In Turkije is de belangrijkste decembertraditie de viering van Oud en Nieuw. “Begin december zetten we een kerstboom op en leggen we cadeaus eronder met ieders naam erop. Pas op 31 december maken we ze open. Daarna eten we samen en kijken we The Voice of Türkiye, een speciale aflevering van een bekend tv-programma met optredens van beroemdheden. Bij bijna elk gezin staat de tv aan”, vertelt Mutlutürk. Tegen middernacht gaan veel mensen naar buiten om de jaarwisseling te vieren. Omdat de straten dan erg druk kunnen zijn, brengt ze deze speciale avond het liefst thuis door, omringd door haar familie.

Twaalf druiven bij middernacht

Ook Rocío Andres, eerstejaars Applied Physics and Mathematics uit Spanje, woont pas een paar maanden in Nederland. Thuis in Spanje hecht ze veel waarde aan het vieren van kerst, een feest dat vooral draait om familie, een feestelijk diner en cadeaus. Wat ze echter echt bijzonder vindt, is hun Oud en Nieuw-traditie: bij middernacht eten ze twaalf druiven, één voor elke maand, terwijl ze wensen doen. “Op die manier begin je het nieuwe jaar vol hoop voor de komende maanden”, legt ze uit.

Daarnaast kijkt ze uit naar Día de Reyes op 6 januari, Driekoningen, een feest met een speciale cake waarin een boon en een klein koningsfiguurtje zijn verstopt. “Wie de boon vindt, moet voor de cake betalen, en wie het figuurtje vindt, wordt gekroond met een papieren kroon”, vertelt ze, hoewel ze niet zeker weet of deze traditie overal in Spanje voorkomt of alleen in haar familie.

Dit jaar zal ze niet thuis bij haar familie zijn tijdens Día de Reyes en zal ze deze rituelen moeten missen, wat ze erg jammer vindt. Maar het ontdekken van de Nederlandse Sinterklaastraditie vindt ze een leuke verrassing. “Sinterklaas woont in Spanje, dus dat vind ik helemaal geweldig!” lacht ze. Haar vrienden vertelden haar dat Sinterklaas stoute kinderen mee naar Spanje neemt, wat haar op een origineel idee bracht. “Misschien moet ik dan maar ondeugend zijn, dan krijg ik een gratis ritje terug naar huis”, grapt ze.

Ongehuwde mannen

In het thuisland van Kalina Bandeva, eerstejaars bachelorstudent Informatica uit Bulgarije, brengen de decemberfeesten een mix van oude folklore en moderne vieringen. In Bulgarije is 6 december bekend als Sint Nicolaasdag. Maar waar de Nederlandse Sinterklaas een echt kinderfeest met cadeautjes is, staat deze dag in het teken van zeelieden en havens en wordt hij vooral symbolisch gevierd. “Meestal bestaat het feest uit het klaarmaken van een karper en het dineren met familie en vrienden”, vertelt ze.

Kerstavond wordt uitgebreider gevierd, met een feestmaal bestaande uit een oneven aantal gerechten. “We steken een groot blok hout aan, zodat het vuur de hele avond brandt, en we laten wat eten achter voor de Heilige Geest”, legt ze uit. “Rond middernacht gaan ongehuwde jongens en mannen van huis tot huis om kerstliederen te zingen en de bewoners geluk, gezondheid en voorspoed te wensen voor het komende jaar. In ruil daarvoor krijgen ze een gevrek, een soort broodje in de vorm van een krans.”

Tegenwoordig wordt kerstavond in Bulgarije meer gevierd zoals in Nederland, vertelt ze: met de Kerstman – of ‘Opa Kerst’, zoals hij daar wordt genoemd – een kerstboom en cadeaus. De traditionele gebruiken leven nog wel voort op het platteland. “Ik ben zelf opgegroeid in de hoofdstad Sofia, dus ik heb ze helaas nooit meegemaakt.”

Overeenkomsten met Sinterklaas

Diana Dumitrescu, eerstejaars Computer Science uit Roemenië, ziet in de Roemeense traditie van Moș Nicolae (Sint Nicolaas) overeenkomsten met het Nederlandse Sinterklaasfeest. “De gewoonte is om op 5 december je schoenen bij het raam te zetten. ‘s Ochtends vind je er kleine cadeautjes in, zoals chocolade, snoep, sokken of kleine speeltjes”, vertelt ze. Ze geeft toe dat deze traditie vooral voor kinderen bedoeld is en niet zo uitgebreid gevierd wordt als Sinterklaas in Nederland.

Hoewel ze kerst dit jaar in Roemenië met haar familie viert, geniet ze alvast van de feestelijke sfeer in Nederland. “Als ik de Nederlandse tradities zie, zoals kerstverlichting en boomversiering, voel ik me hier iets meer thuis”, zegt ze.

Yalda-nacht

Farnoosh Alizadeh, masterstudent Construction Management and Engineering uit Iran, vertelt over een andere bijzondere traditie. Haar familie viert Yalda-nacht, het begin van de winter en de langste nacht van het jaar – dit jaar op 21 december. Mensen komen samen met familie en vrienden, dragen Perzische gedichten voor en eten granaatappel, noten en watermeloen. 

Volgens haar draait het vooral om tijd doorbrengen met elkaar. “Voor de meeste families gaat het niet om de grootte van de tafel of luxe, maar om de warmte en het samenzijn tijdens een lange, koude nacht”, vertelt ze.

Te lief

Het ontdekken van de Nederlandse tradities is voor de internationale studenten soms verrassend, maar vaak ook erg leuk. Sommigen, zoals Mutlutürk, worden blij van de kleine gebruiken in het dagelijks leven, zoals het eten van pepernoten, maar het Sinterklaasfiguur heeft haar echt betoverd. “Ik zou willen dat ik weer een kind was, om te wachten op Sinterklaas en cadeautjes te krijgen in ruil voor wortels in je schoen”, zegt ze.

Voor Alizadeh was de eerste kennismaking met Sinterklaas even wennen, maar ze waardeert het gevoel van saamhorigheid dat de traditie creëert. “Naarmate je er meer over leert en ziet hoe mensen zich op het feest voorbereiden, wordt het hartverwarmend.”

Ook voor Dumitrescu waren de Nederlandse tradities nieuw. “Ik hoorde over de gewoonte dat iemand zich verkleedt als Sinterklaas en door de steden reist, maar ik vond het jammer dat ik er pas achterkwam nadat hij in Eindhoven was geweest”, zegt ze. “Mijn vrienden vertelden me ook over het schrijven van gedichten voor elkaar, dat vind ik echt te lief.”

Leren over andere culturen

Ook Bandeva had nog nooit van Sinterklaas gehoord voordat ze naar Eindhoven verhuisde. “In het begin dacht ik gewoon dat het de Nederlandse naam voor kerst was.” In de afgelopen weken leerde ze meer over de traditie. Hoewel sommige aspecten controversieel zijn, zoals het – inmiddels grotendeels achterhaalde – verkleden als Zwarte Piet, vindt ze het over het algemeen leuk en waardeert ze dat Nederlanders hun tradities levend houden. “In Bulgarije wordt kerst vaak alleen op kerstavond en eerste kerstdag gevierd, maar hier voelt het alsof het een hele maand feest is.”

Voor veel studenten is de decemberperiode een kans om beide werelden te vieren. Ze kunnen meedoen aan Sinterklaasactiviteiten met medestudenten – zoals Mutlutürk via haar studievereniging W.S.V. Simon Stevin – terwijl ze ook hun vertrouwde tradities van thuis voortzetten. Het is bovendien een mooie gelegenheid om over elkaars tradities te leren en ervaringen uit te wisselen. “Het is zo interessant om in de winter iets te leren over andere culturen over de hele wereld”, besluit Andres.