Gaybra past niet in de campusvisie van de kwaliteitscommissie

December 2019 won Compass, de gemeenschap aan de TU/e voor LHBTIQ+'ers, geld uit het diversiteitsfonds voor de aanleg van een gaybra, wat ook wel een regenboogoversteekplaats wordt genoemd. Momenteel wordt er gevraagd nieuwe ideeën in te sturen voor de prijs van dit jaar, maar het gaybrapad is er nog altijd niet. Cursor zocht uit waarom het er nog niet is en wat er dan eventueel voor in de plaats komt.

Ludo van Meeuwen, penningmeester van Compass en afdelingshoofd van Teacher Support and Quality Assurance binnen ESA, heeft het hele traject van winnen van de prijs tot nu gevolgd en vertelt Cursor over het verloop. “De regenboog is voor mij een diversiteitssymbool in brede zin, geen gay-only feestje. Een regenboogoversteekplaats introduceren zorgt ervoor dat er dagelijks aandacht is voor diversiteit. Je laat als universiteit dan echt zien dat je diversiteit omarmt, je kunt er letterlijk niet omheen. Daarom was Compass ook zo blij dat dit idee destijds de diversiteitsprijs kreeg.” Het geld ervoor is toegezegd, maar helaas is het gekleurde zebrapad er nooit gekomen. Dat kwam doordat de diversiteitscommissie er niet zomaar over had mogen beslissen zonder vooraf de kwaliteitscommissie van de TU/e er over te raadplegen.

Kink in de kabel

“We hebben netjes een offerte opgevraagd bij Real Estate, maar daarna kwam de kink in de kabel", zegt Van Meeuwen. "De kwaliteitscommissie zei dat de gekregen prijs onterecht was omdat hun goedkeuring niet was gevraagd." Er leefden bezwaren bij die commissie, met name over de duurzaamheid, zeker op zo’n klinkertjesweg bij Atlas waar de gaybra moest komen. Maar ook andere locaties op het terrein waren geen optie. Het regenboogpad zou niet passen binnen de inrichting van de campus. In de mail erover gaf de commissie aan dat men zuinig was op de buitenruimte en er vaker ideeën voor binnenkomen, maar men erg spaarzaam is met het toekennen van toestemming. Dit idee paste er niet in.

De kwaliteitscommissie zag diversiteit het liefst terug in een kunstwerk en daarvoor moest Van Meeuwen naar de kunstcommissie. Daar ving Van Meeuwen ook bot: “Ik hoorde dat de kunstcommissie van mening is dat kunst geen communicatiemiddel moet zijn. Ook wilden ze geen opdracht geven aan een kunstenaar iets over diversiteit te maken, maar zeiden ze me altijd wel rekening te houden met diversiteit bij de selectie van een kunstenaar zelf. Vervolgens heb ik mijn verbazing geuit naar het diversiteitsfonds zelf, omdat ik ook vanuit het College van Bestuur positieve verwachtingen had gekregen van de regenboogoversteekplaats. Hier nog energie in stoppen leek op het trekken aan een dood paard.”

Geen gaybra meer

Een gaybra komt er dus niet op de campus. “Met hoeveel pijn dan ook”, zegt Van Meeuwen, “want je ziet ze overal, op de Science Campus in Utrecht (zie de hoofdfoto, red.) is zelfs een heel fietspad van een kilometer in regenboogkleuren te berijden. Ik zou denken, maak iets moois van de zebra bij Atlas, die al compleet weggesleten is.” Compass heeft wel zelf een picknickbank in regenboogkleuren geverfd, maar dat was toch niet hetzelfde als de originele prijs.

“Nu hebben we opnieuw nagedacht hoe we het geld dan kunnen besteden - met goedkeuring van het diversiteitsfonds - als we die gaybra niet kunnen krijgen", vertelt Van Meeuwen. "We hebben een kunstenares gevraagd, Griet Menschaert om een (tijdelijk) kunstwerk te ontwerpen dat het gesprek over diversiteit stimuleert. Dat is een set postkaarten geworden die hun debuut maken tijdens de diversiteitsweek die deze week plaatsvindt."

Griet Menschaert (1977, Halle) is kunstenares en woont en werkt in Eindhoven, waar ze o.a. hoofdredacteur is van KONT magazine. Naast kunstenares is ze ook linguïste, waar ze in haar kunstwerk voor Compass ook duidelijk uit geput heeft. 

Voorzitter van de kunstcommissie en lid van de kwaliteitscommissie hoogleraar Bernard Colenbrander zegt hierover dat “de kwaliteitscommissie terughoudend is met het toelaten van permanente invullingen van het campuslandschap, zeker ook wanneer ze gevoelig zijn voor slijtage en vervuiling. De hoge esthetische kwaliteit van onze campus is mede het gevolg van een precies beleid voor kunsttoepassing. Daarop letten we in de kunstcommissie, waarvan ik de voorzitter ben. Ik heb samen met de conservator, Britte Sloothaak, een gesprek gevoerd met Ludo van Meeuwen en dat hebben we toen ook uitgelegd. Ieder initiatief voor een kunstwerk, van welke herkomst dan ook, wordt door ons beoordeeld. Bij tijdelijke initiatieven zijn we coulanter dan voor permanente initiatieven.”

Colenbrander reageert ook op de kritiek uit de kunstcommissie: “Kunst dient geen communicatiedoel, het is geen vehikel voor een boodschap van iets anders. Dat vinden we inderdaad. Kunst kan desalniettemin een inhoud hebben, maar die inhoud is in eerste instantie kunstzinnig. Dus geen agitprop (agitatie en propaganda, red.).”

Postkaarten

Griet Menschaert denkt dat haar kunstwerk mensen zeker aan het denken kan zetten. “Ik besloot om gewoon naar de TU/e toe te gaan en te tekenen wat ik om me heen zag. Dat begon bij de rode poefs in Atlas en daar ontstonden meteen ideeën en dialogen in mijn hoofd.” Dat landschap is ook terug te zien op een van de kaarten in de set. “Ik heb bewust geen mensen op de kaarten getekend. Als je het dan hebt over inclusie, gaat het juist al snel over exclusie ironisch genoeg. Want wat is allemaal diversiteit, hoeveel moet je laten zien en stoot je mensen misschien voor het hoofd? Het is zo’n gevoelig onderwerp en nu mag iedereen zelf bedenken wie of wat het is.”

“Er zit ook wel wat absurde humor in”, zegt Menschaert. Dat houdt het een beetje spannend, het gaat sowieso verder dan LHBTIQ+. Denk ook aan verschillende huidskleuren, mensen in een rolstoel of met een ziekte. Dat is mooier, want dan zijn er ook meer kansen voor mensen om zich erin te herkennen en komt het dichterbij.” Menschaert is benieuwd naar de reacties: “Ik vond het echt spannend om te doen. Ik denk wel dat je de hele serie kaarten moet zien om de boodschap goed te kunnen begrijpen. Zo is het kunstwerk ook bedoeld.”

De kaarten zijn vanaf vandaag, dinsdag 5 oktober, verkrijgbaar in kaartenrekken in de gebouwen Atlas en MetaForum en in café Hubble.

Deel dit artikel