Opening academisch jaar met debat over energietransitie

Onder instrumentaal ‘Brabant’ van Guus Meeuwis kwam gisteren het cortège de Blauwe Zaal binnen voor de opening van het nieuw academisch jaar. Met de verschillende aanwezige partners van de universiteit werd vooral gedebatteerd over de vraag of de energietransitie te snel gaat zoals collegevoorzitter Robert-Jan Smits 25 augustus claimde in de Telegraaf.

Politicus Diederik Samsom gooide direct de knuppel in het hoenderhok toen hij zijn speech opende: “Ik dacht dat ik dit wel op de automatische piloot zou doen, maar toen ik het interview met Smits in de Telegraaf las, moest ik mijn verhaal omgooien. Volgens de collegevoorzitter hier gaat de energietransitie te snel en hij voorspelde ook al dat ik het met hem oneens zou zijn. Dat klopt. We hebben overigens geen keuze tussen een langzaam of een snel proces”, vervolgt hij. “We kunnen ons die luxe niet veroorloven. We moeten gewoon snel vooruit.”

Marieke Blom, econoom bij ING support Samsoms mening met een financiële onderbouwing: “Het is doorgerekend wat het kost als we klimaatverandering bestrijden versus als we niets doen. Niets doen is duurder. Dus er is zelfs een businesscase om iets aan klimaatverandering te doen. Maar we kunnen het niet aan de markt overlaten, de overheid moet helpen.” Dat laatste was een boodschap van meerdere sprekers: alle partijen moeten zich hiervoor inzetten, alleen dan kan het lukken.

Peter Wennink, CEO van ASML sprak zijn zorgen uit dat we achterop raken met ons verdienvermogen, wijzend naar Oost-Azië dat flinke passen maakt in onder andere batterijtechnologie en elektrische auto’s. “Wat gaan wij in de toekomst kopen? Een auto uit China en spullen uit Japan? Ja. Is dat een probleem? Ja. We moeten onze plek in de economie niet verliezen. De politiek is te verdeeld hierover en ik mis langetermijnvisie.” Iets dat hij later die avond ook bij Nieuwsuur besprak. Wennink: “Het is belangrijk dat de industrie contact heeft met academia en de overheid. En ik hoor dan zorgen van mensen over de wetenschappelijke integriteit. Maar dat hoeft niet. Mijn bedrijf, ASML, werkt nauw samen met de TU/e en ik weet zeker dat de wetenschappelijke integriteit gewaarborgd is.”

Na het eerste panel volgde er nog een waarbij deze keer Signify, NXP, EIRES en de TU/e vertegenwoordigd waren. Lars Reger van NXP sprak onder andere over een “ziekte die wij in Europa hebben dat we briljante ideeën hier hebben maar dat we landen buiten de EU ermee aan de haal laten gaan. Maak die ideeën hier waar en je verdient er geld mee waar je het dak boven je hoofd mee kan betalen.” Daarmee gaat hij mee in het narratief van Wennink. Smits haakt in: “Ik wil gewoon dat politici eerlijk zijn over de gevolgen van de huidige snelheid van de transitie. Ik wil de transitie graag zo snel als verantwoord mogelijk is, maar ik wil niet in een Chinese auto moeten rijden.”

Lisanne Havinga van EIRES vindt dat de transitie in haar vakgebied – bouwkunde - helemaal nog niet zo snel gaat. “We zijn amper gestart met de transitie. Er zijn enkele pilots in wat wijken in Nederland. Er zijn wat huizen van het gas af. Maar als je naar het geheel kijkt is er nog heel veel werk. Om er te komen zullen we mensen ook moeten helpen daarin te investeren. Op de langere termijn betaalt zich dat zeker terug, maar er is in het begin veel geld voor nodig dat niet iedereen heeft.”

Na de debatten is het tijd voor de overhandiging van een nieuw meubelstuk voor de universiteit: ‘the chair of the future’. Een ‘groene’ stoel gemaakt van gerecycled materiaal om duurzaamheid een vaste plek aan tafel te geven bij de besluitvorming. Koen de Nooij en Michael Heijne presenteerden de stoel namens de GO Green Office. Robert-Jan Smits nam hem in ontvangst: “Goed om deze stoel te zien. Ik vind de symboliek erachter fraai. Hij krijgt een tour door de universiteit en zal ook langs de decanen gaan.”

De rector, Silvia Lenaerts, startte vervolgens met de officiële speech ter opening van het academisch jaar. “De wereld is snel veranderd en de actoren en onderwerpen waar we mee dealen zijn complexer dan ooit.” Vervolgens gaf ze nog behoorlijk wat waarden aan die zij belangrijk acht voor de TU/e: “autonomie, vrijheid, samenwerking, zorgzaamheid, collegialiteit, reflectie, diversiteit, inclusiviteit, openheid en transparantie. Laten we ervoor gaan!”, waarna ze op de rode knop drukte, wat vervolgens groots vuurwerk ontstak in de Blauwe Zaal.

Deel dit artikel