Bij de ingang van Vertigo staat bachelorstudent Akram Potmis spullen van een bijeenkomst van BouwBedrijvenDagen op te ruimen. Of hij toevallig docent Robert van Dongen kent? “Ja, hij heeft me begeleid bij twee projecten. Ik vind hem een goede docent, omdat hij probeerde vanuit mijn perspectief met me mee te kijken. Veel leraren weten veel en uiten vooral hun eigen kennis. Zoals Robert van Dongen het doet, is het leuker en leerzamer.”

Bouwkundedocent Robert van Dongen werkt bij de unit Urban Systems and Real Estate in de vakgroep Urban Planning and Transportation. “En daarbinnen houd ik me vooral bezig met omgevingspsychologie en groen. Dat ligt letterlijk op straat. Wat ik vertel in mijn lessen kan je heel mooi buiten zien, als je bewust kijkt.”

Wat hem persoonlijk deugd doet: “Recht voor onze neus, tussen de campus en het treinstation en het voetbalstadion, ligt een gebied dat de komende 25 tot 30 jaar een enorme ontwikkeling zal doormaken. In die zogenoemde Knoop XL vind je mijn hele vakgebied terug.” Voor die tijdelijke situatie – die dertig jaar gaat duren –, vraagt gemeente Eindhoven naar creatieve, vrolijke ideeën van bouwkundestudenten, weet hij. “Hoe kan de stad het gebied bruikbaar, bereikbaar en leuk houden voor de inwoners?”

Lesgeven

Van Dongen begon in 1994 met zijn bouwkundestudie, ging daarnaast werken bij de regionale overheid en later bij de een hogeschool in Breda. In 2012 kwam hij terug naar de TU/e voor promotieonderzoek met een NWO-beurs en in 2023 is hij daarop gepromoveerd. In de tussentijd ging Van Dongen steeds meer dagen lesgeven bij Urban Systems and Real Estate. Hij is docent voor alle studiejaren, is Honors Academy-coach en onderhoudt contacten met de gemeente Eindhoven. In 2025 krijgt hij TU/e's award voor beste masterdocent omdat studenten zijn toegankelijkheid waarderen. Ook benoemen zij zijn excursies over de campus, waarmee hij theoretische concepten op een laagdrempelige manier overbrengt.

“Ik wist het pas op het laatste moment zelf. De TU/e had mij en de andere genomineerden gevraagd gasten mee te nemen en MomenTUm vanuit het VIP-vak mee te maken. De dag was vol gezonde spanning en erg leuk.”

Interactie 

Van Dongen weet dat studenten vaak maar 10 procent onthouden van wat docenten ze in hoorcolleges vertellen. “Ik probeer daarom wat ik vertel in de les, herkenbaar te maken in de realiteit. Op zoveel mogelijk manieren. Ik kijk naar de behoefte van de studenten. Welke vragen leven bij hen? En dan haak ik daar op aan.”

Een mooi voorbeeld daarvan is ‘het café’ waarvoor Van Dongen zijn eerstejaarsstudenten tweemaal in een collegereeks uitnodigt. “Dan kunnen zij, áls ze het leuk vinden, na afloop van de les nog even blijven zitten en met mij bespreken wat ze willen. Ze vragen dan bijvoorbeeld van alles over studentenhuisvesting. Het is een succes, want ik heb de tijd ervoor al uitgebreid naar drie kwartier. Van de ruim driehonderd studenten zie ik er dan wel dertig.”

Naar buiten

Andere vrijwillige leermomenten voor studenten organiseert Van Dongen in de vorm van mini-excursies. “Dan kunnen ze mee naar het Digital Twin Lab of naar de bouwplaats net buiten de campus, achter het Dommeltunneltje. Ik heb ook twee masterstudenten een campuswandeling met als thema biodiversiteit laten verzorgen voor eerstejaars.” Zelf heeft Van Dongen studenten meegenomen naar het centrum van Eindhoven om ze daar te tonen wat er nog aan historie te zien is in deze moderne stad.

“In het mastervak Smart Healthy Urban Environments koppel ik de theorie over smart health – groen in de stad is goed voor een gezonde leefomgeving – met een VR-bril aan de praktijk. Dan is zo’n bril een hulpmiddel voor participatie in ruimtelijke planning. Want je kunt daarmee eenvoudig laten zien hoe dezelfde omgeving eruit ziet met of zonder bomen. Studenten leren hiermee hoe ze de argeloze burger kunnen laten meedenken over de inrichting van hun stad.”

Geldprijs 

Met de award kwam er voor Van Dongen ook een geldprijs van vijftienduizend euro binnen, in te zetten voor onderwijsinnovatie. Hij heeft al een aantal ideeën in gedachten waarvan een buitenlokaal een heel leuk voorbeeld is. “Ik zie een amfitheater voor me, met een mooie aankleding... misschien zelfs met een bord waarop je kan tekenen, maar in ieder geval echt in de buitenlucht. En het zou leuk zijn om studenten mee te laten denken over het ontwerp. Houd rekening met de akoestiek, belichting, beschutting, maak het hufterproof. Dat kan een ontwerpwedstrijd worden, of een opdracht voor de Bouwkundewinkel.”

Hij weet dat het vast moeilijk zal zijn om een buitenlokaal op de campus gerealiseerd te krijgen. Er zijn vergunningen nodig, Real Estate moet erin mee willen gaan, laat staan dat vijftienduizend euro genoeg kan zijn.

Natuur

Een buitenlokaal heeft voor- en nadelen. “Het is natuurlijk weerafhankelijk en daarom kun je het niet het hele jaar gebruiken. Maar in een natuurlijke omgeving kun je veel beter leren”, zegt de docent Omgevingspsychologie en Groen. “Groen is goed voor het menselijk brein en je kan beter je aandacht focussen nadat je een tijd hebt doorgebracht in de natuur. Bovendien is buiten zijn in een omgeving met natuur stressverlagend.”

Van Dongen heeft het beste voor met zijn studenten. “Ze komen uit hun bed om naar de lessen te gaan – van heinde en verre –, ze betalen er collegegeld voor en willen leren. Wij moeten hen een wetenschappelijke mindset meegeven.” Een tip voor andere docenten is snel gegeven: “Wees oprecht en heb plezier in wat je doet en in je vakgebied. Als je met passie kan vertellen over wat jouzelf interesseert, komt dat beter binnen bij studenten. Maar doe vooral wat bij je past.”

Bij Van Dongen past dat hij eerst achterhaalt wat de student nodig heeft, en dan vanuit dát beginpunt gaat begeleiden. Student Akran Potmis kan het beamen.