenten.

Het uitzicht vanaf daar is prachtig, vooral op zwoele zomeravonden. Het dak ligt vol met op matrassen zonnende studenten en er zijn barbecues. Uitkijkend over de omliggende gebouwen zie je de weidse skyline van het stadhuis tot aan Strijp-S. Als de broeierige zon verdwijnt, verplaatst het hele gebeuren zich weer naar de kelder. Op de galerij kan je na slapeloze warme nachten de zon weer op zien komen achter de campus. Gedurende de ochtend sluiten alle buren zich aan met een kop koffie. De vele banken die er staan vormen samen een soort amfitheater vanwaar naar rondzwermende spechten wordt gekeken, terwijl in het raamkozijn de onuitputtelijke frituurpan klaarstaat.

De echte helden in dit verhaal zijn die buren. Het gebouw is maar een betonnen geraamte, dat wordt ingekleurd door zijn bewoners. Je kan altijd onaangekondigd binnenvallen en met gezelligheid worden opgevangen. Als je midden in de nacht je eigen sleutel bent vergeten kan je gerust op de bank van de buren in slaap vallen, waarna je wakker wordt gemaakt met een vers ontbijtje. In de woonkamer zweven een miljoen herinneringen rond van kaartspelletjes, drankjes en lacherig gezever. De hier heersende filosofie kan het best worden samengevat met de woorden ‘het loopt wel los’. Een plek waar studenten met vervallen plannen naar de hemel stijgen. Ik houd van deze flat, onze ivoren antikraaktoren.

Gelegen in de binnenstad moet dit pand zich verweren tegen de stedelijke storm, wat betekent dat het er soms weleens grimmig aan toegaat. Je deelt de gangen met zwervers en junkies die via een van de vele alternatieve toegangen binnensluipen, en die slapen achter deuren in het trappenhuis waarvan iedereen dacht dat ze op slot zaten. Hier en daar verdwijnen weleens spullen. In het weekend, stipt om vier uur ‘s nachts, word je wakker geschreeuwd door Stratumgangers, als het niet je overburen van SSRE zijn. Dit is voorbestemd voor studenten en die zijn ermee vereerd.

Het gebouw is echter terminaal, het verzakt en is niet meer te redden. Vestide wil al jaren stoppen met de verhuur. Het is al 100 keer afgeschreven en al 101 keer weer terug in leven geroepen door een aanhoudende stroom van brieven naar raadsleden en wethouders. Tot zover is het gelukt om het pand te behouden en dat zullen de bewoners blijven proberen. Nieuwbouw vormt echter de bedreiging die altijd op de loer ligt.

Als het ooit gesloopt gaat worden, god verhoede, heeft het ook in zijn laatste jaren nog het meeste uit zijn leven gehaald. De herinneringen aan het pand zullen zich niet bij het puin voegen, die blijven overeind staan in het collectieve geheugen. Het verhaal is geschreven en wij wachten al op de verfilming. Dan wordt het tijd om de mythische status over te dragen. De gemeente liet vorige week weten dat in het oude hoofdkantoor van Philips aan de Boschdijk tijdelijk 450 studentenkamers komen. Mogelijk een veelbelovende opvolger voor de Zusterflat, en daarmee staat het toneel klaar voor de volgende reeks verhalen.