
- Onderzoek
- 18/12/2013
TU/e leverde kleine bijdrage aan Gaia
Aan de satelliet Gaia, die morgenvroeg kwart over tien Nederlandse tijd in Frans Guyana wordt gelanceerd door het European Space Agency (ESA), heeft ook de TU/e een kleine bijdrage geleverd. Zes jaar geleden promoveerde Marielle van Veggel op onderzoek naar een concept voor het cruciale positioneringssysteem en naar het keramisch materiaal waaruit de satelliet is opgebouwd.
Volgens hoogleraar Henk Nijmeijer van de faculteit Werktuigbouwkunde, die in 2007 optrad als eerste promotor van Van Veggel, zal in de kunstmaan die morgen met een Russische Sojoez-raket door ESA wordt gelanceerd, zeker nog iets van haar onderzoeksresultaten zijn terug te vinden. Beiden hebben ook een uitnodiging ontvangen om morgen bij ESA aanwezig te zijn voor het lanceermoment.
De taak van Gaia is om vanuit de ruimte met een ongeëvenaarde precisie de Melkweg driedimensionaal in kaart te brengen. Daarbij is het cruciaal dat de positie van de satelliet voortdurend met grote precisie te bepalen is.
Het onderdeel BAM OMA, wat staat voor Basic Angle Monitoring Opto Mechanical Assembly, is door TNO aangeleverd en essentieel voor de positiebepaling. Volgens TNO-projectleider Wim Gielesen gaat Gaia namelijk metingen verrichten met een resolutie die vergelijkbaar is met het meten van de diameter van een menselijke haar op duizend kilometer afstand.
Van Veggel heeft in opdracht van TNO onderzoek naar zo'n positioneringssysteem gedaan en is hier in 2007 op gepromoveerd. Ze nam daarbij ook het materiaal waaruit Gaia is opgebouwd -siliciumcarbide- onder de loep. Dit is een soort keramisch materiaal, dat onder meer ook gebruikt wordt voor de pantsering van pantservoertuigen.
Volgens Nijmeijer heeft het materiaal waar een satelliet van gemaakt is altijd effect op de positiebepaling. "Elk materiaal dat de ruimte ingaat, reageert op een bepaalde manier op de extreme omstandigheden die daar heersen. Dan gaat het om temperatuur en wind. Dat is niet erg, want die effecten zijn te berekenen, en dat heeft Van Veggel gedaan voor siliciumcarbide."
Volgens Gielesen is het concept dat Van Veggel onderzocht heeft uiteindelijk niet het systeem geworden dat nu in Gaia zit. Maar volgens Nijmeijer zullen zeker bepaalde zaken uit dat onderzoek zijn meegenomen. "Zo gaat dat met dit soort projecten, die zich over vele jaren uitstrekken en waar veel partners aan meewerken."
Van Veggel is tegenwoordig als onderzoeker werkzaam aan de University of Glasgow bij de School of Physics and Astronomy.
Discussie