NWO-subsidie voor culturele evolutietheorie en nano-zaklampjes

Twee TU/e-onderzoekers ontvangen van de NWO een zogenoemde VIDI-subsidie van maximaal 800.000 euro om nieuw eigen onderzoek te ontwikkelen. Krist Vaesen (Industrial Engineering & Innovation Sciences) gaat de zin en onzin bestuderen van het gebruik van evolutionaire biologie in studies naar cultuur. Peter Zijlstra (Technische Natuurkunde) gebruikt nanogoud om individuele enzymen te bestuderen.

De Vidi-subsidies van NWO maken onderdeel uit van de Vernieuwingsimpuls, bestaande uit Veni, Vidi en Vici. De Vidi is gericht op excellente onderzoekers die al een aantal jaren succesvol onderzoek hebben verricht. Met het geld kunnen ze een vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen en een eigen onderzoeksgroep opbouwen. Waar het onderzoek zich op richt, is aan de wetenschappers.

Vaesen, onderzoeker in de groep Philosophy & Ethics, onderzoekt de trend waarbij fenomenen in de cultuur als taal, techniek en religie beschreven worden aan de hand van methodes uit de evolutionaire biologie. Dit terwijl cultuur juist datgene is wat de mens van andere biologische soorten onderscheidt. Vaesen verwijst naar het gebruik van biologische stambomen bij de ontwikkeling van pijlpunten of zelfvoorzienende landbouw te beschrijven.Volgens Vaesen is deze ‘Darwinizering van cultuur’ in het wetenschappelijk onderzoek reden tot voorzichtigheid, want in tegenstelling tot de biologie is binnen de cultuur nooit kritisch gekeken naar de toepasbaarheid van biologische methoden voor culturele fenomenen. Hij is de eerste die zich op dit vraagstuk werpt. Hij gebruikt een statistische methode om te toetsen of de biologische modellen nog steeds de juiste uitkomsten geven als de oorspronkelijke aannames variëren.Zijlstra, onderzoeker in de groep Molecular Biosensors for Medical Diagnostics, richt zich op het bestuderen van een enkel enzym in een levende cel. Enzymen reguleren biochemische processen in een cel. Tot nu toe kon de enzymactiviteit alleen in schoon water worden bestudeerd. Maar dat is een omgeving die niet representatief is voor een levende cel die volgepakt zit met moleculen en organellen. De onderzoekers gaan een klein gouden nanodeeltje gebruiken, dat werkt als een zaklampje met afmetingen van enkele tientallen nanometers.Met dit nano-zaklampje kan een volume in de cel worden belicht dat meer dan 10.000 keer kleiner is dan met een gewone microscoop mogelijk is. Hiermee wordt duidelijk wat de invloed van de complexe omgeving in de cel is op de activiteit van het enzym. In de toekomst hoopt Zijlstra inzicht te krijgen in de relatie tussen de activiteit van individuele biomoleculen in een cel en het functioneren van de cel als geheel.

In totaal dienden 540 onderzoekers een Vidi-aanvraag in bij NWO. Aan 88 (16 procent) van hen werd een Vidi van maximaal 800.000 euro toegekend. In totaal keert NWO 70 miljoen euro uit.

Source: Press team TU/e

Deel dit artikel