Quadrivium sluit lustrumjaar af met groots concert op campus

Zo’n 140 muzikanten komen zaterdag samen om voor de allerlaatste keer de 60e verjaardag van klassieke muziekvereniging Quadrivium te vieren. Samen spelen ze het stuk Creation van componist Dan Forrest. “Dit stuk is nog nooit eerder in Nederland gespeeld, het wordt dus een nationale première”, aldus Quadrivium-lid Martina Goverts.

door
foto Levi Baruch

Klassieke muziekvereniging Quadrivium blies 1 december vorig jaar al zestig kaarsjes uit, maar volgens verenigingslid Martina Goverts is het heel normaal dat een lustrumjaar een heel kalenderjaar gevierd wordt. “Zestig jaar is een speciale mijlpaal voor ons, dus het volledige jaar dat we zestig zijn hebben we gevuld met extra speciale evenementen.”

Samenspel

De periode in kwestie loopt van 1 december 2024 tot en met 30 november 2025. Tot nu toe kwam Quadrivium al met allerhande opvallende optredens. “We hebben bijvoorbeeld twee filmconcerten georganiseerd, een uitvoering van het wereldbekende Camina Burana, en een heel groot concert met ál onze onderverenigingen in het Muziekgebouw in Eindhoven”, vertelt Goverts. 

Het wordt een samenspel tussen Ensuite, ons symfonie-orkest, en Volkollage, ons koor

Martina Goverts
Lid Quadrivium

Quadrivium bestaat namelijk uit meerdere onderverenigingen: een symfonie-orkest, een harmonie-orkest, een koor, verschillende ensembles en een grote groep pianospelers. “Normaal gesproken organiseren onderverenigingen hun optredens los van elkaar, maar tijdens het lustrumjaar hebben we zoveel mogelijk de samenwerking opgezocht”, legt ze uit.

Op de een-na-laatste dag van Quadriviums zestigste lustrumjaar, zaterdag 29 november, komt de vereniging met haar allerlaatste lustrumoptreden. “Dit wordt een samenspel tussen Ensuite, ons symfonie-orkest, en Volkollage, ons koor waar ik zelf onderdeel van ben."

Creation

Het stuk dat Ensuite en Volkollage zullen opvoeren is Creation van componist Dan Forrest. Dit is een ode aan het stuk Die Schöpfung (de schepping, red.), het magnum opus van de Duitse componist Joseph Haydn. In 2023, op de 225e verjaardag van het bekende werk, schreef Forrest zijn eigen interpretatie ervan.

Creation gaat, zoals de naam al doet vermoeden, over de schepping van de wereld. 'Ik wilde de schoonheid van het leven op deze planeet, en het wonder van zijn oorsprong, vastleggen in mijn eigen muzikale taal', schrijft Forrest op zijn website.

Het stuk is onderverdeeld in twaalf hoofdstukken. “Ieder hoofdstuk heeft een eigen thema, zoals bijvoorbeeld licht (Light), water (Deep Blue) maar ook vliegen (Wings) en tijd (The Dance Before Time)”, vertelt Goverts.

Volgens haar hoor je direct wanneer er van hoofdstuk wordt gewisseld. “De instrumenten en zang zijn aangepast op de thema’s. Bij het hoofdstuk over water heb je bijvoorbeeld de cello’s en de zang die golfeffecten nabootsen, en wanneer het over tijd gaat speelt de percussie het herkenbare tikken van een klok na.”

Zoals bedoeld

Aanvankelijk was Quadrivium van plan een ander stuk van Forrest op te voeren komende zaterdag. “We zochten contact via de website van Dan Forrest, om de bladmuziek aan te schaffen en na te gaan hoe het zat met de uitvoeringsrechten”, vertelt Mingo Calis, voorzitter van Quadrivium en cellist bij Ensuite. Calis en zijn medeleden dachten reactie te krijgen van een tussenpersoon, maar werden verrast door een persoonlijke reactie van de componist zelf. “Hij mailde terug dat hij recentelijk een nieuw stuk had geschreven, Creation dus, en of we niet liever dat stuk wilden opvoeren aangezien dit in Nederland nog nooit was gedaan en het dus een nationale première zou zijn.”

Als je oude klassiekers speelt, weet je nooit zeker hoe de componist het bedoeld heeft. Maar nu konden we de componist inhoudelijke vragen stellen

Mingo Calis
Voorzitter Quadrivium

Goverts en Calis vonden het beiden heel speciaal om direct contact te hebben met een beroemde componist. “Het is überhaupt bijzonder dat je een stuk opvoert van iemand die nog leeft”, zegt Goverts. 

En iets uitvoeren van een nog levende componist heeft ook een belangrijk voordeel, vindt Calis. “Als je oude klassiekers speelt, weet je nooit helemaal zeker hoe de componist het bedoeld heeft. Maar nu konden we de componist inhoudelijke vragen stellen”, vertelt hij. “Hij heeft echt met ons meegedacht, dat vind ik heel uniek.”

Versterking

De ruimte voor inhoudelijke vragen kwam goed van pas, Creation is namelijk niet zomaar een stuk. “Het is op sommige vlakken heel specifiek”, legt Calis uit. “Er zitten bijvoorbeeld partijen in voor een duduk, een Armeense fluit.” De duduk heeft een heel karakteristiek geluid en is daardoor niet zomaar te vervangen, maar binnen de vereniging is er niemand die dit instrument beheerst. “In heel Nederland zijn er zelfs maar een paar mensen die dit kunnen.”

Omdat er veel oud-leden bijzitten, bestaat het koor uit allerlei leeftijden. De oudsten zijn zestigplus

Martina Goverts
Lid Quadrivium

Helaas konden ook de Nederlandse dudukspelers Quadrivium niet helpen, waarna de vereniging besloot buiten de grenzen te zoeken. In Duitsland vonden ze een dudukvereniging met verschillende ervaren spelers. “Een van hen komt zaterdag speciaal vanuit Duitsland hierheen om met ons mee te spelen.”

Naast dudukpartijen bevat Creation ook andere bijzonderheden, zoals het gebruiken van een viool-strijkstok als slagstok voor de vibrafoon en de aanwezigheid van gitaarspel. “Gitaar is een instrument dat normaliter niet gebruikt wordt in een orkeststuk”, legt Calis uit. Gelukkig hoefde de vereniging hiervoor niet de grens over. “Iemand uit ons koor speelt ook goed gitaar en wilde deze partijen graag op zich nemen.”

We hopen het een stukje toegankelijker te maken door het concert hier op de campus te houden

Martina Goverts
Lid Quadrivium

Een laatste onderdeel waar versterking voor nodig was, was het koor. “Het stuk is echt bedoeld voor een groot koor”, vertelt Goverts. “In video’s van eerdere uitvoeringen zie je dat er soms wel koren van tweehonderd man staan.” Zoveel leden heeft het koor van Volkollage niet, dus zochten ze contact op met oud-leden. “Iedereen die ooit lid is geweest en graag mee wilde zingen kon zich aanmelden.” Op deze manier wisten ze het koor uit te breiden tot zeventig zangers en zangeressen. “Omdat er veel oud-leden bijzitten, bestaat het koor uit allerlei leeftijden. De oudsten zijn zestigplus, maar die komen grappig genoeg met de meeste energie”, aldus Goverts.

Volle bak

Met een zeventigkoppig koor en ongeveer hetzelfde aantal muzikanten in het symfonie-orkest, wordt het een volle bak zaterdag. Zo vol, dat de muzikanten niet op het podium van Auditoriums Blauwe Zaal passen. Om die reden wordt de hal van Auditorium omgetoverd tot een pop-upconcertzaal. “Tegen de ingang van de Blauwe Zaal wordt een tijdelijk podium gebouwd, en in de rest van de hal wordt plaats gemaakt voor zeshonderd bezoekers.”

Een zaal huren bij een muziekpodium, zoals eerder werd gedaan bij het Muziekgebouw, was wellicht makkelijker geweest. Maar toch heeft Quadrivium heel bewust gekozen voor een locatie op campus. “Het is ons allerlaatste lustrumconcert en we willen zoveel mogelijk mensen bereiken. Natuurlijk de liefhebbers van dit genre, maar juist ook de mensen die normaal gesproken niet per se naar klassieke muziek luisteren. We hopen het een stukje toegankelijker te maken door het concert hier op de campus te houden.”

Quadriviums uitvoering van Creation vindt plaats op zaterdag 29 november om 20.00 uur. Kaartjes kunnen worden aangeschaft via hun website

Deel dit artikel