- Student
- 06/05/2025
Een betonkano met mos? Waarom niet!
Bij de jaarlijkse betonkanorace heeft een kano meegedaan die is gemaakt met behulp van versgeplukt mos en moszaad. Zaterdag werd deze, net als 34 andere betonkano’s, ingezet in verschillende wedstrijden van de Concrete Canoe Race op het Eindhovens kanaal bij de loods van Theta. KOers was dit jaar de organiserende vereniging.
“Remmen! Go! Pas aan het einde keren! Op de enkels!” Aan de aanmoedigingen van de – heus onpartijdige - organisatie ligt het niet dat Renske en Irene van de studievereniging van Structural Engineering and Design (KOers) de Dames 200 meter heat niet winnen, zaterdag rond half drie.
Het is ook zwaar om in een kano van beton te racen. KOers heeft het ding met een mal van een Canadese kano gemaakt en dat betekent dat ie snel gaat, maar niet te sturen is. Die informatie hebben we van ervaringsdeskundige, bouwer en KOersvoorzitter Joey in den Eng. “Met veertien personen zijn we vanaf september bezig geweest om vier kano’s te maken. Een met een standaard betonmix, een met glasscherven in plaats van zand en grind, een met mos en een met de 3D-betonprinter.” Die laatste sneuvelde vijf dagen voor de wedstrijden helaas. In den Eng zag dat deze als een Jengatoren uit elkaar viel toen de bouwcommissie de kano van het printbed wilde halen in het lab in Vertigo.
Een heleboel vragen komen op. De twee fundamenteelste: Hoe kan het dat een kano van beton gewoon blijft drijven? Waarom zou je er wedstrijden mee houden?
“Het is heel simpel uit te leggen met de wet van Archimedes”, zegt In den Eng luchtig. “We verplaatsen genoeg water door de vorm van de kano. De opwaartse druk laat hem drijven, hoe zwaar de boot ook is.” De zwaarste kano die in 2025 meedoet is 480 kilo. “Omdat het kan.” Maar het hoeft niet, de lichtste (en die krijgt een prijs) is 28 kilo, het is de Carola Coaster van TU Dresden. De deelnemende kano’s van KOers wegen tussen de 120 en 240 kilo. De 3D-geprintte zou 110 kilo zwaar zijn.
Betonopleidingen
De wedstrijden zijn een jaarlijks geintje tussen alle opleidingen en bedrijven die zich met beton bezighouden. Behalve TU Delft en Twente University doen verscheidene hbo’s en mbo’s mee. Het begon in 1977 in Delft en de organisatie is ieder jaar in een andere stad. In 2018 was de laatste keer in Eindhoven. Inmiddels doen ook Duitse, Belgische en Zwitserse teams mee.
Ruben Philips, pr-man van KOers, vertelt dat docenten van vloer 9 in Vertigo ook erg betrokken zijn. “Ze zijn deelnemer met een zelfgebouwde kano, of ze werken mee als commentator, scheidsrechter of jurylid.” In het lab op vloer 0 zijn vrijdagavond alle 35 kano’s gewogen, gemeten (de eis is tussen 4 en 6 meter lang en maximaal 1 meter breed) en onderworpen aan de sponstest. “Er mag geen beton loslaten wanneer een natte spons op de kano wordt geworpen.”
Mos
Wel jammer dat die 3D-geprintte kano niet mee kan doen, maar het zou geen wereldprimeur voor KOers zijn. Een Zwitsers en een Utrechts team deden dat al. Waar Eindhoven innovatief mee is, is de kano met mos. Wie bedenkt zoiets?
“Wat nou als we er mos op laten groeien, vroeg Sebastiaan van de ConCrew committee zich af”, zegt In den Eng. “De hoofdreden is verduurzaming, maar we besloten het ook te doen omdat het iets nieuws is voor ons als team. In de bouwwereld wordt er voorzichtig over gedacht, maar mos is nog ver van standaard. En voor nu zit het fijner tijdens het kanoën dan beton.”
“Je moet weten dat beton een mengsel is van cement, water, zand en grind”, vervolgt In den Eng. “Wij hebben nu die laatste twee vervangen door tuinturf en vermiculiet, een mineraal dat vocht vasthoudt. Daar hebben we vers mos uit de tuin van Sebastiaan op geplakt en moszaad, dat gewoon te koop is.”
Terwijl hij dit uitlegt, winnen Michelle en Liisa een heat in de dames 200 meter in de glaskano. Daar is het zand en grind van het beton vervangen door glasscherven.
“Het moszaad is niet allemaal gaan kiemen”, betreurt In den Eng. “Je ziet een klein groen waasje. Op de bodem ligt Sebastiaans mos, dat was vanochtend wel fijn voor m’n knieën. Ik kanode er in met mijn vriendin en omdat onze krachten nogal ongelijk zijn, ging de kano scherp naar links. Zo kwam er veel water binnen en eigenlijk is het nu een soort moeras op die bodem.” Maar nog steeds vindt hij het een prima idee van Sebastiaan om mos op een betonkano te laten groeien. “We zijn misschien te laat begonnen met zaaien. We zien nog veel verbeterpunten en ik denk dat we gewoon gaan doorontwikkelen.”
Een klein verbeterpunt is misschien ook kanotraining. KOers had het aangeboden aan haar leden, maar bij gebrek aan inschrijvingen is dat niet doorgegaan. Veel Eindhovense deelnemers hadden niet meer ervaring dan vanuit een plastic kanootje. En voor betonkanoraces kun je iedere kanovaardigheid gebruiken.
Naschrift:
Overmachtig in de afstandraces waren de kano's en deelnemers van het team Betonbrouwers van TU Twente en het team OTH Regensburg. De sustainability prijs is uiteindelijk niet uitgereikt omdat de jury vond dat geen enkele kano duurzaam was.
Discussie