Aanvankelijk richtten de promovendi zich vooral op het uitvoeren van experimenten. Voor wie het gemist heeft: het duo bouwde daar al enige naam en faam mee op. Met het project ‘Social Stairs’ werd het duffe trappenhuis van het Hoofdgebouw omgetoverd tot een interactieve ‘muziektrap’. Degene die de trap oploopt, gebruikt daarbij de treden als toetsen of trommels en hoort het geluid dat hij daarmee maakt ook terug. Een ander project is Bouncers. Deze app maakt op een smartphone via ringen die sneller of langzamer stuiteren, de lichamelijke activiteit van de gebruiker, maar ook van zijn of haar vrienden zichtbaar.

Beide experimenten werden door het duo gebruikt als gereedschap om een methode te kunnen definiëren waaruit uiteindelijk driekwart jaar geleden Experiential Design Landscapes (EDL) is ontstaan. “Let vooral ook op de ondertitel van ons proefschrift: ‘How to design for behaviour change’”, zegt Megens. “Dat ‘how’, daar gaat het vooral om. Neem Social Stairs: wij gebruikten muziek, maar het kunnen net zo goed lichtsignalen zijn. Bij Bouncers hebben we na het ontwerpen veel tijd en energie gestoken in de promotie en distributie. Maar bij Social Stairs konden we vooral dieper in de analyse duiken.”

Peeters: “En dat heeft ons aangetoond hoe je invloed kunt uitoefenen op gedrag. We weten alleen niet of dat ook langdurig beklijft. Al gaan we daar misschien wel achter komen nu KPN in het hoofdkantoor in Den Haag onlangs een variant op die trap in gebruik heeft genomen.”

Toch benadrukken de onderzoekers dat de twee experimenten slechts een eerste aanzet zijn voor datgene waartoe EDL uiteindelijk moet leiden. Peeters: “Het gaat om een veel complexer en groter geheel. We willen het lab niet in de maatschappij plaatsen, maar in de maatschappij exploratief onderzoek gaan doen. Bij EDL weet je niet eens wát de gedragsverandering is waarmee je aan de slag gaat. De oude metafoor is zoeken naar een speld in een hooiberg. Wij gebruiken hierbij liever het beeld van zeven naar goud. Je weet niet wat je gaat vinden of hoeveel, maar je hebt wel een sterk vermoeden dat er iets is.”

Megens: “Tot nu toe is het zo dat de ontwerper bepaalt wat er ontworpen wordt. Maar als je intelligente producten wilt ontwerpen waarmee je gedragsverandering en daarmee maatschappelijke problemen wilt aanpakken, dan doe jij dat niet als ontwerper alleen. Nee, de maatschappij bepaalt dan mede wat jij ontwerpt en hoe.”

Daarmee klinkt hun werk bijna filosofisch van aard. Iets dat ook in de algemene contouren van hun proefschrift is terug te vinden. Megens: “Nee, ons werk is niet filosofisch. Maar de opleiding Industrial Design bevat natuurlijk wel filosofische, psychologische en sociale elementen. Dat is ook onze rol als ontwerpers: dat we al die kennis integreren.”

Peeters: “Onze focus ligt ook niet op de vereisten. Want de meeste mensen weten helemaal niet wat ze precies willen. Dat blijkt in de praktijk pas. Dat maakt ons werk inderdaad weer wel deels filosofisch: het gaat om de theorie, het denken, de visie. Alleen wel continu vanuit het doel om te ontwerpen. We gaan hier komend jaar verder met onderzoek en daarnaast ook lesgeven. We gaan nieuwe manieren bedenken en betekenis vinden voor een gezondere levensstijl. Waarbij ik het vooral interessant vind om te zien of die actievere levensstijl ook overdraagbaar is.”

Meegens: “De vraag is: ben je in staat om kort-cyclisch in en met de maatschappij te exploreren en ook nog in een richting die het collectief wenst? Wij hebben nu in ieder geval aanknopingspunten gevonden om daarmee aan de slag te kunnen.”