Bij Robert van Dongen, die dit jaar hoopt af te studeren bij Technische Bedrijfskunde, is er weinig twijfel. Zijn oog wordt op de expositie vooral getrokken naar de fotoserie van meisjes en vrouwen in de Zanzibar-archipel die in lange kleding leren zwemmen - ondanks de jarenlange ontmoediging binnen de conservatief islamitische cultuur.

Vooral de foto rechtsonder, van de zwemlerares die met haar vingers knipt terwijl ze onder water verdwijnt, intrigeert de student. Er spreekt hoop en kracht uit, vindt Van Dongen - in tegenstelling tot het primaire gevoel dat de andere foto’s bij hem oproepen van “meisjes die bijna letterlijk lijken te verdrinken in het regime waaronder ze leven”. Hoewel de lerares zich volgens het bijschrift net onder water laat zakken, ziet de student in het beeld juist een ópwaartse beweging, symbool voor “een gevoel van positieve verandering”.

Het maakt hem maar weer eens bewust van zijn geluk om hier, in Nederland, geboren zijn. “Die vrouwen leven in een wereld waar tegen hen gezegd wordt wat ze mogen en wat ze mogen vínden. Terwijl de ruimte om jezelf te kunnen ontwikkelen en jóuw pad te kunnen uitstippelen, voor mij juist zo belangrijk is.” ‘Vreugdevolle zelfontplooiing’, noemt hij die zoektocht: “Als je daarmee bezig bent, dan ben je bezig met de grootste gift die we hebben - namelijk dat we dit leven hebben en mogen leven”.

'We moeten de ogen niet sluiten voor ellende'

“Ik vind het wel een hoop ellénde hoor.” Hennie Zondag uit Tiel, op bezoek bij - en vandaag vergezeld door - vrienden uit Eindhoven, zucht terwijl ze van het ene paneel naar het andere loopt. Niet dat ze niet realistisch is, zal ze later benadrukken: “Er ís gewoon ook veel ellende; daar moeten we de ogen niet voor sluiten.”

Niettemin kiest ze een foto met een positief gevoel als favoriet. Centraal staan twee ongehuwde broers, gefotografeerd in een traditionele Chinese yaodong of ‘ovengrot’. Het geeft een inkijkje in “een heel andere wereld”, vindt Zondag, waarin de mannen volledig tevreden lijken te zijn. “Ze zien er gelukkig uit. Komend van waar ikzelf vandaan kom, zou ik daar zelf niet kunnen leven, maar zij zijn blij met heel weinig dingen. Die laptop vind ik dan wel weer heel opvallend en grappig.” Aansprekend vindt ze ook dat het beeld de kijker ruimte laat voor interpretatie. “Je kunt je bij bijna alles op de foto afvragen waarvoor het dient. En bijvoorbeeld waar ze naar kijken; het is in elk geval léuk.”

Het hondje doet haar denken aan de hond in ‘De Nachtwacht’ van Rembrandt - zoals eigenlijk het hele beeld wel wat weg heeft van het schilderij van een Hollandse meester. Ook het werk van de Friese kunstschilder Jopie Huisman duikt in haar gedachten op. Sowieso heeft Zondag, hoewel vol lof over de hele expositie, over het algemeen meer met schilderkunst dan met fotografie. “Ik word geboeid door het proces waarin iets tot stand komt. Dit zijn allemaal momentopnames.”

'Ik prijs me gelukkig met de kansen die ik krijg'

De schilderachtige weergave van de Chinese broers springt er ook uit voor de Indonesische Architectuur-promovenda Dany Perwita Sari, sinds twee weken in Eindhoven. Samen met landgenote en masterstudente Puji Sri Ningsih bezoekt ze voor het eerst een World Press Photo-tentoonstelling. De expo geeft een goede indruk van “de andere kant van de wereld”, vindt ze, die je zelfs als 'reiziger wars van de gebaande paden' anders niet zou leren kennen.

De foto van de broers boeit Sari (rechts op de foto) vanwege de tegenstellingen die erin schuilen - niet in de laatste plaats dankzij de opengeklapte laptop (“het zoeken naar verbinding met de rest van de wereld”) temidden van de verder op het oog primitieve omstandigheden. “Ze kijken blij. Het is echt een feelgood-foto.”

Ook de fotoserie op het paneel erachter, van kwetsbaar neergezette Russische prostituees, maakt indruk op de Indonesische. Het zijn vrouwen net als zijzelf, stelt Sari, veelal met een goed stel hersens, sommigen zelfs met beloftevolle diploma’s op zak, die desondanks in de seksindustrie zijn beland. “Dan prijs ik me gelukkig met waar ik geboren ben en met de kansen die ik krijg.”

'Het is een heel indrukwekkend, surrealistisch beeld'

Don Keijzers (Werktuigbouwkunde) en Ruben van Dijk (Architectuur) nemen woensdagmiddag uitgebreid de tijd voor de expositie. Toch verkiezen ze uiteindelijk de foto bij de entree, van de al eerder genoemde Venezolaanse fotograaf Ronald Schemidt, als hun favoriet. Hierop is een rennende José Victor Salazar Balza te zien nadat zijn lichaam vlam vatte tijdens gevechten met de oproerpolitie bij een protest tegen president Maduro in Caracas.

Het is een heel surrealistisch beeld, vinden de twee studenten - evenals de foto’s aan de achterzijde van het hoofdpaneel, van een andere fotograaf, die op hetzelfde moment zijn gemaakt. “Bijna alsof het vuur op de huid is gephotoshopt.” Keijzers (links op de foto) wijst op het zwarte geweer op de muur, een detail ter onderstreping van het geweld. “Ik vind het een heel indrukwekkend beeld.” Zelf bracht hij recent anderhalf jaar door in Zuid-Amerika en hoewel hij niet in Venezuela kwam, kreeg hij naar eigen zeggen veel mee van de heftige politieke situatie in het land. "Dat brengt het voor mij allemaal wel wat dichterbij."

Van Dijk is ook geïntrigeerd door de portretten van meisjes die zijn ontvoerd door Boko Haram in Nigeria, maar wisten te ontkomen (zie de foto bovenaan dit artikel). “De foto’s zijn een beetje mysterieus, minimalistisch. Je weet na een eerste blik niet meteen welk verhaal erachter schuilt. Dat vind ik mooi.”