Voor een informaticus is open science bijna vanzelfsprekend. Al sinds jaar en dag publiceren informatici datasets en broncode van prototypes. Meestal om collega’s uit te dagen het nog beter te doen. Een mooi voorbeeld binnen datascience zijn de zogenaamde Kaggle competitions, waar volop data gedeeld wordt.

Het delen van data wordt aan de TU/e niet echt gestimuleerd. Het wordt juist steeds moeilijker gemaakt door verplichte datamanagementplannen en vereiste samenwerkingsovereenkomsten tussen universiteiten als de data de TU/e verlaat. Voordat zo’n overeenkomst er is, is een promovendus vaak al doctor.

De maatschappij vraagt juist dat wetenschap steeds meer open wordt. Deels omdat publiek geld nu eenmaal tot publieke resultaten moet leiden, maar deels ook om fundamentele principes van controleerbaarheid en reproduceerbaarheid te waarborgen. Want dat is een essentie van open science: Je deelt je resultaten gratis, openbaar via open-access-tijdschriften en tegelijkertijd stel je collega’s in staat die resultaten te valideren door jouw data en jouw tools te delen.

Publicatiekosten

Maar open science is niet gratis. Sites, zoals Kaggle, moeten onderhouden worden en bij open-access-tijdschriften wordt de ondersteunende organisatie van de uitgever betaald door de auteur in plaats van door de gezamenlijke lezers. De precieze publicatiekosten (Article Processing Charges of APC’s) lopen nogal uiteen, maar reken op een paar duizend euro per artikel en daar wringt de schoen.

Deze APC’s vergoedt de TU/e echter niet, terwijl abonnementen op tijdschriften wel betaald worden. Ik pleit er dus voor de APC’s juist wel, en de abonnementen juist niet meer te vergoeden. Wil iemand dan toch een abonnement, dan moet dat uit eigen budget betaald worden.

Boudewijn van Dongen is professor Process Analytics aan de TU/e. Hij schrijft deze column op persoonlijke titel.