- De universiteit
- 04/07/2025
Ondanks financieel tekort, blijft TU/e inzetten op groei
De TU/e investeerde vorig jaar onder meer in onderwijs, onderzoek en infrastructuur, ondanks een negatief resultaat van 25,9 miljoen euro. Dat staat in het jaarverslag 2024 dat deze week is gepubliceerd. Ook werd bekend dat de universiteit de komende jaren 90 miljoen euro ontvangt uit het Beethovenplan, en dat ze een verdergaande samenwerking aangaat met chipmachinefabrikant ASML.
Ruim een half miljard euro was de omzet van de TU/e in 2024. Het boekjaar is afgesloten met een exploitatietekort van 25,9 miljoen euro, wat in lijn is met de begroting. De belangrijkste oorzaken zijn inflatie, stijgende loonkosten en de toenemende lasten van de vastgoedportefeuille, staat in het jaarverslag. Tegelijkertijd investeerde de universiteit 10,1 miljoen euro uit bestemmingsreserves in ‘strategische thema’s’, zoals onderwijs, onderzoek en kwaliteitsverbetering van de ondersteunende diensten (SQUAD).
De TU/e schrijft dat ze haar financiële positie scherp in de gaten houdt. “Ondanks de groei is de financiering voor basisactiviteiten niet in hetzelfde tempo toegenomen en zijn de kosten gestegen door inflatie. Om deze uitdagingen aan te pakken, zijn in 2024 discussies gevoerd en zal de TU/e van 2025 tot 2028 maatregelen implementeren om gerichte besparingen en extra inkomsten te realiseren.” Daarbij onder meer doelend op het beperken van de inhuur van externe krachten en budgetbesparing bij de ondersteunende diensten van 8 procent.
Stuurratio's
Ondanks het tekort voldoet de universiteit in 2024 aan alle stuurratio’s, zoals solvabiliteit (verhouding tussen eigen vermogen en vreemd vermogen) en huisvestingslasten. Meerjarig zakken we met één stuurratio (solvabiliteit II) op termijn onder de norm (signaleringswaarde), laat Finance & Control bij navraag weten. “Dit komt doordat tijdelijk extra wordt geïnvesteerd vanuit de reserves. In de meerjarenraming zitten voldoende mogelijkheden om tijdig bij te sturen, afhankelijk van de interne- en externe (markt)ontwikkelingen”.
Ook de current ratio (de verhouding tussen vlottende activa, zoals contanten en voorraden, en kortlopende verplichtingen, zoals schulden die binnen een jaar moeten worden betaald) beweegt meerjarig rondom de signaleringswaarde. “Indien de investeringen leiden tot een te lage cashflow zullen we voor de investeringen leningen aantrekken, zodat de ratio ook binnen de norm blijft”, aldus Finance & Control.
Investeringen
De stijgende kosten en lagere bekostiging vanuit het Rijk dwingen tot het stellen van prioriteiten. De vastgoedstrategie en nieuwe cleanroomfaciliteiten bijvoorbeeld vragen structurele investeringen en leiden tot een daling van de liquide middelen (geldmiddelen die direct beschikbaar zijn). Om die reden is sturing op de liquiditeit essentieel, aldus het CvB in het jaarverslag.
Zorgen maakt het bestuur zich niet: “Het saldo liquide middelen is meer dan voldoende om aan de kortetermijnverplichtingen te voldoen. Indien de bevoorschotting onverhoopt mocht wegvallen, dan heeft TU/e voldoende mogelijkheden om financiering aan te trekken.”
Studentenaantallen
De TU/e groeide in 2024 naar 13.453 studenten, iets meer dan het jaar ervoor. De instroom groeide met name in de bacheloropleidingen. Naar aanleiding van de bezuinigingen van het Rijk die vorig jaar mei zijn afgekondigd heeft de TU/e besloten de ‘autonome’ groeistrategie aan te passen. De strategie voor die tijd was om door te groeien tot 15.000 studenten, deze is toen bijgesteld tot 13.000 studenten omdat een groei naar 15.000 studenten financieel niet haalbaar was.
De universiteit is zich gaan richten op groei in de masterfase. Vooral de doorstroom vanuit de bacheloropleidingen naar de masteropleidingen moet omhoog, tot 60 procent voor internationale studenten en 80 procent voor onze Nederlandse studenten. In 2024 is het gelukt om deze doorstroomcijfers te bereiken voor de Nederlandse studenten, maar nog niet voor de internationale instroom.
Beethoven en ASML
Vorig jaar werd bekend dat de TU/e de komende jaren ruim 90 miljoen euro ontvangt uit project Beethoven, het versterkingsplan van de overheid voor de semiconsector. Hierdoor kan de universiteit met tweeduizend extra masterstudenten gaan groeien, specifiek in de hightechdomeinen. Het gaat om talent waar de Brainportregio grote behoefte aan heeft. Het totale studentenaantal stijgt dan alsnog naar 15.000 na 2030. De TU/e kan door deze impuls ook investeren in groei van een aantal specifieke masteropleidingen.
Een andere belangrijke ontwikkeling in 2024 was de bekendmaking van de verdergaande samenwerking met ASML. De investering van 80 miljoen euro van de chipmachinefabrikant wordt uitgesmeerd over de komende tien jaar. Naast de realisatie van een nieuwe cleanroom op de TU/e-campus gaan een kleine honderd promovendi onderzoek doen op gebieden die relevant zijn voor de chipsector.
Groeiambities
Een uitbreiding van de infrastructuur is nodig om aan de groeiambities te voldoen. In 2024 is er een nieuw gebouw voor quantumtechnologie geopend: Qubit. En er is voorgesorteerd op nieuwe laboratoria, onderwijsfaciliteiten en renovatie van bestaande gebouwen. In 2024 is ook gewerkt aan plannen voor een nieuwe cleanroom en een multifunctioneel labgebouw.
De groeiambities van de universiteit stuiten op de realiteit van een krappe arbeidsmarkt. Hoewel het wetenschappelijk personeel (zowel vast als tijdelijk) in omvang toenam – een groei van 3,6 procent ten opzichte van 2023 – blijven vacatures moeilijk in te vullen. Daardoor is de werkdruk binnen de organisatie hoog en wordt noodgedwongen vaker extern personeel ingehuurd, wat hogere kosten met zich meebrengt.
Discussie