Gelukkig hebben rangers nu toegang tot drones die ze steeds vaker inzetten om over hun dieren te waken; AI-technologie – zoals het automatisch herkennen van dieren in videobeelden – ontwikkelt zich razendsnel. Maar volgens Van Mulken maakt de enorme berg data die rondvliegende drones genereren het er niet gemakkelijker op. Efficiëntie en snelheid zijn volgens hem de sleutelwoorden. “Ik heb slimme algoritmes ontwikkeld om veranderingen in diergedrag snel zichtbaar te maken.”

En dat is bijvoorbeeld nodig om illegale stropers een stap voor te blijven. Zij verhandelen voor grof geld hoorns, slagtanden of huiden van beschermde dieren op de zwarte markt. Met alleen het volgen van een kudde neushoorns ben je er nog niet, benadrukt Van Mulken. “Als je een rennende neushoorn ziet, is de stroper al dichtbij en komt de ranger te laat om te kunnen ingrijpen.”

Zebra als bodyguard

Onderzoekers van Wageningen University & Research gebruiken daarom prooidieren zoals zebra’s en impala’s als ‘bodyguards’, vertelt Van Mulken. “Een groep zebra’s in de buurt reageert eerder op naderende stropers, en fungeert als waarschuwingsschild. Hoe zo’n groep beweegt, vertelt ons veel over het gedrag.” Het eerste AI-model van de WUR-groep is veelbelovend, maar de onderzoekers wilden hun technieken graag versterken met nieuwe geometrische modellen. Afgelopen vier jaar heeft Van Mulken met hen samengewerkt om dat model wiskundig te optimaliseren.

Aan de hand van geometrische groepsstatistieken bestudeerde Van Mulken eerst wanneer een verzameling dieren als groep geldt, vervolgens hoe je in videobeelden automatisch twee groepen van elkaar kunt onderscheiden. “We hebben daarvoor algoritmes gemaakt die de dichtheidsfunctie kunnen bijhouden; hoe dicht dieren bij elkaar staan. Uit meerdere studies blijkt dat je uit de dichtheidsverdeling van de dieren in een groep kan voorspellen wat voor gedrag ze vertonen.”

“Stilzitten is niet echt mijn ding,” bekent Max van Mulken lachend, ingebouwd tussen de verhuisdozen. Naast zijn promotieonderzoek was hij afgelopen jaren betrokken bij de oprichting van TU/e PhD-vereniging Nexus en lid van de universiteitsraad.

Ondanks alle nevenactiviteiten is zijn proefschrift een maand voor het aflopen van zijn TU/e-contract klaar, op tijd voor de verhuizing naar Luxemburg. Sinds 1 oktober werkt Van Mulken daar als trainee bij de Europese Commissie. Woensdag 29 oktober komt hij terug om zijn proefschrift te verdedigen aan de Faculteit Mathematics and Computer Science.

Leven en beweging zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, stelt hij in de eerste woorden van zijn proefschrift. Alleen al daarom past zijn promotieonderzoek hem – als duizendpoot – als gegoten. “Heel mooi hoe we met computers en wiskunde werken aan oplossingen voor ecologische vraagstukken.”

Illegale stroperij

Om bedreigde dieren in de gaten te houden, waren wildlife rangers tot voor kort in de weer met GPS-sensoren, vertelt Van Mulken. “Dat werkt goed bij kleinschalige, gecontroleerde studies. Omdat je niet elk dier in een groep kunt voorzien van een chip – er komt heel wat bij kijken qua vangen en zenderen – observeer je slechts een deel van het geheel. Dat maakt het lastig om daar grootschalige algoritmes op los te laten.”