Philemonne Jaasma aan het werk in Ghana.

En hoe is het in Abetifi?

Voor mijn afstudeerproject van de master Industrial Design werk ik twee maanden in het ‘stadje’ Abetifi in Ghana. Mijn project is de Discover Area: een open werkplaats waar de hele gemeenschap kan deelnemen aan workshops waarin natuurlijke- of afvalmaterialen gebruikt worden om nieuwe potentie te ontdekken door de inzet van lokale ambachten of vaardigheden van kinderen/studenten/ouders/leraren.

Een kleinschalig ‘community-project’ dus. Hiervoor was ik erg afhankelijk van allerlei mensen. Ook al weet je dat in Ghana ‘tijd’ niet zo nauw komt en afspraken wat losser zijn dan in het Westen, viel het toch een beetje tegen om meetings en workshops te organiseren. Als we iets ‘gepland’ hebben, bel ik die ochtend letterlijk alle deelnemers op om ze te herinneren aan onze afspraak.

Wat me vooral raakt, is dat ik mijn ontwerpaanpak niet kan uitvoeren zoals ik die mij eigen heb gemaakt in Nederland. Ik hecht grote waarde aan gelijkwaardigheid en daarom werk ik graag horizontaal samen met de mensen uit de context waarvoor ik ontwerp: door het delen van gedachten, ideeën en ervaringen komen we samen tot een waardevolle interventie in de context. 

Wat ik me van tevoren niet realiseerde, is dat je dan uitgaat van een tweezijdige behoefte aan een gelijke samenwerking. Ik besef nu dat dit helemaal niet per se het geval is; door de hiërarchische cultuur van Ghana heeft men hier helemaal geen moeite met machtsverschil en ongelijke rollen. Simpelweg door mijn huidskleur komen we in gedragspatronen terecht, die haaks staan op mijn horizontale intenties. In hoeverre pas je je dan aan de cultuur aan en in hoeverre houd je vast aan je eigen waarden? Ik word bijvoorbeeld ook geadviseerd om kinderen te belonen met snoepjes en geld voor hun deelname aan workshops, want ‘zo werkt het hier’. Ik heb daarom halverwege mijn verblijf mijn ontwerpaanpak rigoureus veranderd - en het werkt!

Ik was vastberaden om ‘dit type’ project tijdens mijn studie uit te proberen in Afrika. Hoewel het nog niet afgelopen is, ben ik nu al heel blij dat ik die keuze gemaakt heb. Deze ervaring geeft me een veel scherper beeld van wat en ik wel en niet zoek in mijn toekomstige carrière. Ik kan daarom iedereen aanraden om je studie te gebruiken om verschillende richtingen uit te proberen, bijvoorbeeld door naar het buitenland te gaan!

Deel dit artikel