door

K3 | Mijn organische chemie goeroe

25/03/2024

Academische helden zijn soms excentriek. De organische chemie goeroe van columniste Monique Bruining deed altijd een dutje tijdens presentaties, maar stelde daarna alsnog briljante vragen. Haar bewondering was even groot als haar angst om deze grootheid te benaderen. Maar toen ze dat uiteindelijk deed, opende dat onverwachte deuren.

Het was vroeg in de ochtend. Tientallen masterstudenten van de TU/e-faculteit Scheikundige Technologie en Chemie trotseerden de koude wind. Ze wachtten op de bus die ons naar Janssen Pharmaceutica in Beerse zou brengen. Iedereen, inclusief onze begeleider, die niet minder dan onze goeroe op het gebied van organische chemie was, was erg enthousiast over deze reis. Ik wilde meer weten over het bedrijf, waarvan de oprichter, Paul Janssen, zei dat wetenschappers tijd en vrijheid nodig hebben om nieuwe dingen uit te vinden. Wat wil een wetenschapper nog meer? 

Na ongeveer een uur rijden kwamen we aan bij het onderzoekslaboratorium van Janssen Pharmaceutica. We werden met open armen ontvangen en naar een grote vergaderzaal geleid, die optimaal was voorbereid, zodat de spreker en het publiek zich op hun gemak voelden. De eerste spreker begon te praten en we gaven hem 100 procent van onze aandacht... dat dacht ik tenminste. Ik wierp een blik op onze supervisor die op de eerste rij zat in de verwachting pure opwinding te zien... maar tot mijn verbazing zat hij ver weg in dromenland. Ik was geschokt en kon mijn ogen niet geloven. Hij was een dutje aan het doen! 

Ik kon het niet helpen, maar ik voelde plaatsvervangende schaamte. Wat een moment om af te haken! Hij leek te genieten van het vredige moment. Ik moet toegeven dat mijn aandacht voor de spreker verslapte en ik helemaal gefocust was op onze supervisor. Nadat de spreker zijn laatste woorden had gesproken en het applaus begon te zakken, ontwaakte onze supervisor en stak zijn hand op. Een briljante vraag volgde. Mijn verlegenheid smolt als sneeuw voor de zon en werd vervangen door trots. Zelfs nu nog moeten mijn collega's en ik lachen om deze verbazingwekkende eigenschap van onze goeroe op het gebied van organische chemie. Het was een beetje zijn handelsmerk dat hij altijd een dutje deed tijdens presentaties en iedereen vertrouwde erop dat hij een geweldige vraag zou bedenken in het schemergebied tussen slapen en waken. 

Zelf een dutje doen tijdens zijn colleges over organische chemie was natuurlijk uit den boze. Integendeel, studenten zaten vol adrenaline in de collegezaal omdat hij ons altijd 'vervelende' vragen voorschotelde. Als deze gepassioneerde man college gaf, dan moest je je organische chemie goed beheersen... Dat was voor iedereen duidelijk. 

In die tijd hadden we nog geen digitale schermen in de collegezalen. Hoogleraren schreven op transparante sheets op een overhead projector. Tijdens een van zijn colleges schreef hij eens een reactiemechanisme op een sheet. Hij liep weg van de sheet en keek naar zijn publiek en vroeg welk mechanisme dit was? Niemand knipperde met zijn ogen. Je kon een speld horen vallen. Ik was er vrij zeker van dat ik het antwoord wist... maar ik was bang om het verkeerde antwoord te geven en deze gepassioneerde leraar te beledigen. Ik denk dat ik niet de enige in de klas was die er zo over dacht. Na veel Vlaamse "Allee's" van zijn kant, verklaarde hij inderdaad dat het afgebeelde reactiemechanisme een Diels Alder cycloadditie was. "Allee mensen, dit moeten jullie weten!!!" 

Hij liet je niet met rust als het op zijn geliefde domein van de organische chemie aankwam. Ik moest me schrap zetten voordat ik deze strenge heer benaderde met een vraag. Maar toen onze gezamenlijke passie voor organische chemie elkaar kruiste, werd zijn strenge houding zachter. Door mijn contact met hem ging ik de mooie persoon achter de goeroe zien. Na het overwinnen van mijn angst voor zijn strengheid had ik geweldige gesprekken met hem. Voor alle verlegen mensen: contact leggen met je goeroe kan onverwachte deuren openen. Probeer het eens! 

Bij veel van zijn studenten maakte hij de nieuwsgierigheid naar organische chemie los. Ik zit al meer dan twintig jaar in het management maar geniet nog steeds van organische chemie, dankzij deze gepassioneerde en aardige man. 

Monique Bruining is algemeen directeur van het Institute for Complex Molecular Systems (ICMS) aan de TU/e. Ze schrijft deze column op persoonlijke titel. 

Deel dit artikel