iGEM-team TU/e maakt gel tegen tumoren

Het Eindhovense iGEM-team is aangekomen in Boston. Tijdens de ‘Giant Jamboree’ zullen de studenten de komende dagen de concurrentie aangaan met een kleine driehonderd teams van over de hele wereld. Dat doen ze met hun project GUPPI, waarin ze voorstellen om tumoren in te kapselen in een gel om te voorkomen dat ze verder kunnen groeien en zich verspreiden.

Voor GUPPI (Gelation Using Protein Protein Interactions) heeft het team zich laten inspireren door de recente ontdekking van zogeheten membraanloze organellen, vertelt teamlid Marle Vleugels vanuit Boston. Organellen - als het ware de organen van de cel - zijn normaal gescheiden van rest van de cel door een membraan, legt ze uit, maar er zijn ook organellen die geen membraan om zich heen hebben.

“Die membraanloze organellen worden gevormd door eiwitten die samenclusteren, net als in de gel die wij hebben ontworpen. Daarvoor hebben we zogeheten 14-3-3-eiwitten, waar ze in de groep van onze begeleider Luc Brunsveld veel onderzoek aan doen, zo aangepast dat ze niet twee plekken hebben waar andere moleculen aan kunnen binden, maar vier. Als je daaraan de juiste bindingspartner toevoegt, een ander eiwit dat we zelf hebben gemaakt, dan ontstaat er een gel.”

Tumoren

De bedoeling is dat zo’n gel alleen maar gevormd zou worden in de buurt van de tumor, doordat de gelvorming in gang gezet wordt door stofjes - proteases - die door die tumor worden afgescheiden. “Daardoor zou je met deze methode kankercellen kunnen inkapselen en daarmee voorkomen dat ze verder groeien of zich verspreiden.”

Dat zou mogelijk kunnen leiden tot een heel nieuwe manier van kankerbestrijding, legt Vleugels uit. “Bij bestaande therapieën wordt geprobeerd om de vorming van die proteases te voorkomen, terwijl ons concept er juist gebruik van maakt.”

Een echte therapie gebaseerd op GUPPI is nog ver weg, maar het principe kan mogelijk ook helpen tumoren in beeld te brengen. “We zijn op bezoek geweest bij een oncologisch chirurg van het Catharina Ziekenhuis en die vertelde dat het heel moeilijk is om tumoren in de buikwand zichtbaar te maken. Omdat onze gel ook fluorescente eiwitten bevat, zag hij daar wel een toepassing.”

Gouden medaille

Van vrijdag tot en met zondag mogen de zeven teamleden hun ideeën toelichten in presentaties en postersessies, waarna bekend wordt of GUPPI goed is voor een nominatie - of zelfs een prijs - in een van de vele prijscategorieën. Aan de criteria om in aanmerking te komen voor een gouden medaille, waarvoor de afgelopen jaren zo’n veertig procent van de deelnemende teams aanspraak op mocht maken, denkt het Eindhovense iGEM-team in ieder geval te voldoen.

International Genetically Engineered Machine (iGEM) is een competitie voor (studenten)teams, waarin technieken uit de synthetische biologie worden gebruikt om uiteenlopende problemen op te lossen. De finale, ofwel Giant Jamboree, is elk jaar in Boston.

Deel dit artikel