Kis promoveerde dit jaar met een proefschrift over de duurzaamheid van wetenschap en academische loopbanen. Ze onderzocht hoe het systeem minder afhankelijk kan worden van het ‘publish or perish’-model en hoe onderzoekers op een gezondere manier impact kunnen maken. Na haar promotie koos ze bewust voor de overstap van de academische wereld naar de professionele kant. Bij de afdeling HRM zet ze haar kennis nu in om daadwerkelijk verandering teweeg te brengen in het academische klimaat. Een van haar huidige projecten is het opbouwen van een Responsible Research-community aan de TU/e, met Responsible Research Conversations als startpunt. 

Onlosmakelijk verbonden

“We zijn stap voor stap steeds meer mensen aan het betrekken”, vertelt Kis. “Ons eerste doel is de kloof te overbruggen tussen verschillende groepen binnen de organisatie. Wat we vaak zien, is dat academisch en professioneel personeel (ook bekend als ondersteunend personeel, red.) weinig contact hebben, ook al werken ze aan soortgelijke thema’s. Denk aan HRM’ers die bezig zijn met beleid rond loopbanen of welzijn. Het blijkt moeilijk om daarover feedback te krijgen van academisch personeel, of om überhaupt goede gesprekken te voeren. Terwijl dit juist hard nodig is om samen een betere academische omgeving te bouwen.”

“Alle onderwerpen binnen Responsible Research zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden”, vervolgt ze. “Je kunt geen wetenschappelijke integriteit hebben zonder sociale veiligheid – en andersom.” Om de academische cultuur van de TU/e echt te veranderen, is het volgens Kis nodig om verschillende actoren, die bezig zijn met deze thema’s, samen te brengen zodat ze kunnen samenwerken: van META/e tot het Sustainability Office, en van de Social Safety & Integrity Desk tot de Open Science Community. “Inmiddels is er een Teams-kanaal voor de community. Met dit event willen we die groepen verder samenbrengen en hun zichtbaarheid vergroten.”

Veiligheid en goed leiderschap

Het event, dat donderdagochtend plaatsvond in het DIFFER-gebouw, begon met een paneldiscussie over wat Responsible Research precies inhoudt en hoe dit bereikt kan worden vanuit drie perspectieven: rector Silvia Lenaerts vanuit het College van Bestuur, universitair docent Philosophy of Science Vlasta Sikimić vanuit de academische hoek en HRM-beleidsadviseur Julma Braat vanuit de professionele kant. Volgens de rector betekent Responsible Research dat je vanaf het begin rekening houdt met maatschappelijke verwachtingen en morele normen. 

Sikimić benadrukte dat het vertrouwen in de wetenschap onder druk staat, zoals zichtbaar werd bij het vaccinatiedebat tijdens de coronapandemie. Volgens haar voelen mensen zich soms buitengesloten, en daarom is brede diversiteit en vertegenwoordiging van verschillende groepen essentieel.

HRM-beleidsadviseur Julma Braat wees op het belang van nieuw beleid om academische carrières diverser te maken, waarbij onderwijs even zwaar meetelt als onderzoek. “Ook de bijdragen van professioneel personeel moeten worden erkend, omdat zij essentieel zijn voor goed onderzoek”, zei ze. Rector Silvia Lenaerts onderschreef dit. “We hebben mensen met verschillende achtergronden nodig en we moeten ieders bijdrage waarderen. De universiteit moet een diverse gemeenschap zijn, waarin we elkaar aanvullen in plaats van beconcurreren.”

“Maar wat is nu de sleutel om vooruit te komen en dingen echt te verbeteren?”, vroeg iemand uit het publiek. “Het begint met het creëren van een omgeving waarin mensen zich veilig en gesteund voelen”, reageerde Lenaerts. “Alleen vanuit dat gevoel van veiligheid en vertrouwen kunnen mensen een bijdrage leveren.”

“Goed leiderschap is daarbij ook cruciaal”, vulde Braat aan. “Elke leidinggevende moet openstaan voor al die verschillende perspectieven. Dat is niet altijd gemakkelijk, maar juist de ruimte voor diversiteit en soms zelfs wat wrijving kan tot betere resultaten leiden.”

META/e

Na de paneldiscussie lopen de deelnemers in kleine groepjes langs zes verschillende stands. Bij elke stand geven vertegenwoordigers uitleg over hun initiatief en met welke thema’s ze bezig zijn binnen Responsible Research.

Een van de stops is het Eindhoven Meta-Science Center, een relatief onbekende maar belangrijke groep binnen de TU/e. “Bij META/e gebruiken we wetenschap om wetenschap te verbeteren”, legt lid Sajedeh Rasti uit. “Op alle niveaus – van individuele onderzoekers tot de wetenschappelijke gemeenschap als geheel. Belangrijke thema’s zijn bijvoorbeeld: hoe maken we onderzoek reproduceerbaar? Wat is de beste manier om onderzoeksfinanciering toe te kennen? En hoe kunnen we inclusiviteit vergroten op het gebied van gender, geografie en disciplines?”

Bij de andere stands maken de deelnemers kennis met de Open Science Community, de Integrity & Social Safety Desk, het Data Steward Team, het Sustainability Office en het HRM-beleidsteam dat zich bezighoudt met loopbanen. Ze krijgen ook de gelegenheid om vragen te stellen of over sommige thema’s in discussie te gaan.

Wat is duurzaamheid?

Bij de stand van het Sustainability Office, dat zich richt op het integreren van duurzaamheid in alle domeinen en activiteiten binnen de universiteit, worden deelnemers uitgenodigd om na te denken over een stelling: “Academische vrijheid zou grenzen moeten hebben wanneer onderzoek uitkomsten heeft die niet duurzaam zijn.” Door een balletje in één van twee glazen potten te gooien, mogen ze aangeven of ze het eens zijn met de stelling.

“Eerst moet je definiëren wat je precies bedoelt met duurzaamheid”, zegt een van de deelnemers. “Bedoel je alleen ecologische, of ook sociale duurzaamheid? En wanneer is iets niet duurzaam?”
“Onze rol is niet normatief; we zien onszelf als gespreksstarter. Het zijn belangrijke vragen waar we met zijn allen over moeten praten”, klinkt het antwoord vanuit de stand.