Midden in de hal van Atlas staat deze week een toiletpot. Wie doortrekt, krijgt in de pot een filmpje te zien van een schoonmaakster die een foto toont van een compleet besmeurde wc. Het is een tafereel dat ze vaker tegenkomt op haar werk aan de TU/e. 

Iets verderop staat een schoonmaakkar, met de vraag: ‘Wanneer was de laatste keer dat je iets tegen een schoonmaker hebt gezegd?’ Het is onderdeel van de installatie van Vervoort, die met zijn werk studenten aan de TU/e bewust wil maken van de aanwezigheid van de schoonmakers en wat ze voor de universiteit betekenen.

Weinig respect

“Ik vind het interessant om in een wereld te duiken die ik niet ken. Dat heb ik nu met de schoonmakers ook gedaan.” Door met ze mee te lopen, kwam Vervoort er bijvoorbeeld achter dat de schoonmakers – ook in hun schoonmaakwerk – allemaal een eigen karakter hebben. “Voorwerkers zien meteen welke schoonmaker iets heeft schoongemaakt, bijvoorbeeld als er wat strepen achter zijn gebleven op een spiegel. En ze hebben allemaal een eigen route, die ze altijd op dezelfde manier afwerken.” 

Maar ook werd hem duidelijk hoe weinig respect schoonmakers van studenten krijgen. “Veel mensen zeggen hen niet eens gedag en studenten laten op veel plekken rommel achter. Ze denken dat de schoonmakers dat wel opruimen, maar dat is hun taak eigenlijk helemaal niet. Opruimen is iets anders dan schoonmaken.”

Stille helden

Dat herkennen twee studenten van Mechanical Engineering, die wanneer ze langslopen even blijven staan om de installatie te bekijken. “Ik laat weleens wat liggen in MetaForum”, bekent Benedek Kakuk. Zijn studiegenoot Teun de Wit ziet vaak vieze koffiekopjes staan die anderen achter hebben gelaten. Bij de vraag wat ze van de installatie vinden, reageren de studenten eerst nog wat laconiek. Dat we ons met dit soort onderwerpen bezig kunnen houden, laat volgens Kakuk zien dat de mensheid een beetje te comfortabel is geworden. 

Wat er vervolgens gebeurt, lijkt precies te zijn wat Vervoort met zijn project wil bereiken. Door met de studenten in gesprek te gaan en ze meer van de installatie te laten zien, begint een besef te ontstaan. “Nu ik erover nadenk, klopt het dat ik vaak schoonmakers bezig zie, maar ze tegelijkertijd onzichtbaar voor me zijn”, erkent Kakuk. “Ze zijn een beetje als moeders: stille helden. Als je thuiskomt, is je kamer schoon en opgeruimd, zonder dat je zelf iets hebt gedaan.” 

“Ik ben blij dat je tot dat inzicht komt”, zegt Vervoort tegen de student. Interacties als deze laten volgens hem het belang van zijn werk zien. De installatie was geen vereiste voor zijn eindproject; hij wilde die zelf graag maken, om daarmee echt iets te kunnen betekenen voor de schoonmakers. 

Boodschap

Volgende week presenteert hij zijn project pas binnen zijn studie, tijdens de Demo Day. Een cijfer volgt pas later, maar Vervoort weet al dat hij op dit pad verder wil. Zijn plan is om een eigen bedrijf op te starten en daarmee een stem te geven aan gemarginaliseerde groepen.

Nu is het echter eerst de beurt aan de schoonmakers van de TU/e om meer zichtbaarheid te krijgen. In het filmpje in de toiletpot komt de foto met de besmeurde wc weer voorbij. “Wow!”, roepen de ME-studenten uit. “Wat voor koffie heeft degene gedronken die dat gedaan heeft?”, grapt De Wit. 

Maar na het zien van die beelden en het gesprek met Vervoort, lopen de studenten wel door naar een handdoekrol die bij de installatie hangt, en schrijven daar een bericht op voor de schoonmakers. “Ik kan niet wachten om donderdag die rol eruit te halen en te zien wat iedereen heeft geschreven”, aldus Vervoort.