Mag een Lowlands-polsbandje jouw festivalgedrag registreren?
Iedereen kent ze wel, de kleurige fesivalpolsbandjes. Dit jaar zijn de polsbandjes van Lowlands extra speciaal; vijfduizend ervan bevatten een RFID (radio frequency identification)-chip waarmee het mogelijk is dragers digitaal te volgen. Geen zorgen, zegt de Lowlands-woordvoerder, wij krijgen geen beschikking over de data - het is puur een actie van een sponsor. En deze benadrukt vooral de voordelen van de chip: directe verbinding met Facebook, een persoonlijke playlist maken en nooit meer je vrienden kwijt zijn op het festivalterrein. Maar hoe zit het het je privacy, hoe weet je als drager welke informatie verstuurd wordt?
“Zolang je precies weet wat, waar en wanneer je geregistreerd wordt, is er moreel gezien geen vuiltje aan de lucht”, relativeert prof.dr. Martin Peterson, hoogleraar Ethics & Technology aan de faculteit IE&IS. “De Lowlandsbandjes zijn pas actief op het moment dat je ze voor een chipreader houdt, je kunt dus zelf in de hand houden wat je wel en niet registreert. Het volgen van bezoekers met verborgen camera’s of het doorsturen van onvrijwillig verkregen informatie zou natuurlijk grote vraagtekens oproepen. Maar met deze technologie is het voor een drager in principe duidelijk wat er doorgestuurd of opgeslagen wordt en wat niet. Juist dit bewustzijn is in privacy-gevoelige kwesties heel belangrijk. Daarnaast is het dragen van een bandje met RFID-chip geheel vrijwillig, er zijn ook nog steeds normale bandjes verkrijgbaar.”
“Het draait eigenlijk allemaal om informed consent - ben je je er bewust van wat er met je data gebeurt en geef je daar toestemming voor. In het dagelijks leven geven we op vele momenten toestemming voor datatransfer, wanneer je bijvoorbeeld inlogt met je OV-chip of een bepaalde website bezoekt en op de I agree-knop klikt. Maar daar zit wel het gevaar: begrijp je echt wat er met jouw informatie gebeurt of heb je klakkeloos iets aangevinkt?
Wettelijk gezien kan de achterliggende organisatie niets verweten worden, je hebt immers actief toestemming gegeven. Maar moreel gesproken ligt dit grijze gebied heel gevoelig. Wordt er niet bewust onduidelijke informatie gegeven of immens lange lappen tekst waarvan al van tevoren bekend is dat niemand die leest? Een scherpe grens tussen wat wel en wat niet geoorloofd is, is lastig te trekken.”
“Dit soort technologie wordt steeds vaker gebruikt en doordat het met kleine stapjes geïntroduceerd wordt, gaat de acceptatie ervan steeds makkelijker. Twintig jaar geleden hadden we waarschijnlijk gesproken over ‘Big Brother’-achtige praktijken en waren we in opstand gekomen. Tegenwoordig doen we al zoveel dingen die geregistreerd kunnen worden en we weten ook heel goed dat dat gebeurt. Is dat per definitie iets slechts? Vaak is het gekoppeld aan een stukje gemak. Een organisatie zorgt eerst dat we iets handig vinden -directe connectie met Facebook in het geval van de polsbandjes of niet in de rij hoeven te staan voor een treinkaartje- en het jaar daarop worden de mogelijkheden uitgebreid.
Uiteindelijk is het een win-win situatie: ik win tijd, het bedrijf mijn gegevens. En zo verandert de maatschappij en nemen we veel sneller voor lief dat men weet waar we zijn en wat we doen. Dat iets praktisch is, gaat uiteindelijk boven de abstracte idealen. Het is dat ik geen popfestivalliefhebber ben, anders zou ik misschien ook wel met een RFID-chip rondlopen. Zolang de organisatie of sponsor maar goed informeert, zie ik er geen bezwaren in. Lowlands-bezoekers: don’t worry, be happy!”
Discussie