TU/e-experiment mee met raket vanuit Zweden

Een experiment van onder andere de TU/e gaat in maart mee met de REXUS-raket, die wordt gelanceerd vanuit Zweden. PR3 Space, een samenwerking met onder andere de Radboud Universiteit, bestaat uit twee deelonderzoeken rond plaatsbepaling en stralingsmeting.

door
foto PR3 Space

Zo’n vijftien minuten zal de raket, die ergens tussen 5 en 16 maart wordt gelanceerd, naar verwachting in de lucht zijn, waarin ze ongeveer honderd kilometer hoogte bereikt. Via het Europese programma REXUS/BEXUS (Rocket and Balloon Experiments for University Students) gaan jaarlijks twee raketten en twee ballonnen de lucht in met in totaal tot twintig experimenten van studententeams uit verschillende landen aan boord. Met iedere raket gaan vier tot vijf experimenten omhoog.

Een van de geselecteerde experimenten voor de aankomende lancering komt voort uit het onderzoeksproject PR3 Space: een samenwerking tussen de TU/e, de Radboud Universiteit Nijmegen en de Europese lucht- en ruimtevaartorganisaties DLR, SNSB en ESA. Vanuit de TU/e zijn meerdere bachelor- en masterstudenten en promovendi betrokken, met name vanuit de faculteit Electrical Engineering. Zij houden zich bovenal bezig met de implementatie en het onderzoek daaromheen, terwijl de Nijmeegse betrokkenen zich focussen op de fysica en wiskunde van het project.

De onderzoekers ontwierpen en bouwden onder meer antennes en grondstations waarmee heel nauwkeurig de positie van de raket kan worden bepaald. Drie van deze antennes, elk op een andere frequentie, worden bevestigd aan de raket en sturen signalen uit vanuit de ruimte. Deze worden opgevangen door zes grondstations op en rond de lanceerbasis. “Aan de hand van het faseverschil tussen de aankomende signalen kunnen we berekenen wat de locatie van de raket is”, legt promovendus Mark Wijtvliet uit.

Nauwkeuriger dan gps

De onderzoekers verwachten dit ongeveer duizend keer per seconde te kunnen doen. Volgens Wijtvliet is de beschreven trackingmethode veel nauwkeuriger dan bijvoorbeeld gps: “De verwachte nauwkeurigheid is beter dan een meter, maar we hopen op rond de tien centimeter”. Dit biedt mogelijkheden voor uiteenlopende toepassingen, aldus de promovendus, zoals het lokaliseren van personen en objecten.

Het tweede sub-experiment gaat over stralingsmeting met behulp van telefooncamera’s, die volgens Wijtvliet (“indien goed afgesteld”) gevoelig zijn voor kosmische straling. “We sturen een aantal typen van deze camerasensoren mee op de raket om straling te detecteren. Zo willen we achterhalen welk type hiervoor het best geschikt is.” Ook wordt een speciale sensor, gemaakt door het Technocentrum van de Radboud Universiteit, meegestuurd die wordt gebruikt als referentie voor de gemeten straling. Hierdoor kan op zogeheten CubeSats, kleine satellieten van ongeveer tien bij tien bij tien centimeter, straling worden gemeten waardoor de levensduur van de satelliet beter te voorspellen is zonder dat er een relatief grote sensor aan boord hoeft te zijn, aldus Wijtvliet.

De lancering van de REXUS-raket vindt plaats in Esrange, vlakbij Kiruna in het noorden van Zweden, zo’n honderdvijftig kilometer ten noorden van de poolcirkel.

De vorderingen van het PR3 Space-team zijn onder meer te volgen via Facebook en Twitter.

Foto boven: een deel van het team op training in Kiruna in 2018.

Deel dit artikel