Pot Engelse drop. Foto | Judith van Gaal

Engels voortaan de voertaal - and now what?

Er was veel over te doen, maar vanaf deze maand heeft de TU/e dan toch het Engels als voertaal. Een deel van de plannen moet nog worden goedgekeurd en ingevoerd. Dit ligt deels in handen van de Eerste Kamer en het TU/e-actieplan voor aanpassing van het hr-beleid gaat nog langs het College van Bestuur en de universiteitsraad.

Met potten Engelse drop die sinds vorige week her en der op de campus staan, wordt de koerswijziging die de TU/e is ingeslagen onder de aandacht gebracht. Bekertjes met, in het Engels, een vraag als opdruk moeten ervoor zorgen dat studenten en medewerkers sneller met elkaar in het Engels een gesprek aanknopen bij de koffieautomaat. Het uitgangspunt van onze universiteit voor de gesproken taal is nu: Engels als het moet en Nederlands als het kan. Alle schriftelijke communicatie is in principe in het Engels.

Sinds het besluit is genomen om het Engels als voertaal in te voeren, hebben verschillende medewerkers niet stilgezeten. In een eerder artikel meldde Cursor al dat verschillende deelprojecten waren gestart. Zo is er, met juristen, gekeken welke documenten niet alleen in het Engels mogen, maar bijvoorbeeld volgens de wet ook in het Nederlands moeten blijven. Daarbij valt te denken aan het Onderwijs- en Examenreglement -de OER- en het bestuursreglement. Maar of ook alle studentenstatuten in het Nederlands en Engels moeten, en ook alle notulen, was een lastiger vraagstuk.

Geen verschil

De stelregel is nu geworden dat alle voorschriften, richtlijnen en (beleids)documenten in het Engels worden geschreven. Wanneer een Nederlandse versie wettelijk verplicht is, komt er zowel een Engelse als een Nederlandse versie. In alle Engelse documenten wordt verwezen naar de Nederlandstalige versie, als die beschikbaar is. Er mag geen verschil zijn tussen de Nederlandse en de Engelse versie. Beide versies worden door het College vastgesteld.

Alle vergaderagenda's en actie- of besluitenlijsten die binnen de organisatie worden gedeeld, zijn in het Engels geschreven. De vergadering zelf en de notulen van de vergadering zijn in het Engels als er niet-Nederlandstaligen aanwezig zijn. Dat gaat dan ook gelden voor de universiteitsraadsvergadering. Tolken voor internationals worden daar dan niet meer ingezet - zoals voorheen het geval was. Alle leidinggevenden mogen Engels als spreektaal kiezen, ook als er alleen Nederlandstaligen aanwezig zijn.

Een ander deelproject gaat over het cursusaanbod en taalgebruik bij studenten. Een van de onderdelen die nog niet duidelijk zijn, is in hoeverre de TU/e verplicht is om studenten ook in het Nederlands bij te spijkeren. “De wet Taal en Toegankelijkheid moet daarin meer duidelijkheid brengen”, vertelt Lilian Halsema. Zij is hoofd onderwijsbeleid aan de TU/e en bereidt de ‘update Taalbeleid’ voor, waarin de concrete uitwerking van de plannen voor de universiteit komt. “Het is de vraag of we de verantwoordelijkheid hebben om het Nederlands op peil te houden, of de verplichting. Die verantwoordelijkheid nemen we hoe dan ook heel serieus.” Het wetsvoorstel is al gepasseerd in de Tweede Kamer, maar moet ook nog goedkeuring krijgen binnen de Eerste Kamer.

Het derde deelproject, dat gaat over het hr-beleid, is al een eind gevorderd.  Hr-adviseur Monique van der Hagen-de Boer, die daarbij de kar trekt, heeft aan de hand van het UFO-profiel (de landelijke indeling voor functies aan universiteiten) een richtlijn opgesteld voor het niveau van het Engels dat van medewerkers in bepaalde functies mag worden verwacht. Dat wordt binnenkort nog voor een laatste goedkeuring aan het College voorgelegd.

Van der Hagen-de Boer: “Het blijft wel aan de diensthoofden en directeuren in hoeverre ze daarvan willen afwijken. Er is een afwijking voorgesteld van +1 of -1 qua niveau. Binnen de diensten en faculteiten kan het taalniveau verschillend zijn voor eenzelfde functie: voor de ene ondersteunende functie gebruik je op een ander niveau Engels dan voor de andere.”

Knopen doorhakken

Ook de vraag of vacatureteksten in het Engels, Nederlands of tweetalig moeten zijn, is niet eenduidig te beantwoorden. “We hebben formats gemaakt voor Engelse vacatureteksten. Hierbij mogen de directeuren ook hun eigen koers varen, maar we zien wel dat er voor steeds meer functies in het Engels wordt geworven.” Ook op het gebied van het personeelsbeleid moeten nog verschillende knopen worden doorgehakt. De hr-adviseur: “Zo is een lastig punt bijvoorbeeld of je cursussen voor het OBP in het Engels of in het Nederlands aanbiedt.”

De plannen voor het personeelsbeleid zijn onlangs binnen de Dienstraad besproken. “Daar was vooral bezorgdheid over een toename van de werkdruk”, vertelt Van der Hagen-de Boer. “Die zorgen heb ik grotendeels kunnen wegnemen.” Halsema vult aan: “We willen niemand uitsluiten bij de overgang naar het Engels, we willen iedereen meenemen in die ontwikkeling en medewerkers de kans geven zich persoonlijk te ontwikkelen.” De projectleden willen vooral ook internationale medewerkers stimuleren om Nederlands te leren.

Of er voor de invoering van de plannen extra geld vrijkomt, kan Halsema nog niet met zekerheid zeggen. “We willen sowieso inzetten op een goede vertaalmachine, en daar zou dan budget voor moeten komen. Het is nog de vraag of we een vertaalbureau willen opzetten. Als faculteiten en diensten iets nodig hebben, zal dat via hun eigen begrotingen lopen.” 

Het totale plan van aanpak wordt binnenkort eerst aan het College van Bestuur en aan de diensthoofden en directeuren voorgelegd. Bij hen ligt ook de verantwoordelijkheid voor de uitvoering. De plannen worden ook informeel met leden van de universiteitsraad besproken en komen daarna voor advies in een raadsvergadering aan bod.  

Het besluit van de TU/e om het Engels als voertaal in te stellen, heeft landelijk nogal wat stof doen opwaaien. Kamerleden en tegenstanders van verengelsing toonden zich kritisch. De discussie laaide weer op toen de Universiteit Twente onlangs bekendmaakte voor het Engels als voertaal te kiezen.

Op Intranet vind je meer informatie over de overgang naar het Engels als voertaal aan de TU/e.

Deel dit artikel