TU/e scoort bij NWO: zeven Vidi-subsidies voor TU/e’ers

TU/e scoort bij NWO met zeven Vidi-subsidies

Maar liefst zeven TU/e’ers krijgen van onderzoeksfinancier NWO dit jaar een Vidi-subsidie van maximaal acht euroton voor hun onderzoek. Drie van hen zijn verbonden aan het interfacultaire Institute for Complex Molecular Systems (ICMS): Patricia Dankers en Tom de Greef (beiden tevens van faculteit Biomedische Technologie) en Björn Baumeier (Wiskunde & Informatica). De overige gelukkigen zijn Tom Oomen (Werktuigbouwkunde), Alex Alvarado (Electrical Engineering), Daniël Lakens (IE&IS) en Job Beckers (Technische Natuurkunde).

Daniël Lakens is universitair docent bij Human-Technology Interaction. Hij doet daar sociaal-psychologisch onderzoek, maar houdt zich daarnaast in toenemende mate bezig met de methodologie en betrouwbaarheid van de wetenschap op zich. Zo was hij recent nog betrokken bij een groot internationaal project waarin bekende psychologische studies werden overgedaan. Vorig jaar besloot NWO, mede op zijn aandringen, drie miljoen euro vrij te maken voor dit soort studies.

Met de Vidi die Lakens nu krijgt, wil hij onderzoeken hoe psychologen zo efficiënt mogelijk empirische kennis kunnen genereren, rekening houdend met zowel statistische aspecten als de middelen en doelen van onderzoekers. Hij hoopt hiermee tot aanbevelingen te komen die psychologisch onderzoek zowel betrouwbaarder als efficiënter maken.

Tom de Greef, universitair hoofddocent bij Computational Biology, wil DNA gebruiken om de interactie tussen cellen en eiwitten te kunnen meten. In veel processen in het menselijke lichaam, zoals tumorvorming en weefselregeneratie, zijn interacties tussen cellen en rondzwevende eiwitten belangrijk. Omdat deze interacties op nanoschaal plaatsvinden, zijn ze erg lastig te kwantificeren.

In zijn Vidi-project wil De Greef nu een soort ‘nano-schuifmaat’ maken op basis van DNA, waarmee hij deze interacties nauwkeurig kan meten. Het inzicht dat hij hiermee hoopt te verkrijgen, kan belangrijk zijn voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. In 2015 kreeg De Greef ook al een prestigieuze ERC Starting Grant van 1,8 miljoen euro voor gerelateerd onderzoek.

Ook Patricia Dankers, universitair hoofddocent in de groepen Organic Chemistry en Soft Tissue Biomechanics & Tissue Engineering, zal haar Vidi inzetten voor biomedisch onderzoek. Zij wil biologische eigenschappen meegeven aan plastic implantaten, zodat deze als het ware kunnen ‘praten’ met lichaamscellen. De verwachting is dat medische implantaten voorzien van zogeheten bioactieve signalen beter zullen functioneren onder mechanische belasting en sneller zullen zorgen voor vorming van het juiste type weefsel.

Dankers, die twee doctorstitels voor haar naam heeft, werd vorig jaar benoemd tot bestuurslid van de Jonge Akademie - een platform voor jonge topwetenschappers van de KNAW. Net als De Greef kreeg ook zij al een ERC Starting Grant.

Het derde ICMS-lid, Björn Baumeier, is tevens universitair docent bij het Centre for Analysis, Scientific Computing, and Applications (CASA). Sinds 2015 houdt de Duitser zich daar bezig met ‘multiscale’-modelleren van elektronische processen in zogeheten zachte materie.

Met zijn Vidi wil hij nieuwe computersimulatietechnieken ontwikkelen om te begrijpen hoe en waarom elektronen zich door spiraalvormige moleculaire structuren voortbewegen - kennis die van belang kan zijn voor het ontwikkelen van bio-sensoren, organische leds, of het splitsen van water met zonlicht om schone brandstoffen te maken.

Tom Oomen, universitair docent bij Control Systems Technology, houdt zich bezig met zelflerende regelsystemen voor in complexe apparaten zoals scanners en printers. Met zijn Vidi-subsidie wil Oomen, vorig jaar door de Nederlandse editie van New Scientist nog genomineerd voor de titel Wetenschapstalent 2016, het mogelijk maken dat dergelijke hightech-machines zelf een optimale aansturing voor hun bewegende onderdelen berekenen uit de overvloed aan gegevens die moderne apparaten verzamelen met ingebouwde sensoren. Ze kunnen daardoor bijvoorbeeld automatisch compenseren voor afwijkingen die ontstaan door slijtage. Die strategie moet leiden tot nog snellere en nauwkeurigere machines.

De zesde Vidi is voor de Chileense universitair docent Alex Alvarado, uit de groep Signal Processing Systems. Doordat de hoeveelheid verstuurde digitale data elk decennium met een factor tien tot honderd toeneemt, komt zelfs de maximale capaciteit van glasvezelkabels in zicht.

Alvarado wil daarom geavanceerde wiskunde gebruiken om te bepalen hoeveel informatie er maximaal kan worden getransporteerd via glasvezel, en hoe we het datatransport zo kunnen inrichten dat deze capaciteit ook optimaal kan worden benut. Hiervoor zijn nieuwe modellen nodig die het niet-lineaire gedrag in glasvezels beschrijven bij hoge lichtvermogens. Alvarado zal zijn modellen ook in de praktijk testen in het lab.

De laatste gelukkige aan de TU/e deze Vidi-ronde is Job Beckers, werkzaam binnen de groep Elementary Processes in Gas Discharges. De universitair docent wil onderzoeken hoe deeltjes van enkele nanometers opladen in plasmaomgevingen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van quantum dots die van kleur veranderen bij opladen, als een meetinstrument voor de opladingsprocessen en de daarmee samenhangende plasmafysische processen.

Plasmadeskundige Beckers ontwikkelde eerder onder meer een draagbaar plasmafilter om stomazakjes van nare luchtjes te ontdoen.

Deel dit artikel